Infografikalar: 1990 yildan beri Yevropa qanday o‘zgardi

Sovuq urushning tugashi, Sovet Ittifoqi va Yugoslaviyaning qulashi bilan Yevropada katta o‘zgarishlar yuz berdi. Yangi davlatlar paydo bo‘ldi va Yevropa Ittifoqi kengaydi. Bularning barchasi ushbu mamlakatlarning iqtisodiy va demografik ko‘rsatkichlarida o‘z aksini topdi.

Aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan yalpi ichki mahsulot mamlakat iqtisodiy rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlaridan biridir. Yalpi ichki mahsulot Bosniya va Hersegovina, Gurjiston, Armaniston va Ozarboyjonda eng ko‘p o‘sgan. Italiya eng kam o‘sishni ko‘rsatdi.

Aholi jon boshiga to‘g‘rilangan sof milliy daromad mamlakat farovonligining yana bir muhim ko‘rsatkichidir. Boltiqbo‘yi mamlakatlari — Litva, Estoniya va Latviya — eng katta o‘sishga ega.

Energiyadan foydalanish boshqa yonilg‘iga, masalan, benzinga aylantirilgunga qadar birlamchi energiya qancha sarflanishini aks ettiradi. Iste’molning oshishi iqtisodiy o‘sish bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin, ammo pasayish qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tishni ko‘rsatadi. Turkiya energiya iste’moli o‘sishi bo‘yicha yana dunyoda yetakchi bo‘ldi.

Qazib olinadigan yonilg‘i energiyasi iste’moli iste’mol qilinadigan umumiy energiyaning qancha qismini ko‘mir, neft, neft mahsulotlari va tabiiy gazdan tashkil etishini ko‘rsatadi. Bu ko‘rsatkich Daniya, Latviya va Estoniyada eng ko‘p pasaygan.

YaIMga nisbatan davlat qarzi Ukraina, Buyuk Britaniya va Fransiyada eng ko‘p oshdi.

Aholining umumiy soni huquqiy maqomi yoki fuqaroligidan qat’i nazar, mamlakatning barcha aholisini hisobga oladi. Kipr, Irlandiya, Islandiya va Turkiya aholisi 1990 yildan 2024 yilgacha eng ko‘p o‘sgan.

65 va undan katta yoshdagi aholining ulushi mamlakatdagi jami aholining qaysi yosh guruhiga to‘g‘ri kelishini ko‘rsatadi. Eng katta o‘sish Bosniya va Hersegovina, Albaniya va Xorvatiyada kuzatildi.

Shifokorlar sonining o‘zgarishi sog‘liqni saqlashdan foydalanish imkoniyatlari qanday o‘zgarib borayotganini ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkich umumiy amaliyot shifokorlari va mutaxassislarni o‘z ichiga oladi. Eng katta o‘sish Xorvatiya, Turkiya va Irlandiyada kuzatildi.

«Qasddan odam o‘ldirish» indikatoriga ehtiyotsizlik yoki o‘zini himoya qilish maqsadida sodir etilgan qotilliklar kirmaydi. 1994 yildan 2019 yilgacha odam o‘ldirish darajasi Estoniya, Gurjiston va Bolgariyada eng ko‘p kamaydi.

Tug‘ilganda kutilayotgan umr ko‘rish, agar hozirgi o‘lim darajasi o‘zgarmagan bo‘lsa, yangi tug‘ilgan chaqaloq o‘rtacha qancha yashashini ko‘rsatadi. Bu ko‘rsatkich Ozarboyjon, Armaniston, Turkiya va Estoniyada eng ko‘p oshgan.

Barcha Yevropa mamlakatlarida tug‘ilish kamaydi. Ming kishiga tug‘ilish darajasi Albaniya, Kosovo va Ozarboyjonda eng ko‘p pasaygan.