Зеленский уруш даврида сайловлар ўтказишга тайёрлигини билдирди

Украина етакчиси Киев чоршанба куни АҚШга тинчлик режасининг янгиланган версиясини топширишини ҳам айтди. Унинг сўзларига кўра, Украина, АҚШ ва Киевнинг Европадаги иттифоқчилари ўртасидаги музокаралар жараёни доирасида тинчлик сулҳи учун асос бўлиши керак бўлган жами учта ҳужжат муҳокама қилинмоқда.

Қуйида – Володимир Зеленскийнинг асосий баёнотлари келтирилади.

Украинадаги сайловлар ҳақида

«Ҳамкорларимизга ҳурмат сақлаган ҳолда айтаманки, Украинадаги сайловлар масаласи, менимча, аввало халқимизга боғлиқ ва бу бошқа давлатлар халқининг эмас, Украина халқининг масаласи.

Очиқ айтаман, сайловга тайёрман. Агар биз ҳокимиятга ёпишиб олганимиз ёки шахсан мен президентлик курсисига ёпишиб олганим ва шунинг учун уруш тугамаётгани ҳақидаги шамаларни эшитдим – бу, тўғрисини айтсам, мутлақо нохолислик.

Сайловларни ўтказиш учун иккита масала бор: биринчи навбатдагиси хавфсизлик – буни қандай ўтказиш керак, зарбалар, ракеталар остида қандай қилиш керак; шунингдек, ҳарбийларимиз масаласи: улар қандай овоз бериши бўйича. Сиз буни биласиз ва такрорламоқчи эмасман. Иккинчи масала – сайловлар ўтказилишининг қонунийлиги учун қонуний асос.

Ва бу масалани бугун АҚШ президенти, ҳамкорларимиз кўтараётгани учун мен жуда қисқа жавоб бераман: мен сайловга тайёрман. АҚШдан бу борада ёрдам беришни сўрайман, АҚШ европалик ҳамкасблар билан биргаликда сайловлар учун хавфсизликни таъминлаши мумкин, шунда кейинги 60–90 кун ичида Украина сайловларни ўтказишга тайёр бўлади. Бунга шахсан менда ирода ва тайёргарлик бор.

Яна бир гап. Агар иш шундай кетадиган бўлса, мен фракциямиз депутатларидан, умуман олганда, бизнинг парламентарийларимиздан ҳарбий ҳолат даврида қонунчилик асослари ва Сайлов тўғрисидаги қонунни ўзгартириш имконияти тўғрисида қонунчилик таклифларини тайёрлашни сўрайман. Мен эртага Украинада бўламан, ҳамкорлардан таклифлар кутаман, депутатларимиздан ҳам таклифлар кутаман – ва сайловга боришга тайёрман».

Тинчлик режаси ва учта ҳужжат ҳақида

«20 банддан иборат доиравий ҳужжат бор. У доимо ўзгариб туради ва бу нормал ҳолат. Украина, Европа ва тинчлик манфаатларига жавоб бериши керак бўлган жонли тузилма.

Иккинчи ҳужжат – бу хавфсизлик кафолатлари, биз бунинг устида ишлаяпмиз. Мен ҳарбийларимиздан тегишли таклифларни ва уларнинг америкалик ҳамкорлар билан мулоқотини кутяпман. Ва буларнинг барчаси „кўнгиллилар коалицияси“ асослари билан бирлаштирилиши керак. Буни аниқ айтиш қийин, лекин сиз буни кўрасиз. Хавфсизлик кафолатлари – биз ва АҚШ, биз ва европаликлар ўртасидаги муҳим ҳужжатдир.

Учинчи ҳужжат – тиклаш бўйича. Кимдир буни Украинанинг иқтисодий ривожланиши деб айтади. Албатта, бу уруш тугаганидан ёки ўт очиш тўхтатилганидан кейин ишлаши керак бўлган лойиҳадир. Биз бу ҳужжат устида ҳам ишлаяпмиз».

Янгиланган режани АҚШга етказиш ҳақида

«Бугун ишлаяпмиз, эртага ҳам ишлаймиз. Ўйлайманки, биз буни эртага юборамиз».

Россия билан энергетика сулҳи ҳақида

«Аввало, россияликлар бизнинг энергетикамизга зарба бермоқда ва биз жавоб қайтаришимиз мутлақо адолатдан. Ва шунинг учун, агар россияликлар энергетик сулҳга тайёр бўлса – буни доим таъкидлаб келганмиз – биз тайёрмиз, бу одамлар учун жуда муҳим».

Қрим қайтарилиши ва НАТОга аъзолик ҳақида

Бу BBC мухбирининг Володимир Зеленский чиндан ҳам 2019 йилда Владимир Путин билан илк учрашувда «Мен Қримни қайтаришни ва Украина НАТОда бўлишини хоҳлайман» деб айтганмиди, дея берилган саволига жавоб бўлди

«Биз реалистлармиз, биз ҳақиқатан ҳам НАТОга аъзо бўлишни истаймиз. Менимча, бунга ҳақлимиз. Аммо аниқ биламизки, АҚШ ҳам, яна бир қанча давлатлар ҳам, очиқ айтадиган бўлсак, ҳозирча Украинани НАТОда кўришмаяпти. Ва албатта Россия ҳам.

Қримга келадиган бўлсак, бу яриморолимизни тўлиқ қайтариб олишга кучимиз етмайди. Биринчи учрашувда шундай деган бўлишим мумкин. Ва мен ҳақ эдим, деб ҳисоблайман. Очиғини айтаман: ҳа, бугунги кунда буларнинг барчасига кучимиз етмайди, буларнинг барчаси учун етарлича қўллаб-қувватлов йўқ, лекин мен буни биринчи учрашувда айтгандим, ўйлайманки, мен буни Путин билан сўнгги учрашувда ҳам тасдиқлай олган бўлардим».

Financial Times газетаси вазиятдан хабардор манбага таяниб хабар беришича, Вашингтон Украина президентидан Трамп маъмуриятининг ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришишга қаратилган «тинчлик режаси»га 25 декабргача (Рождество) жавоб қайтаришни талаб қилмоқда.

Нашр суҳбатдошларининг сўзларига кўра, Доналд Трампнинг элчилари Володимир Зеленскийга АҚШнинг ҳали мавҳум хавфсизлик кафолатлари эвазига Украинадан ҳудудий йўқотишларни тан олишни талаб қиладиган тинчлик келишувига жавоб бериш учун бир неча кун муҳлат берган.

Зеленский европалик ҳамкасбларига шанба куни икки соат давом этган телефон мулоқотида Трампнинг махсус вакили Стив Уиткофф ва АҚШ президентининг куёви Жаред Кушнер унга босим ўтказиб, тезроқ қарор қабул қилишни талаб қилганини айтди.

Financial Times’нинг Киевга таклиф қилинган муддатлар билан таниш бўлган манбаси Трамп «Рождествогача» келишувга эришишга умид қилаётганини айтган.

Расмийларга кўра, Зеленский АҚШ вакилларига Вашингтон таклифига жавоб беришдан олдин европалик иттифоқчилар билан маслаҳатлашиш учун вақт кераклигини билдирган.

Расмийлардан бирининг сўзларига кўра, Украина томони Россиянинг қабул қилиб бўлмайдиган ҳудудий талаблари ва АҚШнинг рад этиб бўлмайдиган талаблари ўртасида қолиб кетган.

Душанба куни Лондонда Украина президенти Франция, Германия ва Буюк Британия етакчилари билан учрашганди. Германия канцлери Фридрих Мерц вазият шошилинч эканига ишора қилиб, етакчилар «яқин кунларни муҳокама қилиш учун йиғилгани, чунки бу барча учун ҳал қилувчи лаҳза бўлиши мумкинлиги»ни айтди, деб ёзади FT.

Сешанба куни Зеленский Италияга жўнаб кетди ва у ерда мамлакат бош вазири Жорж Мелони билан музокаралар ўтказди. Учрашувда урушни тугатиш бўйича тинчлик режаси тафсилотлари ҳам муҳокама қилинган.