Тиббиёт ходимларига тажовуз қилиш ҳолатлари давом этмоқда. Андижонда олти кун ичида икки шифокор калтакланган. Бу сафар пичоқ билан ҳамла қилинган.
Бундан икки йил олдин шифокорга кимнидир қўл кўтариши жамоатчилик ўртасида катта шов-шувларга сабаб бўлар эди. Ҳозир эса ундай эмас. Сабаби, бу сингари ҳодисалар сони шу қадар кўпайиб кетдики, охир оқибат шифокорнинг иш вақтида одамлар томонидан калтакланиши оддий ҳолга айланиб қолди. Шу йилнинг 29 февраль ва 4 март кунлари Андижон вилоятининг икки касалхонасида икки шифокор ўз хизмат вазифаларини бажараётган вақтда фуқаролар томонидан дўппосланган. Улардан бирига пичоқ билан хужум қилинган.
29 февраль куни Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Андижон филиали травмотология бўлими қабулхонасида беморнинг қариндоши шифокорларга ўткир тиғли буюм билан ташланиб, сўнг пичоқни тиббиёт ходимига қаратиб отгани ҳақидаги видеотасвирлар ижтимоий тармоқларда ҳам тарқалиб кетди.
4 март куни эса Балиқчи туманида фуқаро тез тиббий ёрдам шифокорини калтаклаб, тан жароҳати етказган.
Биз ҳар икки ҳодиса юзасидан воқеа рўй берган муассасаларда бўлиб шифокорлар билан суҳбатлашдик.
Тажовуздан сўнг бошқа бир тажрибали шифокор ишдан бўшаб кетган
Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Андижон филиалининг травмотология қабулхонаси бир кунда 200 нафардан зиёд беморларга хизмат кўрсатади. Муассаса ходимлари 29 февраль куни юз берган аянчли ҳолат, умуман охирги пайтларда баъзи бемор ва уларнинг қариндошлари томонидан тиббиётчиларга тажовуз қилиниши шифокорлар руҳияти, иш унумдорлигига салбий таъсир ўтказаётганини билдиришди.
34 йиллик иш тажрибасига эга юз жарроҳи Баҳромжон Ҳайдаров, ўрта ва кичик тиббий ходимлар билан суҳбатлашдик.
“ - Охирги пайтларда шифокорларни ҳақорат қилиш, уларга қўл кўтариш каби ҳолатлари бизнинг муассасада ҳам жуда кўп юз бермоқда. 29 февраль кунидаги воқеа тафсилотларига тўхталсак, аёл киши юзида жароҳати билан касалхонага келди. У эри урганини айтди. Ходимларимиз беморга ёрдам кўрсатиш билан бирга ҳодиса юзасидан ички ишларга хабар беришини айтишган. Шунда беморнинг акаси “ИИБга хабар бермайсанлар!” деб, врачга ташланиб қувлаяпти. Сўнг ходимимизга пичоқ отган. Яхшики, пичоқ кимгадир санчилиб, тан жароҳати етказмади. Фуқаролар тан жароҳати олиб шифохонага мурожаат қилинган ҳар қандай ҳолатда тиббиёт ходимлари ички ишлар органининг навбатчилик қисмига хабар бериши шарт, бу қонун талаби ахир. Тиббиёт институтида мутахассис врач етишиб чиқиши учун 10 йил, тажрибали ходимга айланиши учун эса кўплаб йиллар керак бўлади. Кечаги воқеадан кейин ҳамкасбимиз, тажрибали шифокор Муроджон Қобулов, “ - Бундай шароитда, ўзимни хавфга қўйиб ишламайман”, деди-ю, ариза ёзиб ишдан бўшаб кетди. Давлат томонидан тиббиёт ходимлари етарли даражада ҳимояга олинмас экан, тиббиёт ҳали кўп йўқотишларни кўриши мумкин”, дейди биз билан суҳбатда Баҳромжон Ҳайдаров.
Ходимларимизни яқинлари ишга жўнатмай қўймоқда
Филиалдаги ўрта ва кичик тиббиёт ходималарининг ҳам кўплаб дардлари йиғилиб қолган экан. Улар ҳам ўзларининг муаммолари ҳақида гапиришди.
“Муассасамизга келаётган баъзи бемор ва уларнинг яқинларининг тиббиёт ходимларига менсимай муомала қилишади. Ҳужжат тўлдириш учун саволлар берсак жавоб беришмайди. Шундай инсонлар борки, машиналарда келиб, ўз ота-онасини кўтариб туширишга ҳам ёрдам беришмайди. “Вазифангми? Бажар. Шунга ойлик оляпсан”, дейишади”, дейди катта ҳамшира Ўғилой Абдуллаева.
“Қачонгача бундай ҳолат давом этади? Кичик тиббий ходимларимизни жанжаллардан безиллаб қолгани учун қабулхонага ишга қўйиш ҳам қийин бўлиб кетди. Ходимларимизнинг хонадонидагилар бу ердаги ғалваларни билиб, хавотирланиб яқинларини ишга жўнатмай ҳам қўйяпти”, дейди бўлим бекаси Гулнора Бакирова
Зўравон ҳибсга олинган
Бош прокуратура берган маълумотга кўра 2020 йил 29 февраль куни фуқаро Х.М. Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Андижон филиали травматология қабулхонасига келиб, шифохонага ётқизилган опасига тиббий ёрдам кўрсатилмаганлиги важи билан хизмат вазифасини бажараётган шифокорларни уятли сўзлар билан ҳақорат қилиб, беморга етарли даражада тиббий муолажалар кўрсатилишига тўсқинлик қилган.
Шунингдек Х.М. шифохона ҳамширасидан опасига тан жароҳатлари етказилганлиги ҳақида ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат қилмасликни талаб қилиб, уларни уятли сўзлар билан ҳақорат қилиб, шифокорларнинг қонуний фаолиятига фаол қаршилик кўрсатган.
Мазкур ҳолат юзасидан Андижон шаҳар прокуратураси томонидан 10.03.2020 йилда Жиноят кодексининг 219-моддаси (Ҳокимият вакилига ёки фуқаровий бурчини бажараётган шахсга қаршилик кўрсатиш) билан жиноят иши қўзғатилган ва фуқаро Х.М. процессуал тартибида ушланган.
Балиқчи туманида шифокорнинг калтакланиши
Ҳодиса юзасидан бизга жабрланувчи шифокор Рустамжон Ўрмонов мурожаат қилди. У, 4 март куни Балиқчи туман Ўртақўрғон МФЙ ҳудудидаги тез тиббий ёрдам шохобчасида навбатчи бўлган. Шу маҳаллада яшовчи Ш.М. қизини шохобчага антибиотик укол қилдириш учун олиб чиқади. Шифокор бу муолажа яъни антибиотик укол қилиш ва ундан олдинги “проба” (антибиотикни синаб кўриш) амалиёти тез тиббий ёрдам шохобчасида қилинмаслигини айтгач, Ш.М. “Қизимга бир кори-ҳол бўлса жавоб берасан”, дейди. Сўнг шифокор билан жанжаллашиб, ёши олтмишни қоралаган Р.Ўрмоновни ётқизиб, тепкилаб ташлайди. Оқибатда, шифокор туман шошилинч тиббий ёрдам бўлимига олиб борилади. Жабрланувчи бизга юборган мурожаатида – бош мия чайқалиши, чап қовурғанинг эзилиши ва сийдик пуфагининг жароҳат олиши ташхиси билан даволанаётганини айтган.
Биз Балиқчи туманида бўлиб, ШТЁБ бўлимига кирганимизда, Р.Ўрмонов шифохонадан даволаниб чиқиб кетган экан. Ёши катта шифокордан, камерамиз олдида уни ҳақоратлаб шикаст етказган Ш.М. билан бўлган воқеа юзасидан сўзлаб беришини сўрамадик.
ШТЁБ бўлимида унинг касаллик варақаси, туман ИИБ томонидан суд-тиббий экспертиза тайинлангани ҳақидаги маълумотларни олдик.
Балиқчи туман ИИБ бошлиғи ўринбосари У. Пўлатов айни пайтда врач Р. Ўрмоновнинг аризасига кўра тан жароҳати етказган фуқаро устидан терговга қадар суриштирув ишлари олиб борилаётганини маълум қилди.
Минг афсуски, бу мавзу Kun.uz муштарийларига яхши таниш. Айнан сайтимизда эълон қилинган шу мавзудаги сарлавҳаларнинг ўзиёқ кишини ҳайратга солади – “Сурхондарёда ҳамшира беморнинг бувиси томонидан калтакланди”, “Наманганда бемор қариндошининг тажовузи оқибатида шифокор кўриш қобилиятини тўлиқ йўқотди”, “Ёш йигит катта ёшли шифокорни калтаклади”, “Сирдарёда шифокорлар пичоқланди”...
Маълумот учун: 2017-2019 йилларда фақатгина шошилинч ва “тез ёрдам” тизими шифокорларига беморлар ва уларнинг яқинлари томонидан 262 марта зўравонлик қилиш, уларга тан жароҳати етказиш каби ноқонуний ҳаракатлар содир этилган. 2020 келиб сўнгги 3 йилдаги бундай ҳолатлар сони 400 тадан ошган.
Вазият шу даражада мураккаблашиб кетдики, Президент Шавкат Мирзиёев парламентга мурожаатномасида ҳам шифокорларга нисбатан бўлаётган зўравонлик ҳолатларини қаттиқ қоралади.
Кимгадир тажовуз қилишга, айниқса вазифасини бажараётга шифокорга нисбатан самосуд уюштиришга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Фуқароларимиз инсонлар саломатлиги йўлида арзимаган маош эвазига кун-у тун хизмат қилаётган тиббиёт ходимлари меҳнатини қадрлаши зарур.
KUN.UZ мухбири Элмурод Эрматов
Тасвирчи – Аҳрорбек Ёқубжонов
