Ўзбекистон хорижий мансабдорларга пора беришга қарши конвенцияга қўшилади

Ўзбекистонда ҳуқуқий асос бўлмагани учун бундай кейсларда жавобгарлик масаласи қийинроқ. Шу сабабли халқаро тавсияларга кўра, келаси йилдан бу конвенциясига қўшилиш масаласи ўрганилади, дейди Акмал Бурҳонов. Президент фармонига кўра, Бош прокуратура, Антикоррупция агентлиги ва ташқи ишлар вазирлиги 2024 йил августга қадар халқаро келишувга қўшилиш юзасидан таклифларни администрацияга киритиши лозим. 

2023 йил 27 ноябр куни Ўзбекистонда коррупцияга қарши курашиш тизимини такомиллаштиришга доир президент фармони қабул қилиниб, ҳужжат билан 2023-2024-йилларга мўлжалланган давлат дастури тасдиқланди. Давлат дастурида коррупцион жиноятларнинг олдини олиш бўйича халқаро ҳамкорлик масаласи ҳам кўриб чиқилган.

Хусусан, келаси йилда Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилотининг “Халқаро молия-тижорат битимларини амалга оширишда хорижий мансабдор шахсларга пора беришга қарши курашиш бўйича конвенцияси”га қўшилиш масаласи ўрганилади. Бош прокуратура, Агентлик ва ТИВ масъул бўлган ушбу фармон талабига кўра, 2024 йил август ойига қадар конвенцияга қўшилиш юзасидан миллий экспертлар гуруҳини шакллантирилади ва асослантирилган таклифлар президент администрациясига киритилади. Kun.uz мухбири Коррупцияга қарши курашиш агентлиги директори Акмал Бурҳонов билан интервюда ушбу йўналишдаги ўзгаришлар ҳақида сўради.

– Бу халқаро келишувга қўшилиш учун қандай омиллар туртки бўлмоқда? Ўзи келишув бизга қандай масъулият ва ваколатлар беради?

– Ўзбекистон 2008 йилдан бери БМТнинг Коррупцияга қарши курашиш халқаро конвенциясининг аъзоси ҳисобланади. Бундан ташқари Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилотининг Истанбул ҳаракатлар режаси бор, унинг коррупцияга қарши курашиш тармоғига ҳам аъзомиз. Бу ташкилотлар бизнинг халқаро стандартлар доирасида амалга ошираётган ишларимизни доимий равишда мониторинг қилиб боришади.

ИҲТТ ташкилотининг мониторинг натижаларига кўра, Ўзбекистондаги ишлар, мажбуриятни бажариш – умумий олганда ижобий баҳоланган. Шу билан бирга, “Хорижий мансабдор шахсларга пора беришга қарши курашиш бўйича конвенцияси”га қўшилиш бўйича ҳам тавсиялар беришган.

Нима учун? Биринчидан Ўзбекистоннинг халқаро даражада коррупцияга қарши курашишга тайёрлигини, сиёсий иродасини кўрсатади. Иккинчидан, глобаллашаётган даврда Ўзбекистон ҳам халқаро савдоси ўсмоқда, ташқи ҳамкорлар билан кўплаб соҳаларда келишувлар қиляпти. Йирик келишувлар эса коррупция омилидан холи эмас, дегани.

Халқаро тажрибадан кўряпмиз, хорижий мансабдорларни пора эвазига оғдириш ҳолатлари ҳам бўлади. Ҳолатни атрофлича тўхталиб ўтишни жоиз деб ўйламайман. Лекин мана масалан Гулнора Каримова ишида хорижлик мансабдор пора олганликда айбланганини кўрдик. Ёки бўлмаса, ўша бизнинг фуқарога нисбатан…

Конвенцияга қўшилишимиз мантиқий жиҳатдан ҳам тўғри бўлади деб ўйлайман. Мақсад бунга қўшилиб, ўзимизни фуқароларни жавобгарлик тортиш эмас, хорижликлар ҳам Ўзбекистон фуқароларига пора бериши, унга оғдириши мумкин. Бу уларни жавобгарликка тортишга асос бўлади. Биринчи ўринда Ўзбекистон манфаати учун керак.

Бу масалада [Гулнора Каримов ишидан] бошқа кейслар ҳам бўлиши мумкин, лекин жавобгарлик ва ҳуқуқий асоси йўқлиги учун “шундай-шундай бўлган”, деб айтишим тўғри бўлмайди. 

Тўлиқ интервю билан юқоридаги видео орқали танишишингиз мумкин.

Фаррух Абсаттаров суҳбатлашди.
Тасвирчилар: Муҳиддин Нидо, Шохруз Абдурайимов,
Монтаж устаси: Муҳиддин Нидо.