Radarlar mashmashasi: quyi sudlar Oliy sudga qarshi qaror chiqaryapti

Haydovchi radar ko‘rsatkichi bilan tanishtirilmagan

Sud qarorida ko‘rinishicha, 2023 yil 27 avgust kuni soat 17:08larda fuqaro Rashid Jo‘rayev davlat raqami 01 Y 039 OB bo‘lgan Lacetti mashinasini Qarshi shahri, Mustaqillik ko‘chasi bo‘ylab boshqarib borayotib, 60 km/s tezlik chegaralangan joyda 74 km/s tezlikda harakatlangan. Shu tariqa unga nisbatan YHXB inspektori Muxriddin Mamadiyev tomonidan belgilangan harakat tezligini soatiga 20 km/s.dan ko‘p bo‘lmagan kattalikda oshirgani uchun 330 ming so‘m miqdorida jarima jazosi tayinlangan.

Haydovchining tezlikni oshirgani “MultaRadar CD” vositasi orqali aniqlangan.

Ammo YHXB inspektori haydovchini to‘xtatib, radar ko‘rsatkichlari bilan tanishtirmagan.

Sud Nizom talablarini e’tiborga olmadi

Yuqoridagi holatda haydovchining tezligi “Multiradar CD” vositasi orqali aniqlangan bo‘lib, bu vosita mobil kompleks hisoblanadi.

Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 1 dekabrdagi 975-son qarori bilan tasdiqlangan Nizomning 31-bandiga asosan, ko‘chma fotoradar va mobil komplekslardan foydalanganda, YPX xodimi harakat tezligini oshirib qoidani buzgan haydovchini moslamaning ko‘rsatkichlari bilan tanishtirishi, uning talabi bilan moslamaning sertifikati (nusxasi)ni ko‘rsatishi lozim.

Shu nizomning 34-bandiga ko‘ra, ko‘chma fotoradar va mobil komplekslarni qo‘llash joyi va vaqti DYHXX saf bo‘limi (bo‘linmasi) boshlig‘i tomonidan tasdiqlangan dislokatsiyaga muvofiq belgilanadi.

Bu amalda ko‘chma fotoradar va odatda “Nexia-3” avtomobillariga (boshqa rusumdagi avtomobillarga ham o‘rnatilishi mumkin) o‘rnatiladigan radar moslamasi qoidabuzarlik qayd qilganda undan foydalanayotgan YPX inspektori qoidabuzar haydovchini to‘xtatishi va unga moslamadagi harakat tezligi ko‘rsatkichini ko‘rsatishi lozimligini anglatadi.

Rashid Jo‘rayev jinoyat ishlari bo‘yicha Chilonzor tuman sudiga ariza bilan murojaat qilib, YHXB inspektorining jarima qo‘llash haqidagi qarorini bekor qilishni so‘ragan. Haydovchi o‘z arizasida yuqoridagi Nizom talablarini eslatgan. Ammo ishni ko‘rib chiqqan sudya J.Qurbonov ushbu Nizom talablarini e’tiborga olmasdan, YHXB inspektori foydasiga qaror chiqargan.

Ishni ko‘rib chiqqan Toshkent shahar sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellyatsiya instansiyasi JIB Chilonzor tuman sudi qarorini o‘zgarishsiz qoldirgan. Sud Rashid Jo‘rayevning mazkur huquqbuzarlikni sodir etganlikdagi aybi, o‘z aybiga iqrorlik bildirib bergan ko‘rsatuvi, yo‘l harakati qoidalarini buzgani haqidagi RB 23676569159-raqamli bayonnomasi, ma’muriy jarima qo‘llash to‘g‘risidagi qaror va unga ilova qilingan foto bilan o‘z isbotini topgan, deb hisoblagan.

Shuningdek, sud qarorida huquqbuzar Rashid Jo‘rayev sudga YPH inspektori uni to‘xtatmaganini va moslama ko‘rsatkichlari bilan tanishtirmaganini tasdiqlovchi hech qanday dalil taqdim qilmagani ko‘rsatib o‘tilgan. 

Oliy sudga qarshi chiqarilgan qaror

Shu kabi holat oldinroq Oliy cudda ko‘rib chiqilgan. Oliy sud axborotnomasi (2023 yil 1-son, 22-bet)da yozilishicha, Samarqand viloyat IIB YHXBning 2022 yil 16 iyundagi jarima solish to‘g‘risidagi qarori sudlarda muhokama qilingan.

Jinoyat ishlari bo‘yicha Chirchiq shahar sudi qarori bilan fuqaroga IIBB YHXB tomonidan chiqarilgan qaror o‘zgarishsiz qoldirilgan.Toshkent viloyat sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellyatsiya instansiyasi sud qarorini o‘zgarishsiz qoldirgan.

Sud qaroriga ko‘ra, haydovchi “Toshkent – Termiz” avtomobil yo‘lida belgilangan 70 km/soat tezlik chegaralangan joyda 82 km/soat tezlikda harakatlangan. Haydovchining tezligi “Multiradar CD” (avtomobilga o‘rnatilgan radar – tahr.) vositasi orqali aniqlangan. Ushbu vosita orqali qoidabuzarlikni yuqoridagi Nizomda ko‘rsatilgan “Ko‘chma fotoradar va mobil komplekslardan foydalanganda, YPX xodimi moslamaning ko‘rsatkichlari bilan harakat tezligini oshirib, qoidalarni buzgan haydovchini tanishtirishi, uning talabi bilan moslamaning sertifikati (nusxasi)ni ko‘rsatishi lozimligi, shuningdek mazkur talabga rioya etilmagan holda rasmiylashtirilgan bayonnomalar yuridik kuchga ega bo‘lmasligi va huquqiy oqibatlar keltirib chiqarmasligi” haqidagi talablar asosida amalga oshirishi lozim.

Biroq Samarqand viloyati IIBB YHXB inspektori tomonidan ushbu talablarga rioya qilinmagani birinchi va apellyatsiya instansiyasi sudlarining e’tiboridan chetda qolgan. Natijada Oliy sud kassatsiya instansiyasining 2022 yil 14 oktyabrdagi qarori bilan Chirchiq shahar sudi va Toshkent viloyat sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atining qarorlari bekor qilinib, haydovchiga oid ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ish MJtKning 271-moddasi 1-bandiga asosan tugatilgan.

Agar yuqoridagi holat bo‘yicha ham ish Oliy sudgacha boradigan bo‘lsa, JIB Chilonzor tumani sudi va Toshkent shahar sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atining qarorlari bekor qilinishi mumkin. Sababi, katta ehtimol bilan Oliy sud bir xil vaziyatda turli xil qaror chiqarmasa kerak. 

Ruslan Saburov
Kun.uz