Dekabr oyida Rossiyadan dengiz orqali neft eksporti keskin kamaydi

5 dekabrdan kuchga kirgan G7 mamlakatlari Yevropa Ittifoqi bilan birgalikda Rossiya neftiga narxlarning yuqori chegarasini belgilashi va uning Yevropa Ittifoqiga eksportiga embargo joriy etilishi Rossiya neft sanoatiga keskin ta’sir ko‘rsatdi, deb xabar beradi Bloomberg. Agentlikning 20 dekabr, seshanba kuni xalqaro tankerlar harakati ma’lumotlariga tayanib xabar berishicha, 12-16 dekabr kunlari narxlar chegaralangan birinchi to‘liq haftada Rossiya portlaridan neft eksporti o‘tgan haftaga nisbatan 56 foizga kamaydi.

Xususan, Rossiyadan neft eksporti 2022 yil boshidan beri eng past ko‘rsatkichga yetib, dekabr oyining birinchi haftasidagi kuniga 3,4 million barreldan ikkinchi haftasida 1,6 million barrelgacha pasaydi. Rossiya neftini Qora dengiz orqali Novorossiyskdan tashish uch baravar, Boltiqbo‘yi portlaridan deyarli yarmiga (42 foizga), Murmanskdan uchdan biriga, Tinch okeani portlaridan 2,7 baravarga kamaydi.

Neft embargosi   Yevropa Ittifoqining Ukrainaga bostirib kirishi uchun Rossiyaga nisbatan joriy qilgan navbatdagi jazo chorasiga aylandi. Taqiq dengiz transportiga ham taalluqli bo‘ldi, ammo "Drujba" neft quvuri unga kiritilmadi: Vengriya, Chexiya va Slovakiya undan vaqtincha foydalanishda davom etadi. Shunday qilib, YeIga yetkazib beriladigan Rossiya neftining hajmi endi 90 foizga kamayadi. 2021 yilda Yevropa Ittifoqi davlatlari Rossiya neftining umumiy eksport hajmining deyarli yarmini (47 foiz) sotib oldi. Rossiya Yevropa Ittifoqiga eng yirik yetkazib beruvchi edi, RFning Yevropa bozoridagi ulushi 26 foizni tashkil etayotgandi.

Yevropa embargosi   bilan bir vaqtda G7 jazo vositasi kuchga kirdi - Rossiya neftining dengizdan yetkazib berish narxi chegarasi bir barrel uchun 60 dollar etib belgilandi. Rossiyaning Urals markasidagi nefti bir barrel uchun 60-65 dollar darajasida o‘zgarib turibdi. Ammo bu chora befoyda emas, uni «narxlar chegarasini pasaytirish orqali Rossiyaga bosimni strategik oshirish tizimi» sifatida ko‘rish kerak, dedi Bryusseldagi Bruegel tahlil markazining energiya siyosati bo‘yicha eksperti Simone Talyapetra DW nashriga.

Yevropa Ittifoqi mamlakatlari narxlarning yuqori chegarasi bo‘yicha qarorni uzoq muhokamalar natijasida qabul qildi. Polsha bir barrel uchun 30 dollardan yuqori bo‘lgan chegaraga oxirigacha qarshilik ko‘rsatdi, chunki u boshqa hamma narsani Rossiya uchun juda qulay deb hisobladi, ammo 2 dekabr oqshomida chora shunga qaramay kelishib olindi.