Antarktida atrofidagi muz maydoni so‘nggi 44 yillik uchun rekord darajada qisqardi

Fevral oyi oxirida Antarktida atrofidagi dengiz muzlari maydoni 1,79 million kvadrat kilometrga qadar qisqardi. The Guardian nashri Tasmaniya Universiteti ilmiy xodimi, Antarktika dengiz muzlarini tadqiq qilish bilan shug‘ullanuvchi Uilyam Hobbsga asoslanib xabar berishicha, bu 44 yillik sun’iy yo‘ldosh kuzatuvlari tarixidagi minimal darajadir.

Antarktida atrofidagi muz qatlami maydoni mavsumga qarab o‘zgarib turadi: u janubiy yarimsharda qish tugashi bilan sentabr oyida maksimumga chiqadi va yoz yakunida, fevral yoki mart oylarida minimal darajaga tushadi.

2022 yili 25 fevralga kelib Antarktida atrofidagi muz qatlami maydoni 1,92 million kvadrat kilometrgacha qisqargandi va bu 1979 yilda bu hodisa sun’iy yo‘ldosh orqali kuzatilishi boshlanganidan buyon minimal ko‘rsatkich bo‘lgandi. Ammo 2023 yilda rekord yangilandi: 25 fevralga kelib dengiz muzlari maydoni 1,79 million kvadrat kilometrni tashkil etmoqda.

Hobbsning so‘zlariga ko‘ra, so‘nggi olti yil ichida uch marta yangi minimal ko‘rsatkichlar qayd etildi. Shu bilan birga, faqat 2022 va 2023 yillarda Antarktida atrofidagi muz qatlami maydoni fevral oyi oxirida ikki million kvadrat kilometrdan kamroq bo‘lgan.

The Guardian’ning yozishicha, Antarktida atrofida dengiz muzlari erishi qit’a shelfidagi muzlarga to‘lqinlar ta’sirini kuchaytiradi, qit’a muzlari erishi esa jahon okeanida suv sathi ko‘tarilishi bilan tahdid soladi. Amundsen dengizidagi Tueyts muzligi erishi olimlarning alohida xavotirlariga sabab bo‘ladi. Uni «Qiyomat muzligi» deb atashadi: u to‘liq erib ketsa, jahon okeanida suv sathi yarim metrga ko‘tariladi.