ЖЧ-2026 саралаши: Эронга қарши ўйин олдидан

25 март куни футбол бўйича Ўзбекистон миллий жамоаси ЖЧ-2026 саралашининг учинчи босқичи доирасида Эронга қарши муҳим ўйинда майдонга тушади. Учрашув Теҳрондаги «Озоди» стадионида соат 21:00 да бошланади.

Ўзбекистонлик футболчилар кўк либосда ўйнайди.

Ўзаро ўйинлар тарихи

Ўзбекистон миллий жамоаси бугунги кунга қадар Эронга қарши жами 15 та ўйин ўтказиб, форсларни Тошкентда мағлуб эта олмаган. 15 ўйиндан 10 тасида Эрон ғолиб бўлган, 4 ўйинда дуранг қайд этилган. Ўзбекистоннинг ягона ғалабасига 12 йил бўлди, 2012 йилнинг ноябрида ЖЧ-2014 саралаши доирасида Теҳронда бўлиб ўтган ўйинда Улуғбек Бақоевнинг ягона голи Ўзбекистон миллий жамоасига бу рақиб устидан қозонилган ягона ғалабани келтирган. Тўплар нисбати 5:18 – форслар фойдасига.

Ўзбекистон миллий жамоаси Эронга қарши сўнгги ўйинни 2024 йил октябрида ЖЧ-2026 3-саралаш босқичи биринчи даврасида ўтказишганди, Тошкентдаги ўйиннинг иккинчи бўлимида ўзбекистонликлар бир киши кўп бўлиб ўйнаганига қарамай, рақиб дарвоасига йўл тополмаганди. Бу ушбу жамоалар ўртасидаги қаторасига учинчи дуранг бўлганди. 

Ўзбекистон – Эрон. Ўзаро ўйинлар:

10.10.2024. Ўзбекистон – Эрон – 0:0
11.06.2024. Эрон – Ўзбекистон – 0:0
21.11.2023. Ўзбекистон – Эрон – 2:2
20.06.2023. Ўзбекистон – Эрон – 0:1
08.10.2020. Ўзбекистон – Эрон – 1:2
11.09.2018. Ўзбекистон – Эрон – 0:1
19.05.2018. Эрон – Ўзбекистон – 1:0
12.06.2017. Эрон – Ўзбекистон – 2:0
06.10.2016. Ўзбекистон – Эрон – 0:1
11.06.2015. Ўзбекистон – Эрон – 0:1
14.11.2012. Эрон – Ўзбекистон – 0:1
03.06.2012. Ўзбекистон – Эрон – 0:1
05.09.2009. Ўзбекистон – Эрон – 0:0
11.07.2007. Эрон – Ўзбекистон – 2:1
14.12.1998. Ўзбекистон – Эрон – 0:4.

Жамоаларнинг ЖЧ-2026 саралашидаги ўйинлари

Эрон саралашнинг сўнгги босқичидаги 7 ўйинда фақат бир марта, Ўзбекистон билан ўйинда очко йўқотган ва ҳозирда 19 очко билан гуруҳда яккапешқадам бўлиб турибди:

05.09.2024. Эрон – Қирғизистон – 1:0
10.09.2024. БАА – Эрон – 0:1
10.10.2024. Ўзбекистон – Эрон – 0:0
15.10.2024. Эрон – Қатар – 4:1
14.11.2024. КХДР – Эрон – 2:3
19.11.2024. Қирғизистон – Эрон – 2:3
20.03.2025. Эрон – БАА – 2:0

Ўзбекистон эса 7 турда 5 ғалаба, бир дуранг ва бир мағлубият қайд этиб, 16 очко билан иккинчи ўринда жойлашган:

05.09.2024. Ўзбекистон – КХДР – 1:0
10.09.2024. Қирғизистон – Ўзбекистон – 2:3
10.10.2024. Ўзбекистон – Эрон – 0:0
15.10.2024. Ўзбекистон – БАА – 1:0
14.11.2024. Қатар – Ўзбекистон – 3:2
19.11.2024. КХДР – Ўзбекистон – 0:1
20.03.2025. Ўзбекистон – Қирғизистон 1:0.

Ўйиндан олдинги фикрлар

Ўйин олдидан ўтказилган матбуот анжуманида Ўзбекистон миллий  жамоаси бош мураббийи Темур Кападзе жамоаси Эрон билан ўйинга пухта тайёргарлик кўрганини таъкидлади.

«Эртага бизни қизиқарли ўйин кутиб турибди. Рақибимиз Эрон қандай кучга эканини яхши биламиз. Ўйинга яхши тайёргарлик кўрдик деб ўйлайман. Инша Аллоҳ, эртанги учрашувга ҳамма тайёр. 

Ҳа, Эрон чемпионатидаги ўйинчиларимизни кузатиш орқали Эрон миллий жамоасидаги ўйинчиларни маълум даражада биламиз. Қолаверса, бу жамоага қарши охирги йилларда кўп марта дуч келганмиз. Ўзимизда ҳам рақиб жамоа ҳақида маълумотлар бор, футболчиларимиздан ҳам маълумот олганмиз», – деди у.

Ўзбекистоннинг турли даврлардаги жамоаларини солиштириш ҳақидаги саволга жавоб бераркан, Кападзе авлодларни таққослаш нотўғри эканини айтди.

«2012 йилги Эронда ғалаба қозониб кетган авлод билан ҳозирги авлоддан қай бири кучли? Солиштиришни истамасдим ва бу нотўғри. Ўша пайтда ўша авлодимиз кучли эди, ҳозир ҳам миллий жамоада энг кучли авлод ўйнамоқда. Насиб қилса, мақсадимиз сари яқинмиз», – деди мураббий.

Шунингдек, бош мураббий Жалолиддин Машарипов йўқлиги жамоага қандай таъсир қилиши, Остон Ўрунов майдонга туша олиши ёки йўқлиги ҳақидаги саволларга ҳам жавоб қайтарган.

«Уларнинг ҳар иккиси ҳам терма жамоа учун муҳим футболчилар саналади. Футболда дисквалификациялар учраб туради. Уларнинг ўрнига бошқа футболчилар ўйнайди. Остонга келадиган бўлсак, жароҳати бор эди, ҳозир у тайёрланмоқда. Эртанги ўйинга қанчалик тайёр бўлишини кўрамиз. Қолган футболчилар соғ-саломат, тайёргарликни давом эттиряпмиз», – деди Темур Кападзе.

Яримҳимоячи Аббосбек Файзуллаев бўлажак ўйин икки кучли жамоа ўртасидаги бўлиб ўтишини таъкидлади: «Яхши савиядаги миллий жамоалар ўртасидаги ўйин кутиб турибди. Биз бу ерга ғалаба учун келганмиз. Бор кучимизни кўрсатамиз».

Айни вақтда Москванинг ЦСКА жамоаси аъзоси бўлган 21 ёшли футболчи бошқа клубга ўтиши мумкинлиги ҳақидаги саволга жавоб беришдан бош тортди: «Европа чемпионатларида ўйнаш мақсади? Савол ва эътироф учун катта раҳмат. Лекин ҳозир бу саволга жавоб беришнинг мавриди эмас деб ўйлайман. Сабаби эртага бизни жуда муҳим ўйин кутиб турибди».

Эрон миллий жамоаси бош мураббийи Амир Ғаленойи Ўзбекистонга қарши ўйин олдидан ўтказилган матбуот анжуманида Тошкентдаги ўйинда соғлиғида бироз муаммолар бўлгани, ўзбекистонлик шифокорлар унга ёрдам кўрсатганини айтди.

«Энг аввало Ўзбекистон миллий жамоасига Теҳронга хуш келибсиз, демоқчиман. Фурсатдан фойдаланиб, Ўзбекистон миллий жамоаси тиббий штабига миннатдорчилигимни билдирмоқчиман.

Ўзбекистон ҳақида гапирадиган бўлсам, сўнгги 10 йил ичида мамлакат ёшлар футболида анча кучайиш ва ўсишга эришди. Буни юқори даражадаги ўйинчилар етишиб чиқаётганидан ҳам кўрса бўлади», – деди у.

Ўзбекистон миллий жамоасининг таркиби ҳақидаги саволга жавоб берар экан, у шундай деди: «Уларда қимматли футболчилар бор, улардан уч нафари Эрон Про-лигасида ўйнайди. Бизни жуда қийин ўйин кутиб турганини тушунамиз. Биз жуда яхши ва профессионал мураббийга эга БААнинг энг кучли жамоасини мағлуб этдик ва тайёргарлик учун вақт чекланганига қарамай, учрашувни назорат қилдик.

Ўзбекистон 3–4–3 схемаси бўйича ўйнайди ва бор эътиборни натижага қаратган, улар бизни қарши ҳужумда жазолашга уринса керак. Биз ҳам бу тактик вариант устида ишлаганмиз ва бу учрашувни ижобий натижа билан якунлаймиз деган умиддамиз. Ўзбекистон билан сўнгги ўйинлардаги статистика бизнинг яхши иштирокимизни кўрсатиб турибди. Эртага стадионга кўплаб мухлислар келиб, бизни қўллаб-қувватлашига ишонаман. Ғалаба орқали халқимизга Наврўз байрамига совға тайёрлашни мақсад қилганмиз».

Мухлиснинг Эрон жаҳон чемпионати йўлланмасини аллақачон ҳал қилиб бўлгани ҳақидаги фикрига мураббий қуйидагича изоҳ берди: «2026 йилги жаҳон чемпионати масаласини ҳали расман ҳал қилганимиз йўқ. Ўзбекистондан ташқари яна иккита ўйин кутиб турибди. Ҳар бир баҳс ўзига хос тарих. Ўзбекистонга қарши ўйинда ҳам фақат ғалаба учун майдонга тушамиз. Таркибимиздаги ўйинчилар жаҳон даражасидаги футболчилар саналади, улар ҳам баҳс муҳимлигини тушуниб турибди. Биз учун бўшашмаслик, хотиржамликка берилмаслик муҳим. Ҳали ЖЧ-2026га чиқмаганимизни унутмаслик шарт.

БАА устидан қозонилган ғалабадан сўнг дарҳол футболчиларга энди Ўзбекистон ҳақида ўйлашимиз кераклигини айтдим. Биламан, улар ҳам яхши натижага эришиш иштиёқига тўла. Албатта, ҳаммаси Худонинг қўлида».

Кўп йиллардан буён Европа чемпионатларида тўп суриб келаётган, ҳозирда Италиянинг «Интер» клубининг асосий таркиб футболчиларидан бири саналган ҳужумчи Меҳди Торимийнинг майдонга тушиши эҳтимоли ҳақидаги саволга у шундай жавоб берди: «Футболчининг соғлиғи – энг муҳим ҳисобаланди. Бугун кечқурун машғулот ўтказгач, Торемийнинг майдонга тушириш ёки туширмаслик бўйича бир тўхтамга келамиз. У олдинги ўйинда БААга қарши баҳсга тушиши мумкин эди, аммо таваккал қилмасликка қарор қилгандик».

У шунингдек Эрон охирги Осиё кубогида яхши иштирок этиб, Японияни мағлуб этгани (финалда мезбон Қатарга ютқазган), ЖЧ-2026 финал босқичига чиқиб, у ерда ҳам камида плей-офф йўлланмасини кўзлаш лозимлигини айтиб ўтган.

Таркиблар

Эрон миллий жамоаси ҳужумчиси Муҳаммад Моҳеби БАА билан ўйинда сариқ карточка олгани сабабли Ўзбекистонга қарши ўйинни ўтказиб юборади. У саралаш доирасидаги 7 учрашувда 4 гол киритган ва Озмун билан бирга тўпурар бўлиб турганди.

Ўзбекистондан эса худди шу сабаб билан жамоа етакчиларидан бири Жалолиддин Машарипов майдонга туша олмайди. Сўнгги хабарларга кўра, Остон Ўрунов сўнгги машғулотларида қатнашмаган ва миллий жамоа базасини тарк этиб, «Персеполис» лагерига йўл олган. Шунингдек, Ҳусниддин Алиқулов, Шерзод Насруллоев ва Азизбек Турғунбоев ҳам жароҳат туфайли Қирғизистонга қарши ўйинда жамоага ёрдам бера олмаганди. Улардан фақат Насруллоев жамоа билан Эронга борган.

Transfermarkt порталига кўра, Ўзбекистон миллий жамоасининг умумий баҳоси 70,15 миллион еврони ташкил этаётган бўлса, Эрон миллий жамоаси 46,30 миллион евро нархга эга. Форсларнинг энг қимматбаҳо ўйинчилари Меҳди Торимий (8 млн евро), Сардор Озмун (7,5 млн евро), Меҳди Ғойеди (4 млн евро) ҳамда Муҳаммад Моҳеби (3,50 млн евро) кабилар бўлиб турибди. Ўзбекистонда ҳам Европа чемпионатларида тўп сураётган футболчиларнинг трансфер нархлари юқори – Абдуқодир Ҳусанов (35 млн евро), Аббосбек Файзуллаев (8 млн евро), Элдор Шомуродов (4 млн евро).

Шу билан бирга, ҳозирда Эрон ФИФА рейтингида 18-ўринда жойлашган ва ўз тарихидаги энг яхши натижани қайд этмоқда, Ўзбекистон эса 58-ўринда.

Эронликлар жами олти марта мундиал иштирокчиси бўлган, лекин бирор марта гуруҳ босқичидан нарига ўта олмаган. Охирги учта жаҳон чемпионатига йўлланма ололган. Ўзбекистон эса ҳали бирор марта сўнгги саралаш босқичини муваффақиятли якунлай олмаган.

Кимга қандай натижа керак?

Эронга жаҳон чемпионатида кетма-кет тўртинчи бор иштирок этиш учун дуранг натижа ҳам етарли бўлади. Эронликларни мағлубият ҳам қийин аҳволга солиб қўймайди, агар бу турда БАА ва Қатар ўз ўйинларида очко йўқотса, Эрон муддатидан олдин йўлланмани ҳал қилади.

Ўзбекистон миллий жамоаси айни вақтда гуруҳдан 2-ўрин билан чиқиш учун энг асосий даъвогар бўлиб турибди, чунки энг яқин таъқибчилар бўлмиш БАА ва Қатар 6 очколик масофада ортда қолдирилган.

Лекин тақвим нисбатан рақибларда қулайроқ. Ўзбекистон қолган уч турни Эрон, БАА ва Қатарга қарши ўтказади, БААнинг навбатдаги рақиблари КХДР, Ўзбекистон ва Қирғизистон, Қатарнинг навбатдаги рақиблари эса Қирғизистон, катта эҳтимол билан йўлланмани олдиндан ҳал қилиб бўладиган Эрон ва Ўзбекистон бўлади.

Ўзбекистон Теҳрондаги ўйинда ғалаба қозонса, БАА ҳамда Қатар ўз учрашувларида ғалаба қозона олмаса, унда Темур Кападзе шогирдлари бугуноқ жаҳон чемпионатига йўлланмани қўлга киритади.

БАА ва Қатар мос равишда КХДР ва Қирғизистонга мағлуб бўлган тақдирда эса, дуранг ҳам кифоя қилади.

Аммо араб жамоалари нисбатан кучсиз рақибларни енгиши ва йўлланма масаласи кейинги турларга қолиши эҳтимоли юқори.

Агар араб жамоалари ўз ўйинларида ғалаба қозонса, Ўзбекистон Эронда ғалаба қозониши ёки дуранг ўйнаши деярли ҳеч нарсани ўзгартирмайди ва гуруҳ жадвалидаги фарқ ошмайди (ғалабада 6 очколигича қолади, дурангда 4 очкогача, мағлубиятга учралса, 3 очкогача қисқаради). Барибир қолган икки ўйинда ютқазмаслик керак бўлади.

Агар Ўзбекистон Эронда ютқазиб, кейинги турда БААни сафарда енгадиган бўлса, амалда жаҳон чемпионатига чиқади. Чунки бу ҳолда БАА турнир жадвалида ҳеч қанақасига Ўзбекистонни қувиб ўта олмайди, Қатар қувиб ўтиши учун охирги турда Тошкентда йирик ҳисобда ғалаба қозониши керак бўлади.

Агар Ўзбекистон Эрон ва БААга ютқазса, сўнгги турда Қатарни йирик ҳисобда мағлуб этиш ҳам етарли бўлмай қолиши мумкин.

Ўзбекистон Эронда ғалаба қозониб ҳам, кейинги икки ўйинда ютқазадиган бўлса, тўғридан тўғри йўлланмадан қуруқ қолади, чунки бу ҳолда якунда очколар сони тенг бўлиб қолиб (19 тадан), барчасини тўплар нисбати ҳал қилади, бу борада эса вазият БААда яхшироқ.

Шунинг учун, Ўзбекистон асосий эътиборини тўғридан тўғри рақобатчилар билан ўйинларга қаратиши керак бўлади. Агар БАА билан ҳам, Қатар билан ҳам дурангга эришилса, ушбу жамоалар қолган икки ўйинида 100 фоизлик натижага эришган тақдирда ҳам максимум 17 очко жамғаради ва 18 очкога эга Ўзбекистондан пастда жойлашади.