«Меҳмонимизни шарманда қилиш шартмас» – Трамп бин Салмонга ноқулай саволлар берган журналистни танқид қилди

18 ноябрь куни Саудия Арабистони валиаҳд шаҳзодаси Муҳаммад бин Салмон Оқ уйда АҚШ президенти Доналд Трамп билан учрашув ўтказди. Журналистлар билан учрашувда кутилганидек унга саудиялик журналист Жамол Қошиқчининг ўлдирилиши ҳамда «11 сентябр воқеалари»да Саудия фуқароларининг роли ҳақида саволлар берилди.

Доналд Трамп бу саволларга кескин жавоб қайтарди. «Меҳмонимизни бундай саволлар билан шарманда қилишингиз шарт эмас», деди Трамп ABC News журналисти Мери Брюсга. У кейинроқ унинг саволини «даҳшатли, итоатсиз ва шунчаки қўрқинчли савол» деб атади.

“ABC факе хабарлар [тарқатади]. Энг ёмон нашрлардан бири, лекин мен саволга жавоб бераман.

Мени оилавий бизнесга ҳеч қандай алоқам йўқ. Мен у ердан кетганман ва энергиямнинг 100 фоизини ишга бағишлаганман. Оилам ҳамма жойда бизнес қилади. Аслида улар Саудия Арабистони билан жуда оз иш қилган, менимча улар жуда кўп иш қилиши ҳам мумкин".

Шунингдек, Трамп Қошиқчини «жуда баҳсли одам» деб атади.

«Сиз гапираётган ўша кишини жуда кўпчилик ёқтирмаган. Уни ёқтирган бўлсангиз ҳам, ёқтирмаган бўлсангиз ҳам — воқеалар содир бўлади, лекин у (валиаҳд шаҳзода) бу воқеада ҳеч нарсани билмаган ва биз шу билан якунлаймиз», дея Трампнинг сўзларини келтирмоқда AP нашри. Лекин аввалроқ АҚШ разведкаси бу ҳужум шаҳзоданинг буйруғи билан амалга оширилганини айтган.

Бин Салмоннинг айтишича, Усама бин Ладен АҚШ-Саудия муносабатларини бузиш учун саудиялик фуқаролардан фойдаланган.

“2001 йил 9 сентябрь воқеаларида ҳалок бўлганларнинг оилалари биз учун ҳам оғриқли бўлган. Лекин биз реалликка юзланишимиз керак. МРБ ва бошқа ташкилотлар ҳужжатларида келганидек, Усама бин Ладен саудиялик фуқаролардан фойдаланган. Мақсад АҚШ-Саудия муносабатларини бузиш учун. Чунки у билган: бизнинг яхши муносабатларимиз экстримизм ва терроризм учун «хавф туғдирган». Шунинг учун биз муносабатларимизни ривожлантириб, бунга қарши курашда давом этишимиз керак".

Қошиқчининг ўлдирилишига алоқадорлигини рад этиб келган шаҳзода бин Салмон эса ҳукумати чоралар кўрганини айтди.

«Бу – биз учун оғриқли бўлган. Биз Саудия Арабистонида текширувнинг барча тўғри босқичларини бажардик. Тизимимизни, шундай ҳодисалар қайтарилмаслигига ишонч ҳосил қилиш учун яхшиладик. Бу оғриқли ва улкан хато эди», — деди бин Салмон.

Трамп, шунингдек, қиролликнинг инсон ҳуқуқлари борасидаги ютуқларини мақтади, аммо аниқ бир тафсилот келтирмади: «У инсон ҳуқуқлари ва бошқа барча нарсалар бўйича содир этган ишлар — бу ажойиб», деди Трамп.

Трамп, ABC News ва мухбирлар

Трамп ABC News'нинг Оқ уй бўйича мухбири Брюсдан жуда ғазаблангандек туюлди. У журналист яна Эпштейнга оид ҳужжатларни нима учун бир томонлама эълон қилмагани ҳақида савол берганида уни яна ҳақорат қилди.

«Саволнинг ўзи менга ёқмаяпти, демайман; сизнинг оҳангингиз ёқмайди», деди Трамп Брюсни жеркиб. «Менимча, сиз жуда ёмон журналистсиз. Масала – бу саволларни қандай беришингизда. Сиз ёмон одамсиз ва ёмон журналистсиз», деди Трамп.

Трамп охир-оқибат Брюснинг саволларини давом эттиришга қизиқмаслигини билдирди. «Сиз қайтиб, журналист бўлишни ўрганишингиз керак. Сиздан бошқа савол йўқ», деган Трамп.

New York Times'нинг ёзишича, бу — Трампнинг бир ҳафта ичида унга тегишли мавзуни ёритаётган аёл журналистни кескин ҳақорат қилиши бўйича иккинчи ҳолат бўлди.

Жума куни Air Force One бортида у Bloomberg News журналисти Кетрин Луси ундан нима учун ҳанузгача Эпштейн ҳужжатларини эълон қилмагани ҳақида сўрамоқчи бўлганида уни тўхтатиб қўйганди. «Жим! Жим, чўчқача», деган Трамп журналистга.

Нашрга кўра, Трамп матбуот ходимларини ҳақорат қилиши одатий ҳол. Бироқ у Оқ уй мухбирларидан ҳафтасига ўнлаб саволларни қабул қилади, баъзида бир кунда бир неча бор журналистлар билан учрашади.

Трамп сўнгги ойлар ичида ABC журналистлари унга ёқмаган савол бергани учун унинг эфир лицензиясини бекор қилиш билан бир неча бор таҳдид қилган. У ўтган йили ABC News'ни туҳмат бўйича судга берган; тармоқ ушбу ишни ҳал қилиш учун 16 миллион доллар тўлаган.

18 ноябрдаги учрашувда ҳам Трамп ABC’ни «аҳмоқона компания» деб атади ва тармоқнинг эфир лицензияси «тортиб олиниши керак»лигини қайтарди.