Қишга захира: мева-сабзавотларни табиий йўл билан сақлашнинг замонавий ва халқона усуллари

Мутахассислар таъкидлашича, тўғри тайёрланган қишлик маҳсулот нафақат витаминларни сақлаб қолади, балки озиқ-овқат исрофининг олдини ҳам олади.

Консервация — вақт синовидан ўтган усул

Консервацияда энг муҳим жиҳат — стерилизация ва меъёр. Аёллар орасида кенг тарқалган хатолардан бири — ҳаддан ортиқ туз ёки сирка қўшиш. Бу маҳсулотни узоқ сақлаши мумкин, аммо витаминларнинг катта қисмини йўқотади. Энг тўғри усул — маҳсулотни табиий йўл билан сақлаш ва ҳарорат режимини тўғри танлаш. Мутахассислар тузлама ва мураббони шиша идишларда, муҳрланган ҳолда 10–15°C ҳароратда сақлашни тавсия қилади.

Қуритиш — энг соғлом усул

Сўнгги йилларда қуритилган мева ва сабзавотларга талаб ошган. Бунинг сабаби — уларнинг витамин ва минерал моддаларни деярли йўқотмаслиги.

Бува-боболаримиз қуритишнинг халқона усулларини яхши билган: қовун, олма, гилос, помидор, ҳатто қовоқ ҳам қуёшда ёки иссиқхонада қуритилган. Ҳозир эса бу жараённи махсус электрик қуритгичлар ёрдамида соғлом ва тез амалга ошириш мумкин.

Қуритиш вақтида мева ёки сабзавотнинг 80–90 фоиз суви чиқади, аммо улардаги табиий шакар ва витаминлар сақланади. Шунинг учун бу усул — қиш учун энг фойдали захира.

Музлатиш — замонавий ечим

Замонавий хонадонларда музлаткичнинг “deep freeze” қисми қишки захиранинг ажралмас қисмига айланган. Бу усулда маҳсулотнинг тузи, ёғи ва витамин таркиби деярли ўзгармайди.

Тавсия этиладиган маҳсулотлар:

• помидор пюреси ёки кесилган шаклда,
• пишган сабзавотли аралашмалар,
• кўкатлар (петрушка, укроп, кинза),
• малина, қулупнай ва олча.

Музлатишдан олдин маҳсулотни яхшилаб қуритиш ва ҳаво кирмаслиги учун махсус пакетларда сақлаш зарур.

Халқона усуллар: табиатдан “совиткич” сифатида фойдаланиш

Айрим ҳудудларда ҳали ҳам табиий сақлаш усуллари қўлланади:

• Қовун-тарвузни осиб қўйиш,
• Картошкани қум ичида сақлаш,
• Сабзавотларни ўрага кўмиш.

Бу усуллар нафақат арзон, балки экологик тоза ҳам саналади.