Qoraqalpoq eliga izzat, konstitutsiya islohoti va yoshlarga yangi imkoniyatlar – prezident yoshlar kuniga bag‘ishlangan tantanada nimalar dedi?

O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev 30 iyun – Yoshlar kuni munosabati bilan «Yangi O‘zbekiston» bog‘ida o‘tkazilgan tantanada ishtirok etib, nutq so‘zladi. Nutqning to‘liq matni O‘zA rasmiy saytida e’lon qilindi.

«Qadrli yoshlar, aziz farzandlarim! Avvalo, barcha Yangi O‘zbekiston yoshlarini bugungi qutlug‘ bayram – Yoshlar kuni bilan chin qalbimdan muborakbod etaman. Albatta, sizlar bilan uchrashish, ko‘nglingizdagi ezgu orzu va rejalaringiz bilan o‘rtoqlashish, taklif va tashabbuslaringiz haqida eshitish menga doimo quvonch va g‘urur bag‘ishlaydi. Sizlarning shijoat va intilishingizni ko‘rib, yonib turgan ko‘zlaringizga boqib, o‘zimga bitmas-tuganmas kuch olaman», deb boshladi nutqini prezident.

Shavkat Mirziyoyev hozir dunyo qiyin kunlarni boshdan o‘tkazayotganini aytar ekan, bunday holatda davlat xalqning matonatiga suyanishini ta’kidladi. Shundan keyin yoshlarga yaratilgan yangi qulayliklar va endi kuchga kiradigan yangiliklar haqida gapirdi.

Prezident mahallalarda 9,5 ming yoshlar yetakchilari faoliyat olib borayotganini ta’kidlab, “Yoshlar daftari”ga kiritilgan 700 mingdan ortiq yigit-qizlarning muammolarini hal etishga 650 milliard so‘m yo‘naltirilgani, yoshlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash va bandligini ta’minlash doirasida 174 ming nafar yoshning tadbirkorlik loyihalari uchun 4 trillion 400 milliard so‘m imtiyozli kredit ajratilganini aytdi.

«Dehqonchilik bilan shug‘ullanish istagida bo‘lgan 560 ming tengdoshingizga joriy yilda 155 ming gektar yer maydoni ajratilib, 800 mingdan ortiq yangi ish o‘rinlari yaratildi. Shuningdek, yoshlarni ishga olgan tadbirkorlarga ijtimoiy soliq summasini qaytarish tartibi joriy etildi va bu imkoniyatdan 715 ming nafar yoshlar ishlayotgan 7,5 ming korxona foydalandi», dedi prezident.

Davlat rahbari ta’limga ham alohida e’tibor berilayotganini aytdi: «Ta’lim sifatini oshirish bo‘yicha ham katta-katta qadamlar qo‘yilmoqda. Bu borada Yangi O‘zbekistonning yangi maktablari – Prezident, ijod va ixtisoslashgan maktablar ko‘lami kengayib, ularda tahsil olayotgan o‘quvchilar yuqori natijalarga erishmoqda. O‘tgan o‘quv yilida birgina Prezident maktablarini bitirgan 424 nafar o‘g‘il-qizlarning barchasi oliy ta’lim muassasalariga qabul qilindi. Ularning 102 nafari yoki 24 foizi xorijdagi yetakchi oliy ta’lim muassasalarida o‘qiyotgani tahsinga sazovordir.

So‘nggi ikki yilda 400 nafar yoshlarimiz “El-yurt umidi” jamg‘armasi orqali chet ellardagi eng nufuzli oliygohlarda o‘qishga yuborildi. Misol uchun, toshkentlik Lamiya Xudoyorova – Oksford universitetiga, buxorolik Rasulbek Bahodirov – London universitetiga, samarqandlik Nilufarxon Ro‘ziyeva – Chikago universitetiga o‘qishga qabul qilindi. Bunday yigit-qizlar har bir viloyatda ko‘plab topiladi.

Iqtidorli yoshlarimiz keyingi bir yil ichida xalqaro fan olimpiadalarida 255 ta medalni qo‘lga kiritdi. Shu bilan birga, joriy yilda 382 nafar sportchi yoshlarimiz nufuzli xalqaro musobaqalarda 419 ta sovrinli o‘rinlarni egalladi. Jumladan, Nodirbek Abdusattorov va Umida Omonova – tezkor shaxmat bo‘yicha; Zuhriddin Qodirov – qilichbozlik bo‘yicha jahon chempioni bo‘lgani, 23 yoshgacha futbolchilarimiz Osiyo chempionatining kumush medalini qo‘lga kiritgani, shubhasiz, butun xalqimizga g‘urur bag‘ishladi», dedi Shavkat Mirziyoyev.

Til bilganlar Britaniyaga boradi

Prezident so‘zlariga ko‘ra, endilikda fuqarolar 14 yoshdan boshlab «Yoshlar daftari»dagi imkoniyatlardan foydalanishi mumkin bo‘ladi: «18 yoshdan 30 yoshgacha bo‘lgan o‘g‘il-qizlarimizning masalalarini hal etish maqsadida joriy qilingan “Yoshlar daftari” tizimi amalda ijobiy natijalar bermoqda. Lekin, shuni ham unutmaslik lozimki, yoshlarning dunyoqarashi, ularning muayyan bir kasbga bo‘lgan qiziqishi 14 yoshidan, ya’ni maktab davridanoq shakllanadi.

Shu bois bundan buyon 14-17 yosh oralig‘idagi 3 million nafarga yaqin o‘g‘il-qizlarimizga ham “Yoshlar daftari”da ko‘zda tutilgan imtiyoz va yengilliklardan foydalanish imkoniyati yaratiladi. Xususan, unda nazarda tutilgan imtiyozlar amaldagi 11 tadan 25 taga ko‘paytiriladi. Jumladan, ushbu daftarga kiritilgan farzandlarimizga zamonaviy kasblar, axborot texnologiyalari va xorijiy tillarni o‘rganishi uchun har oyda 1 million 200 ming so‘mdan subsidiya beriladi.

Shuningdek, yoshlarga ilm-fan, sport, san’at va madaniyat yo‘nalishlaridagi to‘garaklar uchun 6 oy davomida 300 ming so‘mdan pul to‘lanadi. Ularga ushbu yo‘nalishlar bo‘yicha mahalliy olimpiadalarda qatnashish xarajatlari uchun – 1 million 200 ming so‘mdan, nufuzli xalqaro olimpiadalar uchun – 12 million so‘mdan mablag‘ ajratiladi.

Bundan tashqari, endi texnikumlarga qabul yilda 2 marta tashkil etilib, talabalar uchun davlat granti soni 2 barobar oshiriladi. Shuningdek, texnikumlar uchun ta’lim krediti joriy qilinadi va 80 mingdan ziyod yoshlarga kredit berish uchun moliyaviy resurs ajratiladi.

Hisob-kitoblarga ko‘ra, bugungi kunda 1 nafar IT mutaxassisini tayyorlash uchun kamida 1 yil vaqt va 20 million so‘mgacha mablag‘ talab etiladi. Vaholanki, yaxshi mutaxassis 2-3 oyda bitta dastur yaratib, ushbu xarajatni bemalol qoplashi mumkin. Bundan buyon xususiy ta’lim muassasalarida IT texnologiyalari bo‘yicha o‘qish (dasturlash, veb-dizayn, animatsiya) istagini bildirgan yoshlarga ham 20 million so‘mgacha miqdorda 4 yillik imtiyozli kredit taqdim etiladi».

Prezident xorijiy tillarni o‘rganayotgan yoshlar uchun alohida imkoniyatlar yaratilishini aytdi: «So‘nggi vaqtlarda olis hududlardagi maktablar o‘quvchilari ham xorijiy tillar bo‘yicha bilim bellashuvlarida yaxshi natija ko‘rsatmoqda. Bunday yoshlarimiz bilan har qancha faxrlansak, ularni rag‘batlantirib borsak arziydi. Respublika bellashuvlarida yuqori natijalarga erishgan ana shunday 70 nafar o‘quvchimiz va ularning 14 nafar ustozi davlat hisobidan Buyuk Britaniyaga safarga yuboriladi».

Sport musobaqalari endi mahalladan boshlanadi

Shavkat Mirziyoyev yoshlarni ish bilan ta’minlash haqida ham alohida gapirdi: «Bugungi kunda mamlakatimizda yoshlar bilan ishlash bo‘yicha joriy qilingan yangi tizim asosida 8 milliondan ziyod yigit-qizlarimizni qamrab olgan “Yoshlar balansi” shakllantirildi. Unga ko‘ra, ayni paytda respublikamizda ishsiz yigit-qizlar 1 million 200 ming nafarni tashkil etmoqda. Shulardan 850 ming nafari ishlash istagida bo‘lgan yoshlar hisoblanadi.

Eng muhimi, yoshlarning qiziqishlari, kasb-hunarga moyilligi, ma’lumoti, ijtimoiy ahvoli va muammolaridan to‘laroq xabardor bo‘lish imkonini beradigan tizim yaratildi. Joriy yilda 404 ming yigit-qiz o‘rta ta’limni, 151 ming nafari professional ta’lim muassasasini bitirib, mehnat bozoriga kirib keladi. Ularning bandligini ta’minlash eng dolzarb vazifa hisoblanadi. Jumladan, bir yil davomida tadbirkorlik dasturlariga 4 trillion so‘m yo‘naltirish orqali 220 ming nafar yoshlarning bandligi ta’minlanadi. 130 ming nafar yoshlarga kasb-hunar va tadbirkorlik ko‘nikmalariga o‘qishi uchun 160 milliard so‘m subsidiya ajratiladi. 110 mingdan ziyod o‘g‘il-qizlarimiz esa, davlat korxonalari va xususiy sektordagi bo‘sh ish o‘rinlariga joylashtiriladi.

Shuningdek, yoshlarning tadbirkorlik loyihalariga 250 milliard so‘m subsidiya va kompensatsiyalar beriladi. Ayni paytda ularning qishloq xo‘jaligi sohasidagi faoliyatini ham tizimli ravishda rag‘batlantirib boramiz. Masalan, Oltiariq uzumchilik klasteri namunasi asosida respublikamizdagi 70 ta tumanda “Yoshlar agroklasteri”ni tashkil etib, 400 ming nafar yoshlarni ish bilan ta’minlaymiz».

Prezidentning aytishicha, endilikda sport musobaqalari mahalla kesimida ham o‘tkaziladi: «Joriy yildan boshlab 36 ta sport federatsiyasi, 274 ta sport maktabi o‘z hududidagi mahallalar, o‘rta maktablar, kollej va texnikumlar bilan hamkorlikda ishlaydi. Har bir ko‘cha, mahalla, maktab, kollej va texnikumda futbol, basketbol, voleybol, stol tennisi, velosport, yugurish, shaxmat-shashka va boshqa sport turlari bo‘yicha jamoalar tuziladi. Bundan buyon barcha sport musobaqalari “mahalla – tuman – viloyat – respublika” zanjiri asosida tashkil etiladi».

G‘afur G‘ulomdan iqtibos va yangi konstitutsiya haqida

Prezident nutqi davomida yangilanayotgan konstitutsiya haqida ham gapirdi: «Shu kunlarda Konstitutsiyamizni umumxalq muhokamasida ko‘rib chiqib, uni takomillashtirish bo‘yicha juda muhim siyosiy islohotlar amalga oshirilmoqda. Bu borada kelib tushgan taklif va tashabbuslarning 70 foizdan ortig‘i aynan yoshlarimiz tomonidan bildirilgani meni juda quvontirdi. Albatta, yangilanayotgan Konstitutsiya, bu – sizlarning Konstitutsiyangiz».

Shavkat Mirziyoyev yoshlarga murojaat qilar ekan G‘afur G‘ulomning ikki misra she’rini ham o‘qib berdi: «Bugun sizlarning yonib turgan ko‘zlaringiz, shodlikka to‘la go‘zal chehrangizga qarab, akademik shoirimiz G‘afur G‘ulomning

Siz axir osmonni olmoq bo‘lsangiz,

Ne uchun yelkamni tutib bermayin?

– degan otashin satrlari yodimga tushmoqda.

Men siz, aziz farzandlarimdan bir narsani so‘rayman: tinimsiz o‘qib, izlanib, zamonaviy bilimlarni egallashdan, ko‘nglingizdagi ezgu maqsadlar sari harakat qilishdan hech qachon to‘xtamang! Qoraqalpog‘istondan Andijongacha, Surxondaryodan Toshkentgacha – barcha hududlardagi yoshlarimiz Yangi O‘zbekistonni barpo etishdek buyuk maqsadimiz yo‘lida bir tan-u bir jon bo‘lib, dadil olg‘a intilishlari kerak. Men sizlarning bu yo‘lda marrani baland olib, yagona kuch bo‘lib harakat qilishingizga ishonaman. Men sizlarga ishonaman va sizlar bilan faxrlanaman, aziz bolalarim!», deb nutqini yakunladi prezident.

«Men qoraqalpoq xalqining ham farzandiman»

Prezident yoshlarga murojaatida Qoraqalpog‘iston haqida gapirar ekan o‘zini qoraqalpoq millatining ham farzandi deb hisoblashini aytdi: «Ikki el bir bo‘lganmiz, mehrimiz mehrimizga qo‘shilgan, qon-u qarindoshmiz. Orol dengizi muammosi bo‘yicha BMTning ikkita rezolyutsiyasi qabul qilindi. Avval viloyatlar Qoraqalpog‘istonning ko‘chalarini ham, Nukusni ham bilmasdi, hozir bir xalq bo‘lib harakat qilyapmiz, Qoraqalpog‘iston yoshlari katta natijalarga erishmoqda. Qoraqalpog‘istonni rivojlantirish strategiyasini qabul qilganmiz, har bir ovulini rivojlantirish uchun alohida mablag‘ ajratganmiz.

5 yil oldin Mo‘ynoq va Bo‘zatov qanaqa edi? Hozir Bo‘zatov yoshlari bilan uchrashdim, qo‘shiq aytdim. Bo‘zatov O‘zbekistonning madaniy o‘chog‘i, madaniy markazi bo‘ldi. Tanti qoraqalpoq xalqini yuragimdan e’zozlayman. G‘urur bilan aytamanki, men nafaqat o‘zbek xalqining, balki qoraqalpoq xalqining ham farzandiman, deb yana bir marta takrorlamoqchiman», dedi prezident.

Osiyo chempionati qahramonlari taqdirlandi

Nutq so‘zlab bo‘lgach, prezident bir guruh yoshlarni «Mard o‘g‘lon» va «Kelajak bunyodkori» medali bilan taqdirladi. Ular orasida yaqinda Toshkentda bo‘lib o‘tgan Osiyo chempionati-U23 finalchilari Hojimat Erkinov, Jasurbek Jaloliddinov va Husayn Norchayev ham bor edi. Ular prezident qo‘lidan sovrinlarni qabul qilib olishdi.

Hokim yoshlarni qarsak chalishdan to‘xtata olmadi

Prezident nutqi davomida tadbirda onlayn ishtirok etgan Andijon viloyati hokimi Shuhrat Abdurahmonovga ham so‘z berdi. Andijondagi bayram tadbiri katta ekranga ulanganda ham andijonlik yoshlar qarsak chalishdan to‘xtamayotgandi. Bu holatni hokim shunday izohladi: «Hurmatli prezident, yoshlarga shunday imtiyozlar berilishini aytdingizki, ularni to‘xtatib bo‘lmayapti».