Тўйиб ухламаслик 172 та хасталикни келтириб чиқариши мумкин – тадқиқот

Уйқу сифатининг ёмонлиги камида 172 та хасталик, жумладан, астмадан тортиб темиратки вирусигача бўлган касалликларнинг кўпайиши билан боғлиқ. Янги тадқиқотда 88 мингдан ортиқ одам ҳақида тўпланган биомаълумотлардан фойдаланилди, деб ёзди Science.

Хитойнинг Пекин университети Тиббиёт илмий маркази тадқиқотида саломатлик ва биосиновлар бўйича Британия био-банки маълумотларидан фойдаланилди, бу тадқиқотчиларга иш учун кўпроқ материал берди.

Олимлар одамларнинг циркад ритмлари барқарорлиги ва уларнинг бир хил уйқу ва уйғониш вақтига қанчалик изчил риоя қилиши каби омиллар ўртасидаги боғлиқликни аниқлади.

Тадқиқотчилар агар одамда уйқу билан боғлиқ ёмон одатлар бўлса, камида 92 та касалликнинг 20 фоизи ривожланиши мумкинлигини мисол қилиб келтирди. Хусусан, агар одам соат 00:30 дан кейин, яъни ухлаш учун ғайриоддий вақтда ётишга одатланган бўлса, унга жигар циррози ташхиси қўйиш хавфи 257 фоизга тенг.

Бундан ташқари, кунлик уйқу тартибидаги сезиларли ўзгаришлар 6,8 йиллик тадқиқот даврида гангрена эҳтимолини 261 фоизга оширади.

Мақолада тушунтирилишича, кўпинча одамлар кечқурун озгина спиртли ичимлик ичади ва шунга кўра кеч ётади. Эҳтимол, айнан шу одат жигар циррози хавфи билан боғлиқ бўлиши мумкин.

Шунингдек, агар одамнинг уйқу вақти ҳар куни ўзгариб турса, у бошқа одатларга, масалан, парҳез ёки жисмоний фаолликка камроқ риоя қилади, деган тахмин ҳам бор. Маълумки, бу одатлар бошқа кўплаб касалликлар билан ҳам боғлиқ.

«Бизнинг хулосаларимиз мунтазам уйқунинг аҳамияти етарлича баҳоланмаганини таъкидлайди», деди катта тадқиқотчи Шенфен Ван.

Унинг таъкидлашича, кеч ётиш зарарли бўлса-да, эътибор қаратиш керак бўлган бошқа омиллар ҳам бўлиши мумкин.

Қайд этилишича, агар одам маълум сабабларга кўра соат 01:00 гача ётишга улгурса ва эрталаб камида соат 08:00 гача ухласа, бу унчалик ёмон эмас.

Ҳар қандай ҳолатда ҳам, дейилади мақолада, ўз ҳаётий танловни шубҳа остига қўймаслик керак. Фақат улар туфайли уйқуни йўқотмаслик лозим.