«Қоп-қоп ваъдалар қопнинг ичида қолмоқда». Фурқат туманидаги қўрғончаликлар сувсизликка маҳкум 

Хонадонингизда тоза ичимлик сувидан муаммо йўқлиги – фаровонликнинг бир белгисидир. Бироқ узоқ вақт давомида мамлакатдаги турғунлик сабаб кўплаб муаммолар илдиз отиб кетди. Жумладан, ичимлик суви соҳаси ҳам эгасиз қолди. Навбатдаги мурожаат бизни айни шу муаммо ортидан Фарғона вилояти, Фурқат тумани, Қўрғонча қишлоғи сари етаклади.

Ҳусанжон Маҳмудов:

– Анча вақтлардан бери маҳаллани ичимлик суви муаммоси қийнаб келмоқда. Катта йўл ёқасидан бориб узоқ ҳудудлардан сув ташиб келинади. Аёллар, болалар, кексалар қиш кунларида ҳам сув ташишади. Мурожаат қилмаган жойимиз қолмади. Бажарамиз, бажарамиз, баҳорга, мартга, апрелга, кейин кузга дея орадан йиллар ўтмоқда. Қоп-қоп ваъдалар фақат қопнинг ичида қолиб кетяпти. Шу йўлдан катта-катта раҳбарлар, ҳаттоки вилоят ҳокими ҳам ўтади. Лекин бирорта одам «сен сувни қаердан ташиб олиб келяпсан», демайди. Болалар катта-катта идишларда сув ташиб келишади. «Сувоқова» ташкилотидан келиб, ваъдалар беришяпти, бироқ натижа йўқ. Кейинги йили дастурга киритилган, деган йилларнинг анчаси ўтиб кетди. Йўқ сув учун «уйингизга ҳисоблагич қўйинг» деганлар ҳам бўлди. Қачонгача сувсиз яшашимиз номаълумлигича қолмоқда.

Васила Розиқова:

– Биз маҳалладагилар пул йиғиб сув минораси ташкил қилдик. Лекин одам кўплигидан навбат етмайди. Шу сабабли барибир «водхоз»га борамиз. Баъзи вақтларда у ерларда йиғилиш бўлади. Нима қилишни билмай яна қайтиб келамиз. Кечаси билан ўша ердан сув ташиб ичамиз. Шу сабаб касалликлар ҳам кўпайиб кетди. Ҳатто, ариқ суви ҳам муаммо. Чунки у ҳам фермерлардан ошмайди-да.

Матлуба Раҳмонова:

– Менинг кичик ўғлим катта йўлдан бориб сув ташиб келади. Баклажкаларда сув олиб келади. Бир сафар машина уриб юборди, бахтимизга омон қолди. Беш ёшли қизим ҳам ёнимда юриб, мен билан сув олиб келишга боради. Йўл чеккасидан боришини тайинлаб, илҳақ бўлиб ўтираман. Эрталаб ҳам мактабга боргунигача сув олиб келиб беришади. Ариқ суви умуман йўқ. Сигир-бузоқларимизга ҳам шу сувдан берамиз. Рўзғор ишлари, идиш-товоқ, кир ювишларга ҳам жуда қийналамиз. Комиссиялар жуда кўп келади, муаммолар билан қизиқади. Дарров сув ҳақида айтамиз, лекин инобатга олинмайди. Ёзмаган жойимиз қолмади, натижадан эса дарак йўқ.

Моҳира Розиқова:

– Бошқа жойларга борсак, уларнинг хонадонларидаги сувларни кўриб ҳавас қилиб келамиз. Кир, идиш-товоқларни ювганда ҳам жуда сувни эҳтиётлаб ишлатамиз. Болаларимни ҳадеб сувга жўнатмай деб сувни тежаймиз. Уйимизга меҳмон келиб қолса, жуда қийналамиз. Чойнак кўтариб қўшнимизнинг уйига чиқамиз. Уларда ҳам йўқ бўлса, меҳмонларимизнинг олдида ҳам шарманда бўламиз. Битта луқма нон есангиз ҳам сув керак.

Сувсиз умр кечираётган қишлоқ аҳолиси қизиқ ҳолат ҳақида айтиб қолишди. Уларнинг сўзларига кўра, қишлоқнинг бир кекса вакили вафотидан олдин «агар кимдир қишлоққа сув олиб келса, уйим унга берилади», дея ҳовлисининг бир қисмини васият қилиб қолдириб кетган экан. Биз ўша марҳум инсоннинг хонадонида бўлиб, умр йўлдоши бўлган 81 ёшли Жўрахон Умматова билан учрашдик. Улуғ ёшдаги онахон ҳам айни сув муаммосидан азият чекаётган қишлоқ аҳлининг оҳлари Ҳудога етиб боришини сўраб тун-у кун дуода.

Қўрғончаликларнинг жуда кўпчилик қисми бу муаммодан азият чекмоқда ва бу уларнинг ҳақли норозилигига сабаб бўлмоқда. Сувсизлик аҳоли, айниқса ёш болалар саломатлигига хавф солаётгани ҳам бор гап.

Мазкур қишлоқдаги сувсизлик муаммосини ҳал этиш бўйича қандай ишлар олиб борилаётгани билан қизиқиб, туман "Сувоқова" бўлимида бўлдик.

Воҳиджон Зокиров, туман "Сувоқова" бўлими раҳбари:

– Имкониятимиздан келиб чиқиб «водхоз» деган жойдан 650 метр сувоқовадан труба тортилди. Сувнинг босими етмагани сабабли насос олдик. Мана, 3 кун бўлди Ягона дарчага шартномаларини қилиб тўловларини қилиб қўйдик. Энди электр тармоқлари электр линиясини тортиб берса, насосни қўйиб сув босимини кучайтирамиз. Лекин, бу қишлоқ юз фоиз сув билан таъминланади, дегани эмас. Ундан нариёғида 3та маҳалла бор. Бу йўлни қисқартириш учун қилинган. «Обод маҳалла» дастурига энг оғир ҳудудлар тушган, буларнинг ичида «Бекобод» маҳалласи ҳам бор. Бунда ўша жойга битта қудуқ қазиш таклифини киритганмиз. Туманимиз ўзи кичкина бўлиб, 34та МФЙ мавжуд. Аксарият қисмида ишлар якунланган. Сув билан таъминланмаган 10та маҳалла қолди. У жойда бир йиллар ичида бўлиб қолади. Олдин ҳамма нарса дастур бўйича бўларди. Олдинги дастурлар ўзини оқламади. Ҳозир энди «Обод маҳалла» дастури бўйича қилинмоқда. Унда юз фоиз сув билан таъминланади. Ҳозирча дастур йўқ. «Обод маҳалла»да бир ҳудудни тўлиқ сувлаштириш назарда тутилади. Мисол учун, битта ҳудудни сувлаштириш учун 8 километр сув тортилса, олдинги дастурларда 1 километр режалаштирилган, холос. Биз маҳалланинг ҳамма жойини ўрганиб шунга қараб иш қилмоқчимиз. Бу 100 фоиз сувлашди дегани.

Кўриб турганингиздек, Қўрғонча қишлоғида узоқ йиллардан буён ечимини топмай келаётган бу муаммонинг қачон ҳал этилиши аниқ эмас. Умуман, ҳал этиладими ёки йўқми, бу саволга ҳам тайинли жавоб йўқ.

Баҳодир Аҳмедов – мухбир
Нуриддин Нурсаидов - тасвирчи