13:00 / 05.10.2017
21545

MRB Sovetlar Ittifoqining birinchi sun'iy yo‘ldoshiga oid maxfiy hujjatlarni e'lon qildi

Foto: RIA "Novosti"

AQSh Markaziy razvedka boshqarmasi (MRB) chorshanba kuni Qo‘shma Shtatlar razvedkasi tomonidan Sovetlar Ittifoqi tomonidan birinchi sun'iy yo‘ldoshning uchirilishi va sovetlarning fazoviy hamda ballistik dasturlari yaratilishi bo‘yicha tahlillarni o‘z ichiga olgan maxfiy hujjatlarni e'lon qildi.

"Avval MRB saytida e'lon qilinmagan hujjatlar 50—60-yillar davriga to‘g‘ri keladi. Hujjatlar ma'lumot erkinligi to‘g‘risidagi Qonun bo‘yicha talab etiluvchi qo‘shimcha xizmat eslatmalari va hisobotlariga ega. 400 sahifadan iborat 59 ta hujjat to‘plami Markaziy razvedka boshqarmasi razvedkasining Yo‘ldosh-1, 2 va 3, shuningdek, sovetlarning ballistik dasturiga nisbatan tahlilidan iborat. Ma'lumotlarning yarmidan ko‘pi Sovetlar Ittifoqi fazoviy va ballistik dasturlari boshlang‘ich bosqichda qanday bo‘lganligidan darak beradi”, - deyiladi e'lon qilingan hujjatlarga qoldirilgan izohda.

Ular orasida Markaziy razvedka boshqarmasining eslatma va hujjatlari bo‘lib, ular AQSh ma'muriyatiga Sovetlar Ittifoqining fazoviy hamda raketa dasturlari bo‘yicha taqdim etilgan.

Mahkama tomonidan e'lon qilingan hujjatlarning nusxasi sifati ularning ko‘pchiligini o‘qish imkonini bermaydi. Matnning bir qismi hamon maxfiyligicha qolmoqda. Biroq, shunisi aniqki, birinchi sun'iy yo‘ldoshning uchirilishi Qo‘shma Shtatlar uchun kutilmagan holat bo‘lmagan. "Bizning fikrcha, Sovetlar Ittifoqi 1957 yilning boshida Yer orbitasiga sun'iy yo‘ldosh uchirish imkoniyatiga ega, u ilmiy ma'lumot va cheklangan harbiylar foydalanishi mumkin bo‘lgan ma'lumotlarni yig‘adi", - deyiladi 1957 yilning yanvarida Milliy xavfsizlik bo‘yicha kengash yig‘ilishida taqdim etilgan hisobotda.

O‘sha yilning iyun oyidagi Markaziy razvedka boshqarmasi hisobotida ta'kidlanishicha, "muvaffaqiyatsiz parvoz ehtimoli 50 foizga teng ekani hisobga olinsa, Sovetlar Ittifoqi bu haqda, u amalga oshirilganidan so‘ng ma'lum qilishi mumkin".

Yerning birinchi sun'iy yo‘ldoshi - OS-1 ("Eng oddiy sun'iy yo‘ldosh-1") 1957 yil 4 oktabrda uchirilgan. Bu diametri 58 santimetr bo‘lgan, 83,6 kilogramm og‘irlikdagi, to‘rtta antenna va batareya orqali ishlaydigan uzatgich bilan jihozlangan o‘ziga xos shar bo‘lgan. Fazoviy qurilma 1958 yilning 4 yanvariga qadar 92 kun davomida muvaffaqiyatli parvoz qilgan.

Mavzuga oid
Top