“Мулалак” ГЭСи қурилишини Хитой молиялаштиради” – “Ўзбекгидроэнерго”

Писком дарёсида йирик “Мулалак” гидро электр станцияси қурилади. “Ўзбекгидроэнерго” АЖ бошқаруви раиси ўринбосари Фаррух Нуруллаевга кўра, лойиҳа Хитой банки кредитлари ҳисобидан амалга оширилмоқда. Пудратчи ташкилот ҳам ушбу давлатдан бўлиши мумкин. Боиси Хитой томони тегишли келишувларда шундай талабни қўйган.

2024 йилда Ўзбекистонда ГЭСлар орқали 8,2 млрд кWh электр энергия ишлаб чиқарилган. Уни сотишдан тушган пул маблағи эса 4 трлн сўмдан ошган. Умумий олинганда, электр энергия ишлаб чиқариш 2023 йилга нисбатан 20 фоизга юқорилаган. Ўсиш “Ўзбекгидроэнерго” АЖ тасарруфида фаолият кўрсатаётган ГЭСлар сони 77 тага етказилгани билан боғлиқ. Бу ҳақда 27 март куни АОКАда ўтказилган матбуот анжуманида жамият масъуллари томонидан маълум қилинди.

Тадбирда қатнашган Kun.uz мухбири жамият вакилларидан Чорвоқ сув омбори атрофида ва ундан юқорироқда қурилиши режалаштирилган ГЭСларга кетадиган маблағлар, уларнинг манбалари ҳақида сўради.

“Президентнинг 332-сонли қарори бор. Унга асосан давлат улуши 50 фоиз ҳамда ундан юқори бўлган барча ташкилотлар томонидан амалга ошириладиган лойиҳалар бўйича техник иқтисодий асоснома ишлаб чиқилади. Ушбу қарорга асосан, у мажбурий равишда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги экспертиза марказидан ўтказилади. Ижобий хулоса берилгач, тасдиқ учун ҳукуматга киритилади ҳамда уларни амалга ошириш учун алоҳида қарор қабул қилинади”, дейди “Ўзбекгидроэнерго” АЖ раиси ўринбосари Фаррух Нуруллаев.

Унинг таъкидлашича, ҳозирда Тошкент вилоятида қурилаётган “Писком” ва “Чотқол” ГЭСлари экспертизадан ўтказилган ҳамда ҳукумат ва президент қарорлари қабул қилинган. Ушбу лойиҳаларга киритиладиган инвестицияларни қоплаш муддати ҳисобга олинган. Аммо Нуруллаев молиялаштириш манбаларини очиқламади.

“Мен битта нарсани айтиб ўтмоқчи эдим: молиялаштириш манбалари аниқ бўлмаган лойиҳалар бўйича алоҳида қарор қабул қилинмайди. Мана, яқиндагина Писком дарёсида йирик “Мулалак” гидро электр станцияси қурилиши бўйича ҳукумат қарори қабул қилинди. Ушбу лойиҳа бўйича экспертиза, келишув жараёнлари тўлиқ ўтказилди. Молиялаштириш манбалари аниқланди. Ушбу лойиҳани амалга ошириш энди бошланади”, дейди Фаррух Нуруллаев.

Қўшимча қилинишича, “Мулалак” гидро электр станцияси лойиҳасини Хитой банки молиялаштиради. Ҳозир Молия вазирлиги ва Хитой ҳукумати ўртасида келишувларни имзолаш жараёнлари бошланган. Экспертизадан ўтказилиб, тендер эълон қилинади.

“Молиялаштириш манбалари Хитой банки бўладими ёки бошқа давлат банклари бўладими, ҳар битта кредит берадиган ташкилотнинг пудратчини аниқлаш бўйича шартлари бўлади. Мисол учун, Хитой банклари кредит берганда, ўзининг ҳудудидаги салоҳиятли пудратчи ташкилотлар орасидан тендер асосида аниқлаш талаби қўйилган. Бошқа банкларда ҳам худди шунақа талаб бўлади. Бугунги кунда “Мулалак” гидро электр станцияси бўйича пудратчи ташкилот аниқланмаган. Бу босқичга энди ўтдик”, дея таъкидлади жамият бошқаруви раиси ўринбосари.

Фаррух Нуруллаев ГЭСларда ишлаб чиқариладиган 1 kWh электр-энергиянинг таннархига ҳам тўхталди. Унга кўра, ҳозирда жами харажатларни инобатга олганда ишлаб чиқариш таннархи 185 сўмни ташкил этади. Мазкур миқдор янги лойиҳалар ва уларни амалга ошириш харажатлари нуқтайи-назаридан ҳар йили ўзгариши мумкин.

Матбуот анжуманида 2025 йилда амалга оширилиши кутилаётган лойиҳалар ҳақида ҳам маълумот берилди. Таъкидланишича, жорий йилда бу йўналишда 15 та лойиҳа давлат инвестиция дастурига киритилган. Ушбу лойиҳалар доирасида 248 млн доллардан ортиқ маблағни ўзлаштириш кўзда тутилган. Бунинг ҳисобига 2025 йилда ўтган йилга нисбатан 10 фоизга кўп электр энергия ишлаб чиқариш белгиланган.