Украина дунёдаги энг ҳарбийлашган давлатга айланди

Кенг кўламли ҳарбий ҳаракатлар бошланганидан бир йил ўтиб, Украина дунёдаги энг ҳарбийлаштирилган давлатга айланди. Бонн халқаро конверсия маркази (BICC) томонидан 5 декабр, сешанба куни эълон қилинган 2023 йил учун Глобал ҳарбийлашиш индекси (GMI) рейтингида авваллари кўп йиллар давомида Исроилга тегишли бўлган биринчи ўринни Украина эгаллади. Йил давомида мамлакат 18 поғонага кўтарилди. 

Ҳарбийлашиш даражасини баҳолашда BICC экспертлари 149 мамлакатдаги ҳарбий аппарат ва фуқаролик жамиятини ўзаро таққослади. Бошқа нарсалар қаторида, ҳарбий харажатлар даражаси, ҳарбий хизматчилар сони, ялпи ички маҳсулот ҳажмига нисбатан оғир қуроллар сони ва бошқа фуқаролик кўрсаткичлари баҳоланди. GMI индекси мавжуд бўлган энг сўнгги маълумотларни ҳисобга олади, уларнинг аксарияти 2022 йилга тўғри келади. Шу тариқа, Исроилнинг 2023 йил 7 октябрдан кейин бошланган ҲАМАСга қарши ҳарбий операцияси ҳақидаги маълумотлар тадқиқотда ҳисобга олинмаган. 

Исроил сўнгги 15 йил ичида дунёдаги энг ҳарбийлашган давлат бўлди 

Рейтингни 2007 йилдан бери бошқариб келган Исроил иккинчи ўринга тушиб кетди. Ундан кейин камайиш тартибида Арманистон, Қатар, Баҳрайн, Саудия Арабистони, Греция, Сингапур, Озарбойжон ва Россия бормоқда. Тадқиқот муаллифи Маркус Байерга кўра, рейтингнинг биринчи ўнталигида тўртта постсовет давлатининг борлиги можаролар эҳтимоли юқорилигидан, минтақадаги кучлар ва иттифоқлар мувозанатининг ўзгаришидан далолат беради. 

Йил давомида Россия ҳарбий харажатларини 66 млрд доллардан 72 млрд долларга сезиларли даражада оширди, дейилади тадқиқотда, шу билан бирга у урушда катта миқёсдаги аскарлар ва қурол-яроғларни йўқотганига ҳам ишора қилинади. 

Рейтингда АҚШ 25-ўринни, Германия 98-ўринни эгаллади. Европа Иттифоқи мамлакатлари ўртасида ҳарбийлашишнинг нисбатан паст даражаси фақат иккита давлатда - Люксембург ва Ирландияда қайд этилган. 

Умуман олганда, дунё бўйлаб оғир қуроллар сонининг кўпайиши кузатилди, аммо кўплаб мамлакатларда аҳоли сони ёки ЯИМнинг ўсиши туфайли милитаризация даражаси ўртача камайди. Ғарбий ва Марказий Европада ҳарбий харажатлар йил давомида 13 фоизга ошган, бу совуқ уруш тугаганидан бери энг катта сакрашдир, дейди тадқиқотчилар.