1966 yildan boshlab har yili butun dunyo miqyosida Xalqaro shaxmat kuni nishonlanadi. Ushbu bayram Butunjahon shaxmat federatsiyasi (FIDe) qaroriga binoan o‘tkaziladi.
Xalqaro nodavlat sport tashkiloti bo‘lgan Butunjahon shaxmat federatsiyasiga 1924 yilda asos solingan. Bugungi kunda 170 milliy federatsiya uning a'zosi hisoblanadi. FIDe homiyligi ostida har yili yoshlar, erkaklar, ayollar va keksalarga mo‘ljallangan 40dan ortiq musobaqa o‘tkazib kelinadi.
Shaxmat o‘yini O‘zbekiston uchun ham alohida ahamiyatga ega. Mamlakat hududida qadimdan shaxmat sevimli o‘yinlardan biri hisoblab kelingan. Surxondaryo va Samarqanddan qariyb ikki ming yillik tarixga ega shaxmat toshlari topilgan. O‘rta asrlarda ham ko‘plab mashhur tarixiy shaxslar shaxmat o‘ynab kelgan.
Bugungi kunga kelib esa o‘zbekistonlik shaxmatchilar xalqaro miqyosdagi tadbirlarda ishtirok etib kelmoqda. Erkaklar terma jamoasining xalqaro debyuti 1992 yili Manilada o‘tkazilgan shaxmat Olimpiadasiga to‘g‘ri keldi. O‘shanda ular kumush medallarga sazovor bo‘lgan edilar.
1996 yildan buyon mamlakatda shaxmat federatsiyasi faoliyat yuritmoqda. Bugungi kunda uning a'zolari soni 1 700ga yetdi. Ulardan 14 nafari xalqaro grossmeyster unvoniga ega bo‘lishdi. Nafisa Mo‘minova O‘zbekiston tarixidagi birinchi ayol grossmeysterga aylandi.
O‘zbekiston shaxmatining eng yorqin g‘alabasi 2004 yilga to‘g‘ri keladi – o‘shanda Rustam Qosimjonov FIDe versiyasi bo‘yicha jahon chempionligini qo‘lga kiritgan edi. 18 yoshda xalqaro grossmeysterga aylangan Qosimjonov bugungi kunda jahonning 50 nafar eng kuchli shaxmatchilari qatoriga kiradi.
