Путин Украина бўйича тинчлик режасига батафсил изоҳ берди

Американинг Украинадаги 28 банддан иборат янги тинчлик режаси ҳақида 19 ноябр куни маълум бўлди. Европа Иттифоқи бунга жавобан Америка режасидан жиддий фарқ қиладиган муқобил режани тайёрлади. 23 ноябр куни АҚШ ва Украина Европа давлатлари иштирокида Женевада музокаралар ўтказди. Шундан сўнг, Киевда ҳужжат лойиҳаси «ҳамма кўрган» эски кўринишда «энди мавжуд эмас» деб эълон қилинди. Financial Times нашрининг ёзишича, Женевадаги музокаралар натижасида тинчлик режаси 28 банддан 19 бандга қисқартирилган. Орадан икки кун ўтиб Доналд Трамп режа 22 бандга қисқартирилганини маълум қилди.

РБК хабарига кўра, Путин «келишувнинг лойиҳаси бўлмаганини» айтди: АҚШ «муҳокама қилиш ва якуний шакллантириш таклиф этилган масалалар тўпламини» шакллантирган.

Россия, умуман олганда, АҚШ таклиф қилган Украина бўйича тинчлик режаси бандлари рўйхати келажакдаги келишувларга асос бўлиши мумкинлигига қўшилади, деди Путин. Лекин лойиҳани «дипломатик тилга» ўгириш керак.

Путиннинг айтишича, эҳтимолий тинчлик келишуви Аляскага ташрифдан кейин пайдо бўлган, бироқ унинг қоидалари Россия-Америка саммитидан олдин ҳам муҳокама қилинган. «Шундан сўнг Женевада Америка делегацияси ва Украина делегацияси ўртасида музокаралар бўлиб ўтди. Тушунишимча, улар ўзаро бу 28 та банднинг барчасини тўртта алоҳида таркибий қисмга бўлиш керак, деган қарорга келган. Буларнинг барчаси бизга топширилди», деди у.

Путиннинг сўзларига кўра, Украинанинг ҳозирги раҳбарияти билан ҳужжатларни имзолаш мантиққа тўғри келмайди, чунки у қонунийлигини йўқотган. Бу раҳбарият сайловга боришдан қўрқиб, стратегик хатога йўл қўйди, деб тушунтирди Россия президенти.

«Сталин айтганидек: «Ким қандай овоз бериши муҳим эмас, муҳими - ким ҳисоблаб чиқиши». Улардан [Киевдан] ким қодир бўлса, ким хоҳласа, музокаралар олиб борсин. Бизнинг қарорларимиз асосий халқаро ўйинчилар томонидан тан олиниши керак. Мана шу аҳамиятга эга», деди Путин.

У Америка делегациясининг келаси ҳафта Москвага ташриф буюришини эълон қилди. Унга ким раҳбарлик қилишини Трамп ҳал қилади.

Россия президенти ўз ёрдамчиси Юрий Ушаков ва АҚШ президенти махсус вакили Стив Уиткоффнинг телефон суҳбатлари ошкор қилиниши масаласига ҳам тўхталди. Путин сўзларига кўра, «бу сохта ёки ҳақиқий суҳбат бўлиши мумкин». Унинг қўшимча қилишича, Россияда бундай ҳаракатлар учун жиноий жавобгарлик мавжуд. «Махфий эшитиш мумкин эмас. Кузатиб туришга қўйилди, улар эса хуфёна эшитиб турибди. Ўз иши билан шуғулланишсин», деб қўшимча қилди у.

Путин Россия ва Украина махсус хизматлари алоқалар учун Абу-Даби майдончасидан «фаол фойдаланаётганини» айтди. Бизга берилаётган имкониятлар учун Бирлашган Араб Амирликлари президентидан жуда миннатдормиз», деди у.

Путин сўзларига кўра, Абу-Дабидаги музокараларда Америка маъмурияти вакилининг пайдо бўлиши Москва учун кутилмаган ҳолат бўлган. «Мана бу учрашувга АҚШ маъмурияти вакили ҳам келди. Бу биз учун кутилмаган ҳолат бўлди, аммо биз ҳеч қачон алоқалардан воз кечмаймиз», деди у.

Путиннинг таъкидлашича, Россия «ҳали ҳам баъзи жойларда жанговар ҳаракатларни тўхтатиш ҳақида талаблар олмоқда». «Украина қўшинлари эгаллаб турган ҳудудларини тарк этади - шунда жанговар ҳаракатлар тўхтайди. Агар кетмаса, биз бунга жанговар ҳаракатлар билан эришамиз», деди у.

Путин Россия умумевропа хавфсизлиги масалаларини муҳокама қилишга тайёрлигини билдирди. «Агар бизнинг ғарбий ҳамкорларимиз - уларни яна шундай атаймиз - буни хоҳлаётган бўлса, марҳамат, биз тайёрмиз. Ёки, масалан, ҳужжатлардан бирида стратегик барқарорлик масаласини америкалик шерикларимиз билан биргаликда ҳал қилишимиз кераклиги айтилган. Хўш, марҳамат, бунга қарши эмасмиз».