Jahon | 18:51 / 19.09.2025
14129
2 daqiqa o‘qiladi

Yaponiyalik olimlar sigirni zebra rangiga bo‘yagani uchun Shnobel mukofotiga sazovor bo‘ldi

2019 yilda e’lon qilingan yapon tadqiqotiga ko‘ra, sigirlarga oq-qora naqsh chizish chivinlar hujumi bilan bog‘liq iqtisodiy yo‘qotishlarni kamaytirishga yordam beradi.

Foto: Kyodo News

11 nafar yaponiyalik olimdan iborat guruh yirik shoxli qoramol bilan bog‘liq tadqiqoti uchun biologiya bo‘yicha Shnobel mukofotiga sazovor bo‘ldi. Ular sigirni zebra kabi bo‘yash orqali unga qo‘nadigan hasharotlar soni sezilarli darajada kamayishini ko‘rsatgan tajribani o‘tkazgan edi. Bu haqda Kyodo agentligi xabar berdi. Marosim 18 sentabr kuni Bostonda bo‘lib o‘tdi.

2019 yilda e’lon qilingan yapon tadqiqotiga ko‘ra, sigirlarga oq-qora naqsh chizish chivinlar hujumi bilan bog‘liq iqtisodiy yo‘qotishlarni kamaytirishga yordam beradi.

Qayd qilinishicha, sigirlarning chivinga qarshi kurashishi oziqlanish va uxlash uchun kamroq vaqt qoldiradi, shuningdek, ularni jarohat olish xavfiga duchor qiladi, bu esa AQShda chorvachilik uchun yiliga 2,2 milliard dollar yo‘qotishlarga olib keladi.

Tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, qora sigirlarni oq-qora rangga bo‘yash ularning ustiga qo‘nadigan hasharotlar sonini 50 foizga kamaytiradi. Bu yo‘l zaharli pestitsidlarga muqobil variant bo‘lishi mumkinligi qayd etilgan.

Shnobel mukofoti (Ig Nobel Prize) Nobel mukofotiga parodiyadir. U 1991 yildan beri har yili Harvard universitetida ilm-fan va hayotdagi eng «g‘alati, bema’ni, ammo o‘ylashga majbur qiladigan» yutuqlar uchun beriladi.

Tadbir Annals of Improbable Research (Aql bovar qilmaydigan tadqiqotlar) jurnali tomonidan tashkil etilgan. Nomi: inglizcha ignoble («sharmandali, noloyiq») so‘zidan yasalgan, lekin rus tilida ko‘pincha «Nobel» bilan ohangdoshligi tufayli «Shnobelevskaya» deb ataladi. Mukofotning maqsadi ilm-fan ustidan kulish emas, avval kulgi uyg‘otib, keyin o‘ylantiradigan g‘ayrioddiy tadqiqotlarni tan olish ekani ta’kidlanadi.

Mavzuga oid