GFR kansleri YeIni Ukraina manfaati uchun RF aktivlarini ishga solishga chaqirdi

Rossiya g‘arb bilan harbiy to‘qnashuvga tayyorlanmoqda, bu esa Yevropaning erkinligi va xavfsizligiga tahdid solmoqda, shu sharoitda yevropaliklar Moskvaga aniq signal yuborishi kerak, deb hisoblaydi GFR kansleri Fridrix Mers. Unga ko‘ra, bunday signal Yevropada muzlatilgan Rossiya aktivlaridan foydalanish to‘g‘risida qaror qabul qilish bo‘ladi. Bu haqda u chorshanba kuni, 3 dekabrda, Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetasida chop etilgan maqolasida yozdi.

Mers Yevrokomissiyaning Rossiya mablag‘larini keyin ham ushlab turish to‘g‘risidagi taklifini qo‘llab-quvvatladi va uning xalqaro huquq hamda YeIning xalqaro majburiyatlariga to‘la mos kelishini ta’kidladi.

«Biz, yevropaliklar, birgalikda shunday qaror qildikki, Rossiya Markaziy banki aktivlari Rossiya Ukrainaga urush orqali yetkazgan zararni qoplamaguncha muzlatilgan holatda qoladi. Aynan shunday yo‘l tutish niyatimiz bor. Biz aktivlarni musodara qilmaymiz», — deb tushuntirdi Germaniya hukumati rahbari.

Shu bilan birga, Mers yana bir bor ta’kidlashicha, YeIga a’zo barcha davlatlar bunday qaror bilan bog‘liq moliyaviy xavf-xatarlarni o‘z iqtisodiy salohiyatiga mutanosib ravishda birgalikda ko‘tarishi kerak. Bu majburiyatlar huquqiy jihatdan majburlovchi tarzda mustahkamlanishi lozim.

«Men Belgiya hukumatini to‘liq tushunaman, chunki muzlatilgan aktivlarning katta qismi aynan shu yerda joylashgan, va u faqat siyosiy va’dalargagina suyana olmaydi. Bu xavotirlar kelgusi maslahatlashuvlarda aniq huquqiy hujjatlar muhokamasi doirasida inobatga olinishi kerak. Bu muhokamalar darhol boshlanishi va eng qisqa muddatlarda yakunlanishi lozim», — deb hisoblaydi Mers.

Uning so‘zlariga ko‘ra, yakuniy qaror qabul qilinishi uchun YeI davlatlari tomonidan «Yevropa suverenitetiga yo‘l ochishga tayyorlik» haqidagi siyosiy signal zarur.

«Biz agressorning moliyaviy resurslari taqdiri ustidan qaror qabul qilishni boshqalarga — Yevropadan bo‘lmagan davlatlarga qoldira olmaymiz, bu resurslar bizning huquqiy tizimimiz va bizning valuta makonimiz doirasida va qonuniy ravishda muzlatilgan. Biz hozir qabul qiladigan qaror Yevropaning kelajagini belgilab beradi», — dedi Germaniya kansleri.

Uning fikricha, bunday qaror Moskvaga Ukrainaga qarshi urushni davom ettirish befoyda ekani haqida «aniq signal» bo‘lar edi.

«Bu — urushni davom ettirishga emas, balki uni tugatishga berilgan signaldir. Biz Yevropa mustaqilligi haqida, ya’ni biz, yevropaliklar, o‘z qit’amizda nima ro‘y berayotganini o‘zimiz belgilashimiz va hal qilishimiz haqida signal yuborgan bo‘lamiz», — deb qo‘shimcha qildi Mers.

Rossiya Ukrainaga qarshi to‘liq miqyosdagi hujumidan keyin g‘arb mamlakatlari taxminan 210 milliard yevroga teng Rossiya aktivlarini muzlatgan. Yevrokomissiya shulardan 140 milliard yevroga yaqinidan Ukrainaga «reparatsion kredit» berishni taklif qilgan. Bu holda, yuridik jihatdan qaralganda, mablag‘lar musodara qilinmaydi, ammo Rossiya ularni faqat Ukrainaga reparatsiya to‘lab bo‘lgandan keyingina qaytarib olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Ukraina esa Rossiya to‘lagan reparatsiyalar hisobidan YeIdan olgan «reparatsion kredit»ni qoplab boradi.

Belgiya hukumati esa bu mexanizmga qarshi chiqdi. Euroclear depozitariysi aynan Belgiya hududida joylashgan. Mamlakat bosh vaziri Bart de Vever Yevrokomissiya raisi Ursula fon der Lyayyenga yo‘llagan maktubida ushbu sxemani «tamoman noto‘g‘ri» va Belgiya uchun xavfli deb atadi. Uning ta’kidlashicha, bu model Euroclear’ga bo‘lgan ishonchni izdan chiqaradi, chunki u yerda Rossiyaning muzlatilgan aktivlari saqlanmoqda. Belgiya tomoni fikricha, yuridik ifoda qanday bo‘lishidan qat’i nazar, investorlar bu modelni depozitariyga ishonib topshirilgan aktivlarni musodara qilish sifatida qabul qiladi.

Yevrokomissiya taklif etgan sxemani GFR kansleri Mers va YeI mamlakatlari rahbarlarining aksariyati qo‘llab-quvvatladi, lekin YeI Markaziy banki unga qarshi chiqdi. Bryusselda Ukraina uchun reparatsion kredit bo‘yicha kelishuvga yil oxirigacha erishish mumkin, degan umid bildirilmoqda.