O‘zbekistonda ayollarga 14 o‘rindiqdan ortiq bo‘lgan avtobuslarni boshqarish bo‘yicha taqiq bekor qilinadi

Vazirlar Mahkamasining “Avtomototransport vositalari va shahar elektr transporti vositalari haydovchilarini tayyorlash hamda qayta tayyorlash bo‘yicha nodavlat ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish faoliyatini litsenziyalash tartibini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga o‘zgartirishlar kiritish haqida”gi qarori loyihasi e’lon qilindi.

Loyihadan ko‘zlanayotgan asosiy maqsad ayollarga avtotransport sohasidagi kasblarda mehnat faoliyatlarini olib borish uchun sharoitlar yaratib berish, xususan, 14 o‘rindiqdan ortiq bo‘lgan avtobuslarni boshqarish bo‘yicha amaldagi taqiqni bekor qilish, avtobuslarni haydovchi sifatida boshqarish uchun ayollarni jalb qilishdan iborat.

Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 31 maydagi 408-son qarori:

a) 2-ilovasi bilan tasdiqlangan nizomning 27-bandiga ko‘ra, “C” yoki “D” toifalariga oid avtotransport vositalarini boshqarish uchun ayollarga yuk avtomobillarini yoki avtobuslarni boshqarish Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi hamda Kasaba uyushmalari federatsiyasi kengashi tomonidan belgilangan muayyan cheklashlar (avtomobillarning yuk ko‘tarishi 2,5 t dan, avtobusda yo‘lovchilarning soni 14 kishidan oshmasligi kerak) asosida ruxsat etiladi;

b) 3-ilovasi bilan tasdiqlangan nizomning 5-bandiga ko‘ra, ayollarni “BC” va “D” toifalariga tayyorlashni tashkil qilishda yuk avtomobillarining yuk ko‘tarishi 2,5 t dan va avtobuslarning yo‘lovchilar tashish uchun ruxsat etilgan soni 14 kishidan oshmasligi kerak.

Ya’ni, mazkur normalarga muvofiq ayollar faqatgina yo‘lovchilarning soni 14 kishidan oshmaydigan avtobusni haydovchi sifatida boshqarishi mumkin. Mazkur normalar transport sohasida gender tenglikni ta’minlash va katta sig‘imli avtobuslarni (elektrobus) boshqarishda ayollarni jalb etishga imkoniyat bermaydi.

Qayd etilishicha, bugungi kunda yo‘lovchi tashish uchun jalb qilinayotgan avtobuslar va elektrobuslar o‘zining zamonaviyligi va boshqarishda qulayligi bilan ajralib turadi. Gidravlikalik boshqarish (rul) xususiyatlari esa transport vositasini boshqarishda ayollarga ortiqcha qiyinchiliklar va jismoniy zo‘riqishlar tug‘dirmaydi.

Yuqorida qayd etilgan cheklovlar Senat tomonidan xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlar kafolatlarini ta’minlash prinsiplariga muvofiq bo‘lmagan norma ekani qayd etilgan. Loyiha bilan yuqoridagi normalar chiqarib tashlanmoqda.

Qaror loyihasi qabul qilinishi natijasida ayollarga avtobus haydovchisi sifatida mehnat faoliyatini olib borish uchun huquqiy asos yaratiladi, jamoat transport xizmatlari sifati va xavfsizlik darajasi ortadi.