YouTube монетизацияси. Ўзбекистон учун чекловлар олиб ташланишига нималар тўсқинлик қиляпти?

Бир муддат муқаддам АҚШ элчиси Жонатан Хеник Ўзбекистонда YouTube монетизацияси чеклангани масаласига урғу бериб, Google компанияси билан музокараларда ёрдам бериши мумкинлигини билдирганди. Kun.uz музокаралар қандай натижа билан тугаганига аниқлик киритиш мақсадида Американинг Ўзбекистондаги элчихонаси билан боғланди.

Жонатан Хеникнинг маълум қилишича, монетизациянинг чекланганига бир қатор тартибга солувчи ва техник омиллар таъсир қиляпти.

«Америка технология компаниялари Ўзбекистонда фаолият юритиш ёки монетизация имкониятларини кенгайтиришда қатор тартибга солувчи ва техник омиллар сабабли қийинчиликларга дуч келяпти. Бунга шахсий маълумотларни маҳаллийлаштириш талаблари, интеллектуал мулк ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, тўлов тизимларини тартибга солиш ҳамда тилни қўллаб-қувватлаш билан боғлиқ талаблар киради. Ўзбекистоннинг ҳуқуқий базаси фуқароларининг шахсий маълумотлари мамлакат ҳудудида жойлашган серверларда сақланишини талаб қилади, бу эса АҚШ компаниялари томонидан тақдим этиладиган рақамли тўлов хизматларининг мавжудлигига ҳам таъсир кўрсатиши мумкин. Бундан ташқари, шахсий маълумотлар базаларини мажбурий рўйхатдан ўтказиш талаблари маъмурий жиҳатдан оғир юк сифатида баҳоланяпти», деди Жонатан Хеник.

Америка элчисининг қўшимча қилишича, Ўзбекистон ҳукумати АҚШ технология компаниялари билан давлат-хусусий мулоқотлар орқали алоқаларни кучайтириш бўйича саъй-ҳаракатларни жадаллаштирган ва тартибга солувчи базанинг айрим элементларини қайта кўриб чиқишга қизиқиш билдирган.

«Қўшма Штатлар ишбилармонлик муҳитини яхшилайдиган, рақамли савдони кенгайтирадиган ҳамда АҚШ–Ўзбекистон иқтисодий ҳамкорлигини чуқурлаштирадиган мулоқот ва ислоҳотлар давом этишини қатъий қўллаб-қувватлайди», дейди Хеник Kun.uz’га берган изоҳида.

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази ҳисоб-китобларига кўра, YouTube монетизациясининг йўлга қўйилиши Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотини 0,05−0,1 фоизга ошириши мумкин. Монетизация натижасида маҳаллий блогерларнинг даромади йилига 30-50 млн долларгача ошади. Янги контент яратувчилар сони кўпайиб, креатив саноат ривожланади.

Қайд этилишича, Ўзбекистонда 26 мингдан ортиқ фаол видеоблогерлар мавжуд ва улардан 1000 нафари катта блогерлар (100 мингдан ортиқ обуначи), 5000 нафар ўрта блогерлар (10−100 минг обуначи), 20 минг нафар кичик блогерлар (1−10 минг обуначи).

Агар 1000 та кўриш учун ўртача CPM (реклама тўлови) 0,8–1,4 доллар деб олинадиган бўлса ва йиллик умумий кўришлар сони 36 миллиардни ташкил этса, жами даромад 28,8 млн – 50,4 млн оралиғида бўлиши мумкин. Таққослаш учун: АҚШда CPM 5–15, Қозоғистонда 0,8–2 доллар атрофида.

Аввалроқ Рақамли технологиялар вазири Шерзод Шерматов Ўзбекистонда YouTube монетизацияси қачон очилиши ҳақидаги саволга кўпроқ инглизча контент тайёрлаш кераклигини айтиб жавоб берганди. Шерматов бу тилда аудиториянинг кўплиги ҳисобига монетизация ҳам жуда катта эканини айтган. «Сиз ўзбекча контент қилиб қанча даромад топа оласиз-у, инглизча контент тайёрлаб қанча даромад топасиз? Шунинг учун тайёр ишлаб турган монетизация механизмидан кўпроқ фойдаланиш керак», – деганди вазир.