Yana «novostroyka» muammosi: Yangiyo‘lda yuzdan ortiq oila ko‘chada qolish arafasida

Toshkent viloyatining Yangiyo‘l shahrida yuzdan ortiq fuqaro bank va quruvchi o‘rtasidagi nizo «qurboni» bo‘lish arafasida. Quruvchi firmaning «ssenariysi» har doimgidek: qurilayotgan ko‘p qavatli uydagi xonadonlarni garovga qo‘yib, katta miqdorda kredit olgan. Xonadonlar fuqarolarga sotilgan. Endi bank to‘lanmagan kredit qarzdorligini undirishni garovga qaratish harakatida. 

Tahririyatga Toshkent viloyati Yangiyo‘l shahrida yashovchi fuqarolardan murojaat kelib tushdi. Unda aytilishicha, Yangibog‘ mahallasida qurilayotgan ko‘p qavatli turar joylarga odamlar to‘lov qilgan. Lekin bugungi kunga kelib 100 nafardan ortiq fuqaro uyidan chiqarib yuborilishi aytilmoqda ekan. Kun.uz holatni joyiga borib o‘rgandi.  

Ma’lum bo‘lishicha, Yangiyo‘l tumani Beruniy ko‘chasida Gulnora Abdug‘afforova rahbarligidagi «NEW ACTION TEXTILE» MChJ tomonidan qurib bitkazilgan va qurilayotgan beshta ko‘p qavatli uydan fuqarolar xonadon sotib olgan. Qurilish kompaniyasi bankdan kredit olish uchun sotilgan kvartiralarni garovga qo‘ygan. So‘ngra kredit to‘lanmagani uchun bank kvartiralarni tortib olish harakatiga tushgan.

Jabrlanuvchilardan biri Dilfuza Tursunovaga ko‘ra, u 2022 yilda yangi qurilayotgan uydan 30 ming 450 dollar to‘lab xonadon sotib olgan:

«Kvitansiyalar berib, shartnomalar tuzishgan.Uyni olganmiz, hech qanday mebel-jihozlarsiz edi. Yashayotganimizga bir yil bo‘ldi, lekin haligacha kadastr hujjati qilolmadik. MChJ rahbari bankdan olgan kreditlarini to‘lolmagani uchun bank uylarni tortib olyapti. Bizning to‘lagan va ta’mirlash uchun ketgan pullarimizni inobatga olishmayapti. Agar uyni olib qolmoqchi bo‘lsangiz, boshqatdan to‘liq uyga to‘lov qilasiz, deyishyapti. To‘lanmasa, boshqa xaridorga sotib yuborishar emish».

Aniqlanishicha, quruvchi mulkdorlarning ko‘pchiligi kadastr hujjatlarini rasmiylashtirmagan. Turar joy majmuasida bitgan binolardan tashqari yana 3ta bino qurilishi yakuniga yetkazilishi kerak, lekin ayni paytda qurilish ishlari to‘liq to‘xtatilgan.

Bundan tashqari, bo‘lg‘usi egalarining xabarisiz ko‘plab kvartiralar ikkinchi, hatto uchinchi shaxslarga qayta sotilgan. Jabrlanuvchilardan yana biri Rushona Jo‘rayevaning ta’kidlashicha, 2021 yil 5-blok 4-qavatdagi 3 xonali xonadonga dastlab 17 mln so‘m miqdorda to‘lov qilgan. Unga dekabr oyida uy topshirilishi va’da qilingan. Ammo bino bitishi u yoqda tursin, quruvchi tashkilot tomonidan keyinroq yangi talablar qo‘yilgan.

«Uyimiz 2021 yil dekabrda bitishi kerak edi, biroq bitmadi. 2022 yil fevral oyida narxni yana oshirdi, yana to‘ladik. Jami boshlang‘ich 24 mln so‘m to‘lagan edik. Subsidiyamiz ham kuyib ketdi, pulimiz ham yo‘q. Bizning uyda boshqa odamlar yashayapti. Ikki yildan beri sarsonmiz», deydi Jo‘rayeva

Jabrlanuvchilarning ba’zilari katta miqdorda qarz olib, shartnoma pulini to‘lagan. Boshqalari mol-mulkini, mashinasini sotgan. Ko‘pchiligi yaxshi kunimga yarar deb yig‘ib qo‘ygan pulini bergan. Bugungi kunda ularda uy ham, pul ham yo‘q.

Ikki nafar farzandning yolg‘iz boquvchisi bo‘lgan Madina Abdulova ham shu yerdan xonadon sotib olgan. U bir necha tashkilotlarga murojaat qilgani, lekin amaliy chora ko‘rilmayotganidan norozi ekanini bildirdi. 

«Yugurmagan joyimiz qolmadi. Prezident apparatiga ham chiqdik, Senatga ham yozdik, Yangiyo‘l tumani va Toshkent viloyati hokimiyatiga ham murojaat qildik. Ammo amaliyotda hech narsa yo‘q, 3 yil bo‘ldi. Uy ta’mirlashgayam pul sarflaganman. Nima qilishni bilmayapman. Faqatgina ishlaring ko‘riladi deyishadi, bo‘ldi», deydi jabrlanuvchi.

Bundan tashqari, uy qurilishidagi kamchiliklar alohida masala. Uylardagi muhandis-kommunikatsiya tarmoqlari, eshik va derazalar, devorlardagi kamchiliklar, uy yon-atrofining cho‘kishi ham ko‘pchilikni xavotirga solgan.

Holat bo‘yicha «Xalq banki» Yangiyo‘l filiali boshqaruvchisi bilan bog‘lanib, izoh oldik. Bank xodimining so‘zlariga ko‘ra, qurilish tashkiloti 2021 yilda Yangiyo‘l shahri Yangibog‘ mahallasidan ko‘p qavatli uylar qurish uchun kredit olgan. Garov sifatida qurilayotgan obektlar hujjatlarini taqdim etgan. Quruvchining arizasiga asosan bir necha marta imtiyozlar berilgan. Lekin quruvchi tashkilot o‘z majburiyatlarini bajarmay, kredit mablag‘larini qaytarmaganligi sababli bank tomonidan iqtisodiy sudga murojaat qilingan.

«Fuqarolardan pulni olib bank hisobraqamiga kirim qilmagan holatlar ham bor. Fuqarolar ariza bilan murojaat qilgan ichki ishlar organlariga. Tergov ishlari olib borilyapti. Quruvchining bank hisobraqamiga to‘lov qilgan fuqarolar kadastr hujjatlarini qilib olishdi, bunga e’tiroz bo‘lgani yo‘q. Bankimiz tomonidan aldangan fuqarolarga yengillik berish maqsadida 15 foiz to‘lov bilan Ipoteka krediti qilib berish rejalashtirilyapti. Uylarning boshqa shaxslarga o‘tib ketishining oldini olish uchun shu taklif berilyapti hozircha», deydi Eldo‘st Majidov.

Surishtiruv davomida quruvchi tashkilot ish boshqaruvchisi hibsga olingani, holat bo‘yicha tergov harakatlari olib borilayotgani ma’lum bo‘ldi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Toshkent shahri, Yashnobod tumanidagi Izzat ko‘chasida hali qurilmagan ko‘p qavatli turar joy majmuasidagi xonadonlarga to‘lov qilib qo‘ygan mingdan ortiq fuqaro aldangani, zarar miqdori 300 mlrd so‘mdan ortiqligi ma’lum bo‘lgandi. Buning ortidan quruvchi va fuqarolar o‘rtasidagi muammoni hal qilish bo‘yicha bosh vazir o‘rinbosari Ochilboy Ramatov boshchiligida Hukumat komissiyasi tuzilgandi. 

Shundan so‘ng «novostroyka»ga pul to‘lab, aldangan fuqarolar bilan bosh vazir Abdulla Aripov uchrashib, tez orada aholini rozi qilish uchun barcha choralar ko‘rilishini aytdi. 5 avgust kuni bosh vazir nizoli vaziyat ishtirokchilari bilan yana uchrashdi. Muammoli holatni hal qilish yuzasidan jabrlanganlarga Bektemir tumanidan ko‘p qavatli uylar qurib berish taklifi berildi.

Kun.uz voqealar rivojini kuzatib boradi.