Amerika ma'muriyati Vashington ittifoqchilari va hamkorlari bo‘lmish bir qator davlatlar, shuningdek YeIdan import po‘lat va alyuminiy mahsulotlariga bojxona bojlarini joriy etmaslikka qaror qildi. Bu haqda TASS AQShning savdo muzokaralaridagi vakili Robert Laytxazerga asoslanib xabar bermoqda.
«Pauza»ga qo‘yishdi
Uning ta'kidlashicha, AQSh hukumati «bojxona bojlarini joriy etishni pauzaga qo‘yish»ga qaror qilgan. «Bizda NAFTAga a'zo ikki davlat (ya'ni, AQSh singari Shimoliy Amerika erkin savdo hududiga a'zo Kanada va Meksika haqida so‘z bormoqda) bor. Bizda Yevropa, Avstraliya bor, Argentina bor, Braziliya bor va shubhasiz, [Janubiy] Koreya bor», — degan Laytxayzer AQSh Kongressi Senatining moliyaviy qo‘mitasida bo‘lib o‘tgan eshittirishlar chiqish qila turib. U po‘lat va alyuminiy uchun Amerika bojxonasining bojlari joriy etilmaydigan davlatlarni sanagan.
Bu holatda prezident Donald Tramp kabineti a'zosi hisoblanuvchi savdo muzokaralaridagi Amerika vakili «pauzaga qo‘yish» deganda nimani nazarda tutgani, bu holatda YeI, Avstraliya, Argentina, Braziliya, Kanada, Meksika va Janubiy Koreya muzokaralar o‘tkazish chog‘ida boj ta'siridan xalos bo‘lishi yoki bu uzoqroq muddatga mo‘ljallangan qaror ekanligiga oydinlik kiritmagan. Laytxayzer sanab o‘tilgan olti davlat va YeI bilan aprel oyi so‘ngiga qadar AQSh savdo kelishmovchiliklari bo‘yicha muzokaralarni yakunlashni istayotganini aniqlashtirgan, xolos.
O‘z navbatida, AQSh savdo vaziri Uilbur Ross payshanba kuni Kongressning vakillar palatasi daromadlar va xarajatlar qo‘mitasida bo‘lib o‘tgan eshittirishlarda 200 dan ortiq Amerika kompaniyalari uning idorasiga import metall mahsulotlarni yangi bojdan ozod qilishni so‘rab murojaat qilishganini aytib o‘tgan. Amerika savdo vazirligi yangi boj joriy etilgach, import metall xarid qiluvchi amerikalik ishlab chiqaruvchilar to‘qnash kelishi mumkin bo‘lgan salbiy oqibatlarni minimallashtirishga harakat qilmoqda, dedi Ross. Bunday arizalarni ko‘rib chiqishni savdo vazirligi dushanba kundan boshlagan.
Trampning qarori
Oq uy xo‘jayini 8 mart kuni po‘lat erituvchi va alyuminiy sanoati mahsulotlari importiga bojxona bojlari joriy etish haqida farmoyishni imzolagan. Amerika ma'muriyati rahbari po‘lat uchun boj miqdori 25 foizni, alyuminiy uchun 10 foizni tashkil etishini aytib o‘tgan. Bu holatda, Tramp Kanada, Meksika va Avstraliya kabi bir qator davlatlar bunday bojxona yig‘imlaridan ozod etilishi mumkinligini ham nazardan qochirmagan. Ko‘zda tutilishicha, Amerika yetakchisining yangi farmoyishi 23 martdan kuchga kiradi, bojlar Kanada va Meksikadan kiritilayotgan mahsulotlarga nisbatan joriy etilmaydi, chunki Vashington NAFTAni qayta ko‘rib chiqish bo‘yicha muzokaralarda jarayonni qayta baholab ko‘radi.
Rossiyaning ulushi
TASS muxbiri bilan suhbatda Rossiyaning AQShdagi savdo vakili Aleksandr Stadnik Vashingtonning alyuminiy va po‘latga nisbatan import bojlari joriy etish singari xatti-harakatlari hech qachon yaxshi tugamaganini aytib o‘tgan.
U taqdim etgan ma'lumotlarga ko‘ra, Rossiya 2016 yilda AQShga 700 million dollarlik po‘lat mahsulotlari yetkazib bergan, 2017 yilda esa 1,4 milliard dollarlik. Rus alyuminiysining AQShga yetkazilishi 2016 yilda 1,35 milliard dollarlik bo‘lgan bo‘lsa, 2017 yilda bu ko‘rsatkich 1,6 milliard dollarga yetgan. AQShga yirik alyuminiy eksportchilari ro‘yxatida Rossiya uchinchi o‘rinda, po‘lat eksportchilari ro‘yxatida to‘qqizinchi o‘rinda turadi.
«Summalar albatta juda katta. Lekin AQSh ham kompaniyalarimiz uchun yagona bozor emas. Boz ustiga, biz AQShga yetkazayotgan mahsulotlarning o‘xshashi yo‘q, yoki narx va sifat xarakteristikalari bo‘yicha Amerikaliklarga juda zarur sanalardi», — deya ta'kidlagan savdo vakili.
