Ahmad Shahid: Davlat 16 yoshgacha bo‘lgan voyaga yetmaganlarni masjidlarga borishiga ruxsat bermaydi

BMTning din va e'tiqod erkinligi bo‘yicha maxsus ma'ruzachisi Ahmad Shahid 12 oktabr O‘zbekistonga tashrifi yakunlari bo‘yicha matbuot anjumani o‘tkazgani haqida xabar qilingan edi. U o‘zining dastlabki xulosasi anjuman ishtirokchilari e'tiboriga havola qildi. 

Hisobotda qayd etilishicha, O‘zbekiston markaziy ma'muriy idorasi tomonidan ro‘yxatga olingan diniy guruhlarga diniy xodimlarini o‘qitish va diniy darslar o‘tishiga ruxsat beriladi. Madrasa deb ataladigan 9 ta maxsus islomiy ta'lim maktablari, shu jumladan bitta ayollar uchun, shuningdek, pravoslav va protestant seminariyalari rasman diniy ishchilarni o‘qitib, o‘rta ma'lumot berishlari mumkin. Vazirlar Mahkamasi madrasalar tomonidan berilgan diplomlarni boshqa diplomlarga teng deb e'tirof etadi hamda oliy ta'limni davom ettirishga ruxsat beradi. Bundan tashqari, Toshkent Islom instituti va Toshkent Islom universiteti oliy ta'lim berish bo‘yicha diniy dasturlarga ega. Yuqorida qayd etilganlardan boshqa Islomni o‘rganishni xohlovchi fuqarolarning ta'lim olishini tashkil etadigan maktablar yo‘q. 

Davlat 16 yoshgacha bo‘lgan voyaga yetmagan bolalarni dinga amal qilish yoki jamoa bo‘lib ibodat qilish joylariga borishini taqiqlaydi. Chunki bolalar o‘zlarining majburiy ta'lim olishlarini tugatishi va keyinroq ongli ravishda dinga amal qilishni xohlayaptimi-yo‘qmi, degan masalada tanlashi kerak, deb hisoblanadi. Shunday fikrlar ham aytildiki, din bu kattalar bajaradigan ishdir. Bolalar o‘zlari xohlasa, majburiy ta'limni tugatganlaridan keyin diniy maktablarga borishi mumkin. 

Maxsus ma'ruzachi Haj ziyoratini amalga oshirish bilan bog‘liq jarayonlarni ham o‘rganishga harakat qilganini qayd etgan. Rasmiylarning ta'kidlashicha, Haj vaqtida Makkaga boradiganlar soni Saudiya Arabistoni tomonidan belgilangan kvota asosida aniqlanadi. Makkaga boruvchilarning aksariyati 40 yoshdan kattalardir. Ular Hajni keksa yoshdagi erkaklar va ayollar bajarishi kerak, degan tushuncha borligini, shuningdek, Haj ziyoratini amalga oshirishni xohlayotganlar ro‘yxati yo‘qligini ma'lum qilishdi. Balki bu birgina mintaqa uchundir. Milliy hukumat Haj ziyoritiga borishni kutayotganlar ro‘yxati 3 yillik navbatdan oshmasligini aytdi. 2017 yili Hajga boruvchilar soni 5000 dan 7500 kishigacha ortgan bo‘lsa, 2018 yilda ham bu raqam ortishi kutilmoqda.