Yengsiz sport kurtkasi va korporativ trendlar: marhum Armani qanday qilib o‘z moda imperiyasini qurgandi?

Armani modani qulay va nafis uslubda taklif qilgani bilan ajralib turdi: u kiyinishda ortiqcha jo‘shqinlik va behuda bezaklardan chetlashib, “kamtarlikdagi nafislik” tamoyilini barpo etdi. Jorjo moda sanoatida o‘ziga xos dunyoqarash yaratib, milliardlab dollarlik moda imperiyasini bunyod etgani ortidan tarixda qoldi.

U 1934 yil 11 iyulda Italiyaning Pyachensa shahrida tug‘ilgan. Armani yoshligida shifokor bo‘lishni orzu qilgandi va bir muddat Milan universitetining tibbiyot fakultetida ham ta’lim olgan. Biroq 1950 yillarning o‘rtalarida u Milan markazidagi mashhur “La Rinassente” do‘konida deraza bezakchisi (window dresser) bo‘lib ishladi. Bu oddiy ish orqali Armani kiyim-kechak dunyosini yaqindan o‘rgana boshladi va moda dizayni yo‘liga qadam qo‘ydi. Tez orada u Nino Cherruti ustozligida dizayn sir-asrorini o‘rgana boshladi.

1970 yillar boshidan Armani karerasi tez sur’atlar bilan o‘sib bordi. 1975 yilda u do‘sti Serjo Galeotti bilan birgalikda o‘z nomidagi tayyor kiyimlar brendini — Armani kompaniyasini — ishga tushirdi. Dastlab u erkaklar uchun liboslar chizgan bo‘lsa-da, 1976 yilda ayollar kiyimlari ham kompaniya kolleksiyasiga qo‘shildi. Bir necha yil ichida uning dizaynlari Parij va Nyu-York kabi moda markazlarida namoyish etila boshladi. Bu brend tez orada xalqaro maydonda tan olinib, Armani o‘z uslubi bilan moda olamiga yangi yo‘nalish olib kirgan dizayner sifatida e’tirof etildi.

Armanining modadagi uslubi bo‘yicha inqilobiy yangiliklardan biri uning yengsiz sport kurtkalari bo‘ldi. 1970 yillar oxirida u maxsus ichki tikilmagan, juda nozik sport kurtkalarini yaratdi va bu yuqori martabali odamlar orasida katta e’tibor qozondi. Shuningdek, u oddiy futbolka bilan birgalikda kiyiniladigan sodda va qulay modelni ilgari surdi. Erkaklar uchun an’anaviy kostyumlarga esa yangi nafas kiritildi: juda yumshoq va yengilligi bilan ajralib turadigan kostyumlar yaratildi.

Ayollar uchun esa Armani “ishbilarmonlik kostyumi” — keng yelkali bluzka va erkaklarnikiga o‘xshash keng shim, yubkalarni ilgari surdi. Bu o‘ziga xos uslub 1980 yillar korporativ madaniyati ramziga aylandi.

Moda olamidagi o‘ziga xos mavqe topgan Armani kinofilm sanoatiga ham katta hissa qo‘shgan. 1980 yilda chiqqan “American Gigolo” filmidagi Richar Gere kostyumlari Armani nomini butun dunyoga tanitdi. Bu film orqali Armani kiyimlari Hollywood yulduzlari, jumladan Richar Gere va Jodi Foster kabi aktyorlar orasida mashhurlikka erishdi. 2000 yilda Nyu-Yorkdagi Guggenheim muzeyi Armanining moda ta’sirini qadrlab, uning yaratilgan dizaynlari retrospektiv ko‘rgazmasini taqdim etdi. Armani o‘z uslubi haqidagi fikrlaridan birida: “Men vaqt o‘tib eskirmaydigan narsalarni sevaman, eng yaxshi namunalariga mehrim bor”, deb ta’kidlagan edi.

Armanining muvaffaqiyati ortida uning qat’iy tamoyillari turardi. Uning so‘zlariga ko‘ra, moda sanoatida hech qachon boshqalarning yo‘lidan yurib qolmaslik kerak: “Har doim o‘zimga xos bo‘lishga intildim. Boshqalar qilayotganini takrorlash noto‘g‘ri”, — deb aytgan edi u bir safar. Shuningdek, Armani moda tez o‘zgarib turishini ta’kidlar ekan, “Agar o‘z yo‘lingizdan chalg‘ib qolsangiz, butunlay yo‘qolib qolishingiz mumkin”, deb ogohlantirgan. Aynan shu qat’iyat va o‘ziga xoslik tamoyillari uning eng muhim muvaffaqiyat sirlaridan biri bo‘ldi.

Armani moda imperiyasi bugungi kunda katta ko‘lam kasb etgan. Uning brendi jahon bo‘ylab taxminan 600 ta do‘kon va 9000 dan ortiq xodimga ega. Shu bilan birga, kompaniyaning asosiy egasi hali-hanuz Armanining o‘zi. Forbes ma’lumotlariga ko‘ra, uning imperiyasining qiymati 10 milliard dollardan oshib, u dunyoning eng boy kishilaridan biriga aylanadi. Avvalo kiyim-kechak brendi sifatida boshlangan ishlar doimiy ravishda kengayib bordi: hozir Armani nomi bilan bir nechta lyuks mehmonxonalar, restoranlar va boshqa ko‘plab loyihalar ham faoliyat yuritmoqda.

Bundan tashqari, Jorjo Armani ijtimoiy mas’uliyatni ham chetda qoldirmadi. U turli xayriya tadbirlariga homiylik qildi va kam ta’minlangan bolalar uchun yordam tashkilotlarida faol qatnashdi. Xususan, 2002 yilda Armani BMT qochqinlar agentligining “Yaxshi niyat elchisi” sifatida tayinlandi. Boshqacha qilib aytganda, Armani moda merosini nafaqat noyob liboslar bilan, balki saxovat va insonparvarlik namunasi bilan ham boyitdi.