Baliqchi hokimi prezidentdan uzr so‘radi va tumanni «qizil» hududlar ro‘yxatidan olib chiqish bo‘yicha rejani taqdim etdi

4 oktabr kuni Andijon viloyatining Baliqchi tumanida Xalq deputatlari tuman kengashining to‘qqizinchi sessiyasi bo‘lib o‘tdi va unda Senat raisi Tanzila Norboyeva hamda tuman hokimi Jasurbek Abdurayimov ishtirok etdi. Kun.uz muxbiri xabar qilishicha, hokim tumanni 2020-2021 yillarda kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish orqali «qizil» hududlar qatoridan chiqarish bo‘yicha «yo‘l xaritasi» taqdimotini o‘tkazdi. Shuningdek, yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar uchun prezidentdan uzr so‘radi. So‘ngra sektorlar rahbarlari hisobot berishdi va deputatlarning savollariga javoblar qaytarildi.

Tanzila Norboyeva «yo‘l xaritasi»da ko‘zga tashlanib turgan kamchiliklarga to‘xtalib, o‘z taklif va mulohazalarini bildirdi.

«Tumandagi deputatlarning faolligi, o‘z okrugidagi muammolar bilan yashayotgani ko‘rinib turibdi. Biroq bu faollik shu paytgacha yaxshi natija bermadi. Tuman «qizil» hududga tushib qoldimi, bu - olib borilayotgan ishlar ham, faollik ham yaxshi natija bermayotganidan dalolat. Hozirgina bir deputat bu holat balki targ‘ibotni yaxshi olib bormayotganimiz, ishimizni yetkazib bera olmayotganimiz bilan bog‘liqdir, degan savolni berdi. Lekin bu savol noto‘g‘ri. Chunki bu aniq ko‘rsatkichlar asosida baholangan. Ya'ni, respublikamizda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish bo‘yicha tumanning ahvoli shu. Ko‘rsatkichlar aniq. Bu bahoni tuman hokimi ham, sektor rahbarlari ham tan olishyapti», dedi Tanzila Norboyeva.

Sessiya davomida Baliqchi tumanini qaysi omillar «qizil» hududlar ro‘yxatiga tushirib qo‘ygani borasida ham ma'lumot berildi.

2019 yil yakuni bo‘yicha tumanda aholi jon boshiga hududiy sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi 1 mln 477 ming so‘mni tashkil etgan (viloyatda 13-o‘rin).

Aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan markazlashmagan investitsiyalar hajmi esa 1 mln 471 ming so‘mni tashkil etgan (viloyatda 10-o‘rin).

Shuningdek, aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan eksport hajmi 2019 yilda 69 AQSh dollariga teng bo‘lgan (viloyatda 11-o‘rin). Aholi bandligi darajasi ham yuqori emas - 9,4 foiz (viloyatda 8-o‘rin). Vaqtincha ishlash uchun xorijga ketganlarning iqtisodiy faol aholi umumiy sonidagi ulushi 24 ming nafarga yetib, viloyatda eng yomon ko‘rsatkichlardan biri qayd etilgan.

Buning ustiga sanoat ishlab chiqarishning eksportga yo‘naltirilgani ko‘rsatkichi bo‘yicha 14-o‘rin, aholi jon boshiga iste'mol tovarlari ishlab chiqarish hajmi (1,2 mln so‘m) bo‘yicha 11-o‘rin, yangi tadbirkorlik sub'yektlarining o‘sishini ta'minlash hamda kichik biznesda yangi ish o‘rinlarini yaratish bo‘yicha 16-o‘rin qayd etilgan.

Shu va shunga o‘xshash qoniqarsiz ko‘rsatkichlar Baliqchi tumanini «qizil» hududga olib kirgan.

«Muammolar shu yerning o‘zida o‘z vaqtida hal qilib olinganida tuman «qizil» hududga tushib qolmasdi. Bu yerda bizga sabablarini tushuntirishdi. Umuman olganda, tumanda ko‘p ishlar qilinyapti. Qilinmayapti deyish noto‘g‘ri bo‘ladi. Lekin Baliqchi tumani aholisining ehtiyojlari to‘la qondirilayotgani yo‘q. Ularning savollari yoki murojaatlariga hali to‘liq ijobiy javob berilayotgani yo‘q», dedi Senat raisi.

«Yo‘l xaritasi»da ko‘zda tutilgan chora-tadbirlar holatni o‘nglash uchun yetarlimi?

Ayni paytda tumanda sanoat mahsulotlari ishlab chiqaruvchi 248ta korxona mavjud. Ularning to‘la quvvat bilan ishlashini ta'minlash choralari ko‘rilmoqda. 2020 yilning 6 oy davomida tumanda jami 286,2 mlrd so‘mlik sanoat mahsulotlari ishlab chiqarilgan bo‘lib, buni yil yakunigacha 689,7 mlrd so‘mga yetkazish mo‘ljallanmoqda.

Shuningdek, 6 oy davomida aholiga jami 600,9 mlrd so‘mlik xizmatlar ko‘rsatildi. Xizmat ko‘rsatish sohasida yana 17ta yangi loyiha ishga tushiriladi.

Aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan eksport hajmini oshirish uchun joriy yil yakuniga qadar 47,4 mln AQSh dollari miqdoridagi eksport rejasini bajarish choralari ko‘rilmoqda. Buning uchun sanoat mahsulotlari eksport qiluvchi kamida 3ta korxonani, meva-sabzavot mahsulotlarini eksport qiluvchi kamida 4ta korxonani eksport faoliyatiga jalb etish harakati boshlangan. Shu bilan birga mavjud tadbirkorlik sub'yektlarining xalqaro ko‘rgazma va yarmarkalarda ishtirok etishini ta'minlab, eksport shartnomalarini tuzishida ko‘maklashishga harakat qilinmoqda. Eng muhimi, eksportyor korxonalar faoliyatida yuzaga kelayotgan har qanday muammolarni joyida tezkorlik bilan hal etishga kirishilgan.

Aholi bandligi darajasini oshirish uchun hududiy investitsiya dasturi asosida 2020 yilning o‘zida 373,6 mlrd so‘mlik 59ta loyiha amalga oshirilishi hisobiga 1 ming 879ta yangi ish o‘rinlari yaratilishi ko‘zda tutilgan. Xususan, yil yakuniga qadar har oyda 20tadan, jami 60ta yangi tadbirkorlik sub'yektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazib, faoliyatini tashkil etish hisobiga 221ta yangi ish o‘rinlari yaratiladi.

Bundan tashqari, tumanda faoliyat ko‘rsatmayotgan 170ta korxonalar ishini tiklash hisobiga 170 ta, 11-sinf bitiruvchilariga bank kreditlari ajratilishi hisobiga 535ta, 9ta bo‘sh turgan obektlar hamda 27ta ijtimoiy soha obektlaridagi bo‘sh turgan 12,3 gektar yer maydonlarini tadbirkorlarga berish hisobiga 1200ta yangi ish o‘rinlari yaratish ham «yo‘l xaritasi»ga kiritilgan.

Ishlash uchun vaqtincha xorijga ketgan 24 ming nafar iqtisodiy faol aholining 60 foizini qaytarish, bandligini ta'minlash uchun manzilli «yo‘l xaritasi» asosida ularni ishga joylashtirish choralari ko‘riladi.

Mehnat bozoriga kirib kelayotgan 2568 nafar bitiruvchilarning bandligini ta'minlash, kasb-hunarga o‘qitish maskanini tashkil etish orqali 587ta uy xo‘jaliklaridagi 3462 nafar aholiga kasb-hunar o‘rgatish, «Ishga marhamat» monomarkazini tashkil etish va 27ta kasblar yo‘nalishida kichik malakali mutaxassislarni tayyorlash orqali aholi bandligini ta'minlash kabi masalalar ham qamrab olingan.

«Prezidentimiz tomonidan joriy etilgan reyting doimiy bo‘ladi. Reytingga qarab «yashillar»ga ustama qo‘shiladi. «Sariqlar»ga harakatda yordam berilishi ko‘zda tutilgan. «Qizillar»ga «sariqlar» qatoriga chiqib olish uchun muddat beriladi. Prezidentimiz agar hokim bu ishlarni qila olmasa, butun jamoasi bilan ketishi va o‘rniga boshqa hokim jamoasi bilan kelishi kerakligi masalasini qo‘ydi. Bu judayam adolatli yo‘l. Chunki hamma bir xil bo‘lishi mumkin emas. Oldin hamma bir xil bo‘lardi. Hokimlar ham bir xil edi. Eshitaverardi, ketaverardi. Ish qilsa qilardi, qilmasa bir-ikki gap eshitib ketaverardi. Endi bunday bo‘lmaydi. Respublikamizga kirib kelgan mana shu yangilikda birinchi masala - rahbarlarning mas'uliyatini oshirish. Ikkinchi masala - turli to‘siqlarni olib tashlash. Uchinchisi - agar tumanlarga yordam kerak bo‘lsa, yordam berish», dedi Tanzila Norboyeva.

Sessiyada «yo‘l xaritasi» asos uchun qabul qilindi, lekin unga o‘zgartirishlar kiritish uchun qayta ko‘rib chiqiladi.

·       Eslatib o‘tamiz, prezident qaroriga asosan hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni reyting baholash tizimi joriy etilgan. Shu tizimga ko‘ra, respublika bo‘yicha 33ta tumandagi ahvol qoniqarsiz baholangan va bu tumanlar «qizil» hududlar sifatida belgilangan.