Qishga zaxira: meva-sabzavotlarni tabiiy yo‘l bilan saqlashning zamonaviy va xalqona usullari

Mutaxassislar ta’kidlashicha, to‘g‘ri tayyorlangan qishlik mahsulot nafaqat vitaminlarni saqlab qoladi, balki oziq-ovqat isrofining oldini ham oladi.

Konservatsiya — vaqt sinovidan o‘tgan usul

Konservatsiyada eng muhim jihat — sterilizatsiya va me’yor. Ayollar orasida keng tarqalgan xatolardan biri — haddan ortiq tuz yoki sirka qo‘shish. Bu mahsulotni uzoq saqlashi mumkin, ammo vitaminlarning katta qismini yo‘qotadi. Eng to‘g‘ri usul — mahsulotni tabiiy yo‘l bilan saqlash va harorat rejimini to‘g‘ri tanlash. Mutaxassislar tuzlama va murabboni shisha idishlarda, muhrlangan holda 10–15°C haroratda saqlashni tavsiya qiladi.

Quritish — eng sog‘lom usul

So‘nggi yillarda quritilgan meva va sabzavotlarga talab oshgan. Buning sababi — ularning vitamin va mineral moddalarni deyarli yo‘qotmasligi.

Buva-bobolarimiz quritishning xalqona usullarini yaxshi bilgan: qovun, olma, gilos, pomidor, hatto qovoq ham quyoshda yoki issiqxonada quritilgan. Hozir esa bu jarayonni maxsus elektrik quritgichlar yordamida sog‘lom va tez amalga oshirish mumkin.

Quritish vaqtida meva yoki sabzavotning 80–90 foiz suvi chiqadi, ammo ulardagi tabiiy shakar va vitaminlar saqlanadi. Shuning uchun bu usul — qish uchun eng foydali zaxira.

Muzlatish — zamonaviy yechim

Zamonaviy xonadonlarda muzlatkichning “deep freeze” qismi qishki zaxiraning ajralmas qismiga aylangan. Bu usulda mahsulotning tuzi, yog‘i va vitamin tarkibi deyarli o‘zgarmaydi.

Tavsiya etiladigan mahsulotlar:

• pomidor pyuresi yoki kesilgan shaklda,
• pishgan sabzavotli aralashmalar,
• ko‘katlar (petrushka, ukrop, kinza),
• malina, qulupnay va olcha.

Muzlatishdan oldin mahsulotni yaxshilab quritish va havo kirmasligi uchun maxsus paketlarda saqlash zarur.

Xalqona usullar: tabiatdan “sovitkich” sifatida foydalanish

Ayrim hududlarda hali ham tabiiy saqlash usullari qo‘llanadi:

• Qovun-tarvuzni osib qo‘yish,
• Kartoshkani qum ichida saqlash,
• Sabzavotlarni o‘raga ko‘mish.

Bu usullar nafaqat arzon, balki ekologik toza ham sanaladi.