Yunusobodda aholining archazori nega tadbirkorga sotib yuborildi?

Mahalla ahli salkam 2 sotix yerda 30dan ortiq archa ekib, parvarishlab kelmoqda. Yaqinda bu hududni tadbirkor auksionda sotib olgan va endi u shu yerda qurilish qilmoqchi. Yashil daraxtzor o‘rnini tez orada betonlar egallaydi.

Yaqin-yaqingacha metroning «Shahriston» bekatidan chiqishingiz bilan, ko‘p qavatli uylar yonidagi 2 sotix yerda archazorga ko‘zingiz tushardi. 30dan ortiq archani shu yerdagi ko‘p qavatli uylarda yashovchi aholi 2010 yilda o‘z hisobidan ekkan va shundan buyon o‘zlari parvarishlab kelmoqda.

Hozir bu daraxtzor to‘siqlar bilan o‘rab olingan. 2020 yilda bu joyni tadbirkor auksion orqali qo‘lga kiritgan, so‘ng Toshkent shahar hokimining qarori bilan yer unga biriktirib berilgan.

Tanish ssenariyga asosan, kerakli tashkilotlar ruxsati bilan qurilish ishlarini boshlamoqchi bo‘lgan tadbirkor aholi qarshiligiga duch keladi. Chunki qurilishni boshlash uchun archalar qo‘porib tashlanishi kerak.

O‘z mehnati va mehri bilan archazor barpo qilgan, yashillik va toza havo istab uni parvarishlab kelgan mahalla fuqarolari daraxtlarning kesilishiga va arzachorda qurilish bo‘lishiga, tabiiyki, rozi emas.

«O‘zimiz pul to‘plab ekib, endi soyasida o‘tirib, toza havosidan bahramand bo‘layotgan paytimizda archalarni kesib tashlashmoqchi»

Daraxtlar kesilishidan xavotirdagi mahalla ahli hatto navbat tashkil qilib, bu yerda qorovullik qilyapti.

«2010 yilda shu yerdagi ko‘p qavatli uylarda yashovchi fuqarolar bilan kelishib, pul to‘plab archalarni ekdik. Qo‘shnilarimiz bilan parvarishlab kelmoqdamiz. Bu yerda 30dan ortiq archa bor.

Yaqinda bir tadbirkor kelib, archazor joylashgan hududni sotib olganini, 6 qavatli bino qurmoqchi ekanini aytdi. Shundan so‘ng mahalla fuqarolari bunga qarshilik ko‘rsatdi. Tadbirkor va fuqarolar o‘rtasida kelishmovchilik vujudga keldi.

Hozirda tadbirkor yerni o‘rab olgan. Biz tun-u kun navbatchilik qilyapmiz. Archalarga havo kerak. Archalar o‘rab olinganidan so‘ng qurishni boshlagan.

Birinchidan, bu hudud metroga yaqin, ikkinchidan, yer ostidan kommunikatsiya tarmoqlari o‘tgan, archalar bor. Kim buni sotgan? Nega bu sotuvga qo‘yilgan, hech tushunmayapmiz», – deydi mahalla faollaridan biri.

«Archalar kesilmaydi» — Ekologiya boshqarmasi

Toshkent shahar ekologiya boshqarmasi rasmiysining so‘zlariga ko‘ra, archalar hisobga olingan va tadbirkorga bir necha bor ogohlantirish berilgan.

«Bu joy bo‘yicha ariza olingan. Daraxtlarning barchasi hisobga olingan. Tadbirkorga daraxtlarga tegmaslik bo‘yicha bir necha bor ogohlantirish xati berilgan.

Tadbirkor daraxtlarni ko‘chirib o‘tkazish bo‘yicha ruxsatnoma so‘rayapti. Biz rad javobini beryapmiz. Har kuni kelib, daraxtlarning hisob-kitobini qilyapmiz», – dedi Yunusobod tumani ekologiya inspektori Mirjamol Mirkomilov.

«Yerni auksion orqali salkam 1 mlrd so‘mga sotib olganmiz. Hammasi qonuniy. Bizning aybimiz nima?» — tadbirkor

Nizoli hududni sotib olgan tadbirkor Jaloliddin Gaziboyev bilan ham suhbatlashdik. Uning aytishicha, 115 kv metr bo‘lgan mazkur hudud (qariyb 2 sotixlik daraxtzorning asosiy qismi) 2020 yil auksion orqali 976 million so‘mdan ziyod mablag‘ evaziga sotib olingan.

«Auksionda qatnashishimizdan oldin archa to‘g‘risida ma'lumot kiritilmagan. Faqat kim auksionda yutsa, yerning ostidan o‘tgan kommunikatsiya tarmog‘ini ko‘chirish talabi qo‘yilgan. Hozirda aholi tomonidan bizga e'tiroz bo‘lyapti. Archani mahalla fuqarolari ekkanini aytishmoqda.

Lekin bizga davlat auksion orqali bino qurish uchun bu yerni sotdi. Yer ofis binosi va novvoyxonalar uchun berilgan. Yerga qaror chiqarilmaydi, auksion orqali sotib olganmiz.

Ayni vaqtda bizga qarshilik bo‘lyapti. Biz ham archalarni kesmoqchi emasmiz. Balki ko‘chirmoqchimiz. Ekologiya boshqarmasiga ko‘chirib o‘tkazish bo‘yicha bir necha bor murojaat qildik. Ular rad javobini berishyapti.

Archalarni kesish uchun kelmadik. Ularni ko‘chirib o‘tkazmoqchimiz. Fuqarolarni ish bilan ta'minlamoqchimiz. Qiziq, nega unda bu hudud auksionga qo‘yildi? Biz shuncha pul to‘lab, shuncha harakat qilib, yerni qonuniy sotib oldik. Nega endi tashkilotlar ruxsat bermayapti?» – deydi tadbirkor.

«Yerni shahar yoki tuman hokimligi auksionga qo‘ymagan» — Toshkent shahar hokimligi

Masalaga izoh olish maqsadida Toshkent shahar hokimligi bilan bog‘landik. Hokimlik vakilining ma'lum qilishicha, yangi tartibga asosan yerning auksionga qo‘yilishini hokim hal qilmaydi.

Yerni Davaktiv va Kadastr agentliklari auksionga qo‘yadi, auksion g‘olibiga beriladigan sertifikat qaror kuchiga ega, dedi shahar hokimligi vakili.

Auksiondan oldin Ekologiya boshqarmasi daraxtlarni saqlab qolish sharti bilangina bu joy sotilishiga rozilik bergan

Yerni auksionga chiqargan E-Ijro auksion savdo maydonchasiga ko‘ra, bu joy – bo‘sh turgan yer uchastkalarini tadbirkorlik qilish uchun berish haqidagi hukumat qarorida belgilangan tartibda sotuvga qo‘yilgan.

Bu tartibga muvofiq, Kadastr palatasi filiallari xatlov o‘tkazib, bo‘sh yer uchastkalarini aniqlagan va ularni sotish uchun keyingi jarayonlar boshlangan. «Shahriston» metro bekati yonidagi archazor ham shu taxlit bo‘sh yer uchastkasi deb topilgan va portalga joylangan, so‘ng uni savdoga chiqarishga o‘ndan ortiq vakolatli organ rozilik bergan.

Qizig‘i, rozilik bergan tashkilotlar orasida Toshkent shahar Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish boshqarmasi ham bor.

Boshqarmaga 2020 yil 15 mart kuni so‘rov yuborilgan bo‘lib, oradan 5 kun o‘tib idora bilan shartli ravishda kelishilgan. Holat yuzasidan Toshkent shahar ekologiya boshqarmasi Kun.uz'ga quyidagicha izoh berdi:

«Boshqarma tomonidan berilgan xulosada tadbirkor kelajakda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 541-sonli qarori asosida davlat ekologik ekspertiza xulosasini olishi, hududdagi mavjud daraxtlarni saqlab qolish sharti bilan e'tiroz bildirmaydi, degan ijobiy xulosani berganini ma'lum qilamiz».

Barcha izohlardan so‘ng ham masala chigalligicha qolmoqda. Tadbirkor yerni qonuniy olganini, auksionda qatnashish paytida hududdagi daraxtlarni kesmaslik sharti borligidan bexabar ekanini aytmoqda. Aftidan, nafaqat auksion g‘olibi, balki shu lot bo‘yicha zakalatni to‘lab, savdoda qatnashgan barcha 38 ishtirokchi bu talabdan bexabar bo‘lgan.

Xullas, aholi va ekologlar daraxtlar kesilmasligini qat'iy talab qilmoqda, qariyb 1 mlrd so‘mga yerni sotib olgan tadbirkor esa unga bunday shart qo‘yilmaganini aytyapti. Kun.uz voqealar rivojini kuzatishda va yoritishda davom etadi.

Rahmatillo Isroilov,
Kun.uz muxbiri