BMT Xavfsizlik kengashi rezolyutsiyasida aytilishicha, Yaman isyonchilarining raketa va dron hujumlari xalqaro savdo, dengiz qonunchiligiga putur yetkazmoqda, mintaqada tinchlik va xavfsizlikka zarar keltirmoqda.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik kengashi yamanlik isyonchilarni Qizil dengizdagi kemalarga hujumlarni zudlik bilan to‘xtatishga chaqirdi. Yaponiya va AQSh tomonidan kiritilgan tegishli rezolyutsiya 10 yanvar, chorshanba kuni Nyu-Yorkda o‘n bir ovoz bilan qabul qilindi, hech kim qarshi chiqmadi. To‘rt davlat – Rossiya, Xitoy, Jazoir va Mozambik betaraf qoldi. Ovoz berish bir necha soatga kechiktirildi, chunki Rossiya bir nechta tuzatishlar kiritdi, ularning barchasi rad etildi, deya aniqlik kiritmoqda dpa agentligi.
Rezolyutsiyada husiychilarning Qizil dengizdagi savdo kemalariga hujumlari keskin qoralanadi. Isroil bilan HAMAS o‘rtasida urush boshlanganidan beri keskin ortgan raketa va dron hujumlari xalqaro savdo, dengiz qonunchiligiga putur yetkazmoqda hamda mintaqadagi xavfsizlik va tinchlikka zarar keltirmoqda. Rezolyutsiyada aytilishicha, hujumlar «zudlik bilan» to‘xtatilishi kerak.
Shu bilan birga, husiychilar noyabr oyida egallab olingan Yaponiyaning Galaxy Leader kemasini ekipaji bilan birga qo‘yib yuborishga chaqirildi. AQSh ma’muriyati ma’lumotlariga ko‘ra, 2023 yil oktyabr oyidan beri Eron tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan husiychilar Qizil dengizga Yamandan yuzdan ortiq uchuvchisiz uchoqlar va raketa hujumlarini uyushtirgan. Ilgari isyonchilar rasmiylari faqat G‘azo sektoriga yordam yetkazuvchi yuk kemalariga hujum qilinmasligini bildirgan edi.
Kemalar Qizil dengiz va Suvaysh kanali yo‘llaridan tobora uzoqlashmoqda
Qizil dengiz - markaziy savdo yo‘li, u orqali jahon savdosining o‘n ikki foizi o‘tadi. Suvaysh kanali O‘rta Yer dengizi va Qizil dengizni bog‘lab, Osiyo va Yevropa o‘rtasidagi eng qisqa dengiz yo‘liga aylangan. Afrika janubidagi muqobil yo‘l tashish vaqtini sezilarli darajada oshiradi.
Yaman Qizil dengiz va Adan ko‘rfazi o‘rtasidagi Bob al-Mandeb bo‘g‘ozida joylashgan. Xavfli vaziyat tufayli yirik yuk tashish kompaniyalari Qizil dengiz va Suvaysh kanali orqali o‘tadigan yo‘llardan ko‘proq uzoqlashmoqda. Tijoriy yuk tashishni himoya qilish uchun Qo‘shma Shtatlar dekabr oyida xalqaro harbiy koalitsiya tuzdi.
Yamanning husiychilar inqilobiy qo‘mitasi rahbari Muhammad Ali al-Husiy BMTning Qizil dengizdagi savdo yo‘llariga hujumlar bo‘yicha qabul qilingan rezolyutsiyasini «siyosiy o‘yin» deb atadi, bunda «aynan AQSh xalqaro huquqni buzayotgani aytildi», deb yozadi Reuters. Al-Husiy AQSh qaysi huquqni buzayotganiga aniqlik kiritmadi.
Husiychilar tomonidan Galaxy Leader kemasi egallab olinishi
19 noyabr kuni avvalroq Isroilning barcha kemalariga hujum qilish niyatini bildirgan Yamanning husiychi isyonchilar Qizil dengizda Bahama orollari bayrog‘i ostida harakatlangan Galaxy Leader kemasiga chiqib oldi. Egallab olingan vaqtda kema yapon kompaniyasiga ijaraga berilgan bo‘lgan. Ambrey dengiz xavfsizligi kompaniyasi ma’lum qilishicha, kemaning «guruh egasi Ray Car Carriers sifatida ko‘rsatilgan», uning bosh kompaniyasi isroillik tadbirkor Abraham «Rami» Ungarga tegishli.
9 yanvar kuni husiychilar Qizil dengizda savdo kemalariga navbatdagi hujum uyushtirdi. AQSh va Buyuk Britaniya harbiy-dengiz kuchlari bo‘linmalari Qizil dengiz janubiga xalqaro yuk tashish yo‘nalishlari va o‘nlab savdo kemalari tomon otilgan 18 ta uchuvchisiz uchoq va uchta raketani urib tushirdi, deya ma’lum qildi AQSh harbiylarining mintaqaviy qo‘mondonligi.
AQSh harbiylariga ko‘ra, husiychilar hujum qilish uchun Eron tomonidan ishlab chiqarilgan OWA UAVS dronlari, kemalarga qarshi qanotli va ballistik raketalardan foydalangan. Ular Amerikaning USS Dwight D. Eisenhower, USS Gravely, USS Laboon, USS Mason, shuningdek, Britaniyaning HMS Diamond aviatashuvchisi tomonidan urib tushirilgan.
Bu - o‘tgan yilning 19 noyabridan beri Qizil dengizdagi tijoriy yuk tashish yo‘nalishlariga husiychilarning 26-hujumi.
