«Siyosiy partiyalar to‘g‘risida»gi, «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Reglamenti to‘g‘risida»gi, «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Reglamenti to‘g‘risida»gi, «Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlariga saylov to‘g‘risida»gi va «Xalq deputatlari mahalliy Kengashi deputatini, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi deputatini va Senati a'zosini chaqirib olish to‘g‘risida»gi Qonunlarga tuzatishlar kiritildi (18.04.2018 yildagi O‘RQ-476-son Qonun). Bu haqda Norma yozmoqda.
Partiya guruhida – kamida 3 nafar deputat
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi va xalq deputatlari Kengashlarida siyosiy partiyalar manfaatlarini ifoda etish uchun partiya guruhlari tuzilmoqda. Aniqlashtirilishicha, ularning tarkibida kamida uch nafar – bir partiya a'zolari bo‘lgan tegishli vakillik organiga saylangan deputat bo‘lishi kerak.
Partiya guruhlari qo‘shimcha huquqlarga ega bo‘lishdi:
• hududlarni rivojlantirish dasturlarining loyihalarini takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritish;
• tuman (shahar) hokimining, shuningdek tegishli mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari mansabdor shaxslarining qoniqarsiz faoliyati to‘g‘risida Jo‘qorg‘i Kengesga, viloyat yoki Toshkent shahar hokimiga xulosa taqdim etish.
Saylovchilar bilan muloqot – yiliga 4 marta
Endi tegishli xalq deputatlari Kengashlari deputatlari saylovchilarni o‘z faoliyati to‘g‘risida ikki marta ko‘p ¬– yiliga kamida 4 marta xabardor qilishlari kerak (ilgari – yiliga kamida 2 marta).
Ammo ular nafaqat saylovchilarning ishonchini oqlash haqida, balki uni deputatlikka nomzod qilib ko‘rsatgan organ (siyosiy partiya) oldidagi o‘z majburiyatlarini bajarish to‘g‘risida ham qayg‘urishlari zarur, chunki endi uning taqdimnomasiga binoan u chaqirib olinishi mumkin (ya'ni uning vakolatlarini muddatidan oldin to‘xtatish). Bu Qonunchilik palatasi deputatlari va Senat a'zolariga nisbatan ham tatbiq etiladi.
Joylardagi ishlarni deputatlar vakillari tashkil etadi
Siyosiy partiya Oliy Majlis Qonunchilik palatasining deputati bilan kelishilgan holda partiyaning tegishli saylov okrugidagi hududiy bo‘limi xodimlari orasidan (jamoatchilik asosida) vakil tayinlashi mumkin.
Uning vazifalariga quyidagilar kiradi:
• deputatning saylov okrugidagi o‘z saylovchilari bilan doimiy aloqa o‘rnatishiga ko‘maklashish;
• saylov okrugida jismoniy va yuridik shaxslarning deputat nomiga kelib tushgan murojaatlarini ro‘yxatdan o‘tkazadi va bu haqda deputatni xabardor qilish;
• deputat tomonidan jismoniy shaxslarni va yuridik shaxslarning vakillarini qabul qilishga, shuningdek deputatning saylovchilar bilan uchrashuvlarini tashkil etishga ko‘maklashish;
• deputatning topshirig‘iga ko‘ra saylov okrugi hududida deputatning vakolatlarini amalga oshirish bilan bog‘liq ishlarni tashkil etadi;
• deputatning o‘z vakolatlarini amalga oshirishga doir boshqa topshiriqlarini bajarish.
Parlamentlararo aloqalarni mustahkamlash uchun yangi tuzilmalar
Qonunchilik palatasi va Senat alohida yoki birgalikda boshqa davlatlarning parlamentlari va xalqaro parlament tashkilotlari bilan hamkorlik bo‘yicha parlamentlararo guruhlar, komissiyalar, qo‘mitalar, ishchi guruhlar va boshqa tuzilmalar tashkil etishi mumkin.
Qonunchilik palatasi va Senat Kengashlari bunday tuzilmalarning tarkibini tasdiqlaydi va ularning ish tartibini belgilaydi.
Shuningdek, Qonunchilik palatasi deputatlari yoki Senat a'zolari parlamentlararo aloqalarni yo‘lga qo‘yish uchun rasmiy parlament delegatsiyalari tarkibida xorijiy mamlakatlarga yuborilishi mumkin. Bunday delegatsiyalarni yuborish masalasi tegishli ravishda Qonunchilik palatasi yoki Senat Kengashi tomonidan ko‘rib chiqiladi, xorijiy safar yakunlari bo‘yicha ularga hisobot taqdim etiladi.
Qonun 19.04.2018 yildan kuchga kirdi.
