Экспериментал даволаш усули биринчи марта ОИВ (одам иммунитети вируси)ни мағлуб этди

Темпль университетида фаолият юритувчи Камол Ҳалилий бошчилигидаги молекуляр биологлар гуруҳи CRISPR/Cas9 генларини таҳрирлаш технологияси ёрдамида биринчи марта ОИВга тегишли ДНК сегментини тирик ҳайвонлар геномидан кесиб ташлашга муваффақ бўлишди. Тадқиқот натижалари Gene Therapy журналида нашр қилинди. Матбуот релизи университет сайтида чоп этилган. 

Олимлар ўзларининг аввалги тадқиқотларида CRISPR/Cas9 тизими эгасининг геном ҳужайрасига киритилган вирус генларини салбий оқибатларсиз йўқ қила олишини кўрсатиб беришган. Бироқ синовлар ОИВ билан касалланган мижозлардан олинган ҳужайралар доирасида ўтказилган ва бу усулнинг тирик организмда ишлашига ҳануз исбот йўқ. 

Сўнгги тадқиқотда биологлар генни таҳрирлаш технологияси ҳар бир органининг ҳар бир ҳужайрасига вирус киритилган трансген каламуш ва сичқонлар организмидан ОИВни йўқ қила оладими ёки йўқлигини текширишди. Ҳайвонларга вирус генларини йўқ қилишга қаратилган CRISPR тизимини киритиш учун олимлар аденовирусли вектор - зарур нуклеотид кетма-кетлик ҳамда Cas оқсили генларини ўзида мужассам қилган молекулани қўллашди.

Тадқиқот бошланганидан икки ҳафта ўтиб тадқиқотчилар ҳайвонлар геномини таҳлил қилишди. ОИВ мақсадли сегменти ҳар бир тўқима, шу жумладан бош мия, буйрак, жигар, ўпка,  талоқ ва қон ҳужайралари ДНКсидан кесиб ташланган эди.  Вирусли РНК таҳлили лимфоцитлар, шунингдек лимфа тугунларида унинг кескин камайганини кўрсатди. 

ОИВни даволаш одатда вирус кўпайишининг олдини оладиган, бироқ уларни зарарланган ҳужайралардан йўқотиш имконига эга бўлмаган антиретровирус дори воситалари ёрдамида амалга оширилади. ОИВ иммун тизими ҳужайраларига ўз генларини бириктира олади ва уларни ўз нусхаларини яратишга мажбур қилади.