Moskva sudi DW sobiq jurnalistlariga chiqarilgan hukmni kuchda qoldirdi

Moskva shahar sudi «ekstremistik jamoada ishtirok etish» ishi bo‘yicha aybdor deb topilgan to‘rt rossiyalik jurnalist — Antonina Favorskaya, Konstantin Gabov, Sergey Karelin va Artyom Krigerga nisbatan chiqarilgan hukmni o‘zgarishsiz qoldirdi. Payshanba, 4 dekabr kuni, sudning uch nafar sudyadan iborat hay’ati yopiq tartibda o‘tgan majlisda ularning apellyatsiya shikoyatini rad etdi.

Kutilishicha, yaqin vaqt ichida ular jazoni o‘tash uchun tergov hibsxonasidan koloniyalarga o‘tkaziladi. Gabov va Karelin Rossiyaning Ukrainaga qarshi to‘liq miqyosdagi urushi boshlanishidan avval turli vaqtlarda Deutsche Welle (DW) bilan, keyin esa Associated Press va Reuters agentliklari bilan hamkorlik qilgan. Favorskaya va Kriger esa Rossiyaning SotaVision mustaqil nashri jurnalistlari bo‘lgan.

Gabovning himoyachisi Irina Biryukova DW'ga bergan bayonotida, hukm chiqarilgan biror jurnalist jinoyat sodir etmaganini, chiqarilgan hukm esa noqonuniy ekanini bildirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, ular hech qanday «ekstremistik» faoliyatda ishtirok etmagan, faqat o‘z kasbiy majburiyatlarini bajargan, xolos.

«Bizga ko‘ra, birlamchi sud va apellyatsiya sudiga taqdim etilgan ish materiallarida bu jurnalistlardan birortasi tomonidan jinoyat sodir etilganini isbotlovchi hech qanday dalil yo‘q», — deb qo‘shimcha qildi advokat.

Biryukova, shuningdek, BMT Inson huquqlari qo‘mitasiga murojaat qilish imkoniyati paydo bo‘lishi uchun hukm ustidan Rossiyada barcha qonuniy yo‘llar orqali shikoyat qilish niyati borligini bildirdi.

U, bundan tashqari, Konstantin Gabov qattiq stress holatida ekanini aytdi — u hukm yengillashishiga umid qilgan. Shuningdek, himoyasidagi shaxs Rossiya va AQSh o‘rtasida mahkumlar almashinuvi ro‘yxatiga kiritilishiga ham umid bog‘lagani ta’kidlandi. «U odamlar ular haqida gapirishda davom etishini so‘radi, aks holda ularni birorta almashinuv ro‘yxatiga qo‘shishmaydi. U shu umidga yopishib turibdi», — dedi Biryukova.

2025 yil aprelida Moskvadagi Nagatinskiy tuman sudi to‘rt jurnalistni Rossiyada «ekstremistik» deb tan olingan Korrupsiyaga qarshi kurash fondi (FBK) faoliyatidagi «ishtiroki» uchun besh yil-u olti oy ozodlikdan mahrum etish jazosiga hukm qilgan. «Siyosiy mahbuslarni qo‘llab-quvvatlash. Memorial» huquqni himoya qilish loyihasi ayblanuvchilarni siyosiy mahbuslar, deb e’tirof etgan.

Ish figurantlari ayblovlarni rad etib, FBKda ishlamaganini, uning faoliyatini faqat jurnalist sifatida yoritganini ta’kidlab kelmoqda.

Chiqarilgan hukm xalqaro tanqidni keltirib chiqardi. DW bosh direktori Peter Limburg sud qarorini Rossiya hokimiyatining qonun ustuvorligi tamoyiliga nisbatan e’tiborsiz munosabati bo‘yicha navbatdagi misol sifatida baholadi.

«To‘rt jurnalistga hukm chiqarish orqali Rossiya o‘zini huquqiy davlat emasligini keskin tarzda namoyon etmoqda. Rossiya rejimi bor kuchini ishga solib, faktlarni buzib ko‘rsatishga, jasur jurnalistlarni esa go‘yo juda og‘ir jinoyatchilar sifatida sudga tortishga harakat qilmoqda», — dedi Limburg.

Jurnalistik faoliyatni jinoyat deb baholash Rossiyada mustaqil OAV ishlarini amalda xavf ostiga qo‘yadi, deb ta’kidladi «Chegara bilmas muxbirlar» (Reporters Without Borders, RSF) tashkilotining Sharqiy Yevropa va Markaziy Osiyo bo‘yicha bo‘lim rahbari Janna Kavele.

Uning eslatishicha, Ukrainaga qarshi to‘liq miqyosdagi urush boshlanganidan so‘ng Rossiyani 1500 dan ortiq media vakillari tark etgan, mamlakat qamoqxonalarida esa hozirgi kunda o‘nlab jurnalistlar saqlanmoqda.

2025 yil may oyida Rossiya RSF'ning matbuot erkinligi reytingida tarixdagi eng past ko‘rsatkichga tushib ketdi — 180 mamlakat orasida 171-o‘rinni egalladi.