Toshkentda havo ifloslanishi: 4 dekabr kuni ham RM2,5 me’yordan oshdi

2025 yil 4 dekabr kuni soat 09:00 holatiga ko‘ra atmosfera havosi ifloslanishi monitoringi avtomatik stansiyalari ma’lumotlariga binoan, Toshkent shahri havosidagi ko‘rsatkichlar quyidagicha qayd etildi:

• RM10 mayda dispersli zarrachalar miqdori – 124 mkg/m³, bu ruxsat etilgan me’yor (ReM – 300 mkg/m³) doirasida;
• RM2,5 mayda dispersli zarrachalar miqdori – 64 mkg/m³, bu esa ruxsat etilgan me’yordan (60 mkg/m³) 1,1 marta oshgan.

Ta’kidlanishicha, ko‘rsatkichlarning oshishiga haroratning keskin o‘zgarishi ham ta’sir ko‘rsatgan. Bunday holatda inversiya jarayoni yuzaga kelib, mayda zarrachalar past qatlamda to‘planib qolishi va atmosfera havosida ularning konsentratsiyasi oshishiga sabab bo‘ladi.

RM2,5 nima o‘zi?

RM2,5 – diametri 2,5 mikrometrgacha bo‘lgan juda mayda chang zarrachalaridir. Ular inson sochining qalinligidan taxminan 25 marta kichik, shuning uchun nafas yo‘llari orqali osonlikcha o‘pkaga, hatto qon tomirlarigacha kirib borishi mumkin.

Qayerdan hosil bo‘ladi?

Asosiy manbalar:

• avtomobil dvigatellari tashlamalari (ayniqsa, dizel);
• sanoat korxonalari, issiqxonalar va issiqlik elektr stansiyalaridan chiqadigan tutun;
• ko‘mir mahsulotlari;
• uy isitish pechkalari, filtrsiz qozonlar;
• qurilish ishlari, ochiq yong‘inlar va h.k.

Nima uchun xavfli?

RM2,5 uzoq muddat yuqori bo‘lsa, u:

yurak-qon tomir kasalliklari;
nafas yo‘llari (bronxit, astma, o‘pka kasalliklari);
bosh og‘rig‘i, xolsizlik, bolalarda nafas qisishi kabi muammolar xavfini oshiradi. 

Shuning uchun RM2,5 ko‘rsatkichi me’yordan oshganda havo ifloslanishi darajasi jiddiy hisoblanadi.