Navalniy jamoasi Moskva budjetini o‘zlashtirish sxemasini fosh qildi

Navalniy jamoasining ta’kidlashicha, bir qator targ‘ibotchilar, shuningdek, Kseniya Sobchak, Aleksey Venediktov va RTVI telekanali Moskvadagi «Moy gorod» dasturi budjetidan pul oladi.

Qamoqdagi rossiyalik muxolifatchi Aleksey Navalniy jamoasi Moskva budjeti pullarining sarflanishi yuzasidan tekshiruv olib bordi va «shahar budjetini o‘zlashtirishning eng ta’sirchan sxemalaridan biri» topilganini e’lon qildi. Tekshiruv Rossiya poytaxtida sentabr oyida bo‘lib o‘tadigan va hozirgi mer Sergey Sobyanin uchinchi muddatga qayta saylanishi kutilayotgan navbatdagi saylovlar arafasida o‘tkazildi, deb xabar berdi Rossiyada yopilgan Korrupsiyaga qarshi kurashish jamg‘armasi («FBK») surishtiruv bo‘limi vakillari Georgiy Alburov va Mariya Pevchix seshanba, 7 mart kuni. 

Surishtiruv davomida ular uch yil davomida Moskva meriyasining «Moy rayon» obodonlashtirish dasturining 100 000 dan ortiq bank operatsiyalarini o‘rganishdi va Sobyaninning «qora kassa»si haqida e’lon qilishdi. «Qora kassa»dan, ularning ma’lumotlariga ko‘ra, targ‘ibotchilar, sodiq jurnalistlar va ommaviy axborot vositalari pul oladi. «Obodonlashtirish, madaniy klasterlar va qandaydir IT poligonlari niqobi ostida ular juda ko‘p pullarimizni o‘g‘irlashdi. Uni saylovlarni butunlay yo‘q qilishga, liberal deb atalmish jurnalistlarga pora berishga, so‘nggi siyosiy erkinliklarni yo‘q qilishga, bizning e’tiborimizni bog‘lar va skameykalarga qaratib, boshqa yo‘nalishga yo‘naltirishga sarfladilar», deya qayd etgan surishtiruvchilar.

Uning mualliflarining ta’kidlashicha, ushbu tashkilotdan, jumladan, er-xotin targ‘ibotchilar Margarita Simonyan va Tigran Keosayan, shuningdek, ularning qarindoshlari axborot kampaniyasini o‘tkazish uchun to‘g‘ridan to‘g‘ri yoki ular tomonidan nazorat qilinadigan kompaniyalar orqali pul olishadi. Xususan, ulardan biri, «Belyy lev» studiyasi 2021 yilda 185 million rubl, Keosayanning o‘zi esa «Snyato» ko‘rsatuvi boshlovchisi xizmatlari uchun o‘sha yili yana 61 million rubl olgan. Bu surishtiruvda e’lon qilingan hujjatlar nusxalarida aytilgan.

Bundan tashqari, surishtiruv shuni ko‘rsatadiki, Rossiyaning Ukrainaga to‘liq miqyosli bostirib kirishi boshlanganidan keyin efirni to‘xtatgan «Exo Moskvy» radiostansiyasi bosh muharriri Aleksey Venediktov ham Sobyanindan pul olgan. Surishtiruvchilar e’tiborini «pulli targ‘ibotchilardan nusxa sifatida ko‘chirilgan» ko‘plab «hokim haqidagi maqtovli postlar», shuningdek, Venediktovning 2021 yilgi Moskva saylovlarida elektron ovoz berishdagi roli o‘ziga qaratdi. Saylovlarni kuzatish bo‘yicha jamoatchilik shtabi rahbari sifatida u masofadan turib ovoz berish natijalarini tan oldi, garchi mustaqil kuzatuvchilar ko‘plab qonunbuzarliklar sodir etilganini da’vo qilishgan. 

Navalniy jamoasiga ko‘ra, RTVi ham «Moy rayon» dasturidan pul olgan, 2019-2021 yillarda ularning umumiy miqdori 840 million rublni tashkil etgan va bu ommaviy axborot vositasining barcha budjeti uchdan bir qismidan oshadi. Surishtiruvda ta’kidlanishicha, Nyu-York va Berlinda joylashgan xususiy rus tilidagi telekanal «Moskva meriyasining puli evaziga kun ko‘rmoqda». 
 
Shu bilan birga, material mualliflari Sobyaninning «qora kassasi» «jurnalistlar deb atalmish shaxslarga homiylik qilish bilan cheklanib qolmay», balki siyosatchilarga pora berishda ishlatilishini ta’kidlamoqda. Pullar, shuningdek, «Yedinaya Rossiya»ning oddiy a’zolari bo‘lgan go‘yoki mustaqil nomzodlarning saylov kampaniyasiga» sarflanadi, «Moy rayon» xarajatlarining katta qismi esa sotsiologik so‘rovlarga sarflanishi aytilgan.