Одинцоводаги қотиллик. Ҳозиргача нималар маълум?

Тожикистон Москва областида тожикистонлик бола ўлдирилиши юзасидан Россия элчисини чақиртирди. Жиноят 16 декабр куни Москва области Одинцово райони Горки-2 посёлкасидаги мактабда рўй берди. Шу мактабнинг тўққизинчи синфи ўқувчиси бўлган 15 ёшли Тимофей мактабга пичоқ кўтариб келиб, қўриқчи ва ўқувчиларга ҳужум қилди. Натижада тўртинчи синф ўқувчиси Қобилжон Алиев ҳалок бўлди. Ҳужум уюштирган ўсмир қўлга олинган.

Ҳалок бўлган бола Тожикистондан бўлган, дейилади ушбу мамлакат ташқи ишлар вазирлиги хабарида. Тожикистоннинг Россиядаги элчихонасига марҳумнинг оила аъзолари билан алоқада бўлиб туриш вазифаси қўйилган, РФнинг Тожикистондаги элчиси Семён Григоревга эса «Россия томонидан ушбу фожиали ҳодисани зудлик билан, холис ва беғараз тергов қилиш ҳамда барча алоқадор шахсларни қонунан қатъийлик бўйича жавобгарликка тортиш талаби билан» нота топширилди. Тожикистон ТИВ Қобилжоннинг ўлдирилишини миллатга нафрат асосидаги қотиллик деб ҳисоблашини маълум қилган. 18 декабр куни тонгда Қобилжоннинг тобути Тожикистонга олиб келинди ва Шаҳринав тумани Аджам қишлоғига дафн этилди.

Қобилжоннинг онаси шу мактабда фаррош бўлиб ишлаган. У турмуш ўртоғининг ўлимидан кейин икки фарзандини ёлғиз тарбия қилиб келган – Қобилжон ва унинг эгизагини, у ҳам шу мактабда ўқиган. Маҳаллий телеграм-каналлар ёзишича, ҳужумдан кейин ушбу аёл фарзандларини олиб кетиш учун мактабга келган. Бу вақтда у ҳали ўғилларидан бири ўлдирилганини билмасди. Унга нима бўлганини эшик олдида айтиб беришган.

Тимофейнинг отаси эса хусусий тадбиркор, онаси ҳамшира. Уларнинг иккиси ҳам 2000-йиллар бошида президент администрациясига алоқадор тузилмаларда ишлашган, сўнгги пайтларда оила Горки-2 посёлкасидан тахминан олти километр масофадаги Сосная қишлоғидаги кўп қаватли уйда яшаган. Танишларидан бирининг телефон китобчасига Тимофейнинг контакти «нацист» деб сақланган.

Ҳужумдан олдин Тимофей К. мактабдаги болалардан қайси миллатдан эканини сўраган. Бу унинг ўзи томонидан олинган ва телеграм-каналига жойлаштирган видеосида акс этган. У ўқитувчиси билан турган бошланғич синф ўқувчилари гуруҳи олдига келган ва уларнинг миллатини сўраган, шу вақтда ортдан яқинлашган қўриқчи уни чақирган, у ўгирилиб қўриқчининг юзига баллончикдаги суюқликни сепган ва елкасига пичоқ урган, кейин эса ҳар томонга қочаётган ўқувчилардан бирига етиб олиб, танасининг турли қисмларига устма-уст зарба берган ва ҳаётига зомин бўлган. Шундан сўнг ўз қурбони фонида селфи олган.

Тимофей К.нинг нишони бошқа одам бўлган бўлиши мумкин – бу «уни дарсларни ўзлаштиришдаги қолоқлиги учун танбеҳ бериб келган» ўқитувчи, деб хабар берди кучишлатар тузилмаларга яқин бўлган телеграм-каналлар. Mash маълумотига кўра, бу Мария Дмитриевна К. бўлиб, у Тимофей К. ўқиган синфнинг математика фани ўқитувчисига ўриндош сифатида дарс ўтган. У бошланғич синфларга дарс берган, шунинг учун ўсмир уни кичик синф ўқувчилари ўқийдиган жойдан қидирган. Видеолардан бирида Тимофей ўқитувчини қидириб, турли синфларга бош суқиб кўргани, аммо унинг исмини ва у раҳбар бўлган синфни эслай олмасдан, уни ««ранги тўқроқ» деб таърифлаганини кўриш мумкин. У барибир Мария Дмитриевнани топа олмайди.

Тимофейнинг устида оммавий қотилликларга ишора қилувчи сўзлар эпикировка бўлган. Хусусан, нимчасида «No lives matter» ёзуви туширилганди. Бу оммавий қотилликлар ижрочилари ҳамда ўта ўнгчи гуруҳларга тақлид қилишга асосланган субмаданият белгисидир. Бошқа ёзувлар эса Андерс Брейвик томонидан содир этилган теракт, шунингдек АҚШ ва Янги Зеландиядаги мактаблар ва ибодатхоналарга қилинган ҳужумларга ишора қиларди. Бундан ташқари, ҳужумдан олдин Тимофей К. синфдошларига ўзининг «манифести»ни юборган, унда мусулмонлар, яҳудийлар, либераллар ва сўлларга қарши фикр билдириб, барча муаммоларда уларни айблаган.

Россия ҳукумати ҳозирча бу нафрат жинояти бўлганини айтишга шошилмаяпти. Тергов қўмитаси ўз баёнотида жиноят мотиви ҳақида тўхталмаган. РБК нашри манбаси тергов Тимофейнинг «экстремистик ҳаракатлар»га алоқадорлигини текширмоқда, аммо «шахсий адоват» мотивини ҳам истисно этмаяпти. Z-блогер Андрей Медведев ҳужумни рус миллатчилиги авж олиши ва Россиядаги мигрантларга босим билан боғлаётганларни қоралаган. «Руслар „нотўғри“ миллатга мансублиги туфайли кимнидир сўйишга ошиқади, деб ўйлаш тоза русофобия. Ўлдирилган бола Қобилжонга бугун барча нормал руслар мотам тутишяпти... Аммо бу миграция соҳасида давлат бундан кейин ҳам тартиб ўрнатиши кераклигини бекор қила олмайди», – дея ёзган у.

Бу 2025 йилнинг ўзида мактаб ўқувчиси томонидан ксенофобик сабабларга кўра содир этилган ва жамоатчиликка маълум бўлган иккинчи қотилликдир. Биринчиси баҳорда, Москва яқинидаги Некрасовский қишлоғида содир этилганди. Ўшанда 14 ёшли ўсмир қирғизистонлик тўққиз ёшли болани ўлдирган, тергов буни миллатга нафрат асосидаги жиноят деб топганди. Экстремизм тадқиқотчиларидан бири «Агентство» нашри билан суҳбатда аноним тарзда 2023 йилдан бери мамлакатда нафратга асосланган жиноятлар сони кескин ошгани, жиноятчилар эса ёшариб бораётганини айтган. Буни «Сова» марказининг Россия Федерациясида «ирқчилик зўравонлиги» авж олгани ҳақидаги маълумотлари ҳам тасдиқлайди.