Xorazm viloyati, Qo‘shko‘pir tumani, O‘rtayop qishlog‘idagi «Adolat» mahallasi aholisi «Obod mahalla» dasturi asosida ta'mirlanishi kerak bo‘lgan yo‘llarda ishlar oxiriga yetkazilmay qolganidan shikoyat qilishmoqda. Odamlar yo‘llarning ta'mirlab berilishini so‘ramoqdalar.
2018 yil iyun oyida O‘zbekiston Respublikasi prezidentining «Obod mahalla» dasturi to‘g‘risida»gi farmoni imzolandi. Unda mahallalar hududini obodonlashtirish, mavjud infratuzilmani kompleks rivojlantirish, shuningdek, yo‘l-transport infratuzilmasi, muhandislik kommunikatsiyalari va ijtimoiy soha obektlarini barpo etish hamda shu asosda aholining turmush sharoitini yuksaltirish asosiy vazifalar ekani belgilab qo‘yilgan.
Farmon doirasida Xorazm viloyati, Qo‘shko‘pir tumani, O‘rtayop qishlog‘idagi «Adolat» mahallasi ham «Obod mahalla» dasturiga kiritildi.
O‘rtayop – Xorazm viloyatining chekka va katta qishloqlaridan biri. Uning «Adolat» mahallasida 2900ga yaqin aholi istiqomat qiladi.
2019 yil davomida «Adolat» mahallasida bu dasturni amalga oshirish uchun keng ko‘lamli ishlar bajarildi. Xususan, 23-son umumta'lim o‘rta maktabining 120 o‘ringa mo‘ljallangan qo‘shimcha binosi qurildi. Natijada, maktabning sig‘imi 534 o‘ringa yetdi. Bundan tashqari, maktab yuqori tezlikdagi internet tarmog‘iga ulandi.
19-son maktabgacha ta'lim tashkiloti (bolalar bog‘chasi) to‘liq ta'mirlanib, zamonaviy ko‘rinishga keltirildi. Ammo jihozlar yo‘qligi bois, hali ishga tushirilgani yo‘q. Jihozlar bilan qachon ta'minlanishi esa noma'lum.
Elektr simyog‘ochlari, simlari almashtirildi, yangi transformator o‘rnatildi. Aholi so‘zlariga ko‘ra, elektr energiyasi ta'minoti ham ancha yaxshilandi. Uy-joylarining fasad qismi ta'mirlandi. Kam ta'minlangan oilalarning uylari esa homiylik asosida ta'mirlanib, tomi yopib berildi.
Ba'zi ko‘chalarga asfalt yotqizildi. Yo‘l chetlariga betondan piyodalar yo‘lagi qurildi. Natijada odamlar ishga, bolalar maktabga yo‘lning qatnov qismidan emas, balki xavfsiz piyodalar yo‘lagidan borish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Uyali aloqa kompaniyalarining uskunalari yangilandi, aloqa va internet sifati yaxshilandi.
Mahalla bolalari uchun o‘yin maydonchasi qurib berildi. Nima deb o‘ylaysiz, uning jihozlari bolalarning o‘ynashi uchun yetarlimikan?
Ammo «Adolat» mahallasi aholisining shikoyatiga ko‘ra, rejadagi ishlar to‘liq bajarilmay qolgan. Bunda asosiy e'tiroz yo‘llarning abgor ahvoliga qaratilmoqda. Xususan, Olmazor, Rayhon, Adolat ko‘chalaridagi yo‘llarning chuqurchalari ko‘milgan, tekislangan, shag‘al tosh to‘shalgan, ammo asfalt yotqizilmasdan qolib ketgan.
Buning natijasida serqatnov yo‘llarda harakatlanish qiyinlashgan, havoga ko‘tarilayotgan chang esa uylarni, dov-daraxtlarni, avtomashinalarni qoplab olmoqda. Chang-to‘zon tufayli nafas olish ham qiyinlashyapti. Odamlar kun bo‘yi oyna va eshiklarini yopib o‘tirishga majbur. Aks holda hatto tanovul qilinayotgan ovqatlarga ham chang o‘tirmoqda.
Bu yo‘llardan ishga boradigan kattalar, maktabga qatnaydigan bolalar bezib ketishgan. Chang-to‘zon tufayli kiyim-boshlari bir kunda kir bo‘lib qolmoqda. Ularni yuvib, quritish ham muammo. Bog‘da quritish uchun osib qo‘yilgan kirlarga tezda chang o‘tiryapti.
Qayd qilish joizki, «Obod mahalla» dasturi bo‘yicha ichki yo‘llarga asfalt qoplamasi emas, balki ShQA (shag‘al-qum aralashmasi yoki ShPS – «shchebenno-pesochnaya smes») yotqizilishi ko‘zda tutilgan. Ammo buni Xorazm viloyatining issiq va quruq ob-havo sharoitiga qanchalik mos ekani yaxshilab o‘rganib chiqilganmikan? To‘g‘ri, ShQA yo‘llarning notekisligini bartaraf qilishga imkoniyat beryapti, ammo havoga ko‘tarilayotgan chang-to‘zon odamlarga qo‘shimcha noqulayliklar tug‘dirmoqda. Mutasaddi tashkilotlar aholiga ShQA yotqizilgan yo‘llarga suv sepib turishni tavsiya qilishyapti. Biroq, viloyatning quruq ob-havo sharoitida yo‘llar tezda qurib qolmoqda. Uning namligini saqlab turish uchun har bir xonadondan kimdir shu ish bilan muntazam shug‘ullanishiga to‘g‘ri keladi. Buning qanchalik imkoni borligini esa bilmadik...
Qo‘shko‘pir tumani hokimligi va «Qo‘shko‘pir tumani yo‘llardan foydalanish» unitar korxonasi tomonidan berilgan ma'lumotga ko‘ra, «Adolat» mahallasi yo‘llarini ta'mirlash uchun yil boshida 100 mln so‘m ajratilgan va bu qiymat doirasidagi barcha ishlar bajarilgan. Biroq juda qimmat turuvchi asfalt qoplamasini yotqizish uchun mablag‘ yetishmay qolgan. Qo‘shko‘pir tumani hokimligi oxiriga yetkazilmay qolgan ishlarni 2020 yil bahorida yakunlashga, kamchiliklarni bartaraf qilishga va'da bermoqda.
Yo‘llarning holati – har qanday davlatning rivojlanish darajasini ko‘rsatib beruvchi muhim omillardan biridir. Millionlab odamlar har kuni transportda, velosipedda yoki piyoda shu yo‘llarni bosib o‘tadi, ishga, yumushga, o‘qishga boradi. Agar yo‘llarning holati yaxshi bo‘lsa, odamlarning og‘iri yengillashadi, uzog‘i yaqinlashadi, turmush sharoiti yaxshilanadi, turli qulayliklardan bahramand bo‘lishadi.
Umid qilamizki, «Adolat» mahallasidagi yo‘l bilan bog‘liq muammolar hal qilinadi, qo‘shko‘pirliklar esa haqiqiy obod qishloq, obod mahallada farovon hayot kechirishadi.
Nurmuhammad Said
