Norvegiyalik advokat va mamlakat politsiyasi o‘zini «Vagner» xususiy harbiy kompaniyasi otryadining sobiq komandiri deb atayotgan rossiyalik Andrey Medvedev Norvegiya chegarasini kesib o‘tganida qo‘lga olingani va hibsda saqlanayotganini tasdiqlashdi.
Medvedevning advokati Bryun’yulf Risnes BBC bilan suhbatda uning mijozi Oslo hududida bo‘lib turgani va unga chegarani noqonuniy kesib o‘tish bo‘yicha ayblov qo‘yilishini aytgan.
Norvegiya shimolidagi Finnmark provinsiyasi politsiya shtabi boshlig‘i Tarey Sirma-Tellefsenning aytishicha, rossiyalik chegarachilar patruli tomonidan qo‘lga olingan va boshpana so‘ragan.
Norvegiya chegara xizmati rossiyalik Rossiya bilan chegarani kesib o‘tganidan keyin qo‘lga olinganini tasdiqlagan, ammo xavfsizlik va shaxsiy daxlsizlik nuqtayi nazarida boshqa izoh bera olmasligini bildirgan.
Avvalroq Andrey Medvedev Norvegiyaga qochib o‘tgani haqida Gulagu.net huquq tashkiloti xabar bergandi.
«Komandir Yevgeniy Nujin («Kusok» laqabli) va «Vagner» XHK 7-shturm otryadining 4-vzvod 1-bo‘limi qo‘mondoni Andrey Medvedev Rossiya Federatsiyasi hududini 12 yanvar kuni Murmansk oblasti «Nikel» aholi yashash manzili yaqinida tark etgan va Norvegiyaga o‘tgan, huquq-tartibot organlari xodimlariga murojaat qilib, himoya va siyosiy boshpana so‘ragan. Medvedev qo‘riqchilar bilan mahalliy aeroportdan Osloga olib ketilgan, u yerda migratsiya qonunchiligini buzganlar uchun markazdan yashash joyi taqdim etilgan, shu kunlarda siyosiy boshpana va xalqaro himoya berish jarayoni boshlanadi», deyiladi Gulagu.net telegram-kanali xabarida.
Proyekt audiointervyu e’lon qilgan, unda Medvedev Rossiyaning Norvegiya bilan quruqlik chegarasini noqonuniy kesib o‘tgani, oq kamuflyaj xalatida qochgani, Rossiya chegarachilari uni Norvegiya chegarasiga 2 kilometr qolganda aniqlab, unga qarata o‘t ochgan va xizmat itini uning orqasidan qo‘yib yuborganini aytadi.
«Men muzlagan ko‘lga tomon yugurdim, ular orqamdan yugurishdan qo‘rqdi, chunki muz juda yupqa edi. Orqamdan itni qo‘yib yuborishdi, lekin u simga o‘ralashib qoldi. Men Norvegiyadagi eng yaqin aholi punktigacha yugurdim», deydi Medvedev.
U o‘z hayoti uchun xavfsiramoqda, chunki uni nafaqat huquq-tartibot organlari, balki «Vagner»dagi sobiq quroldoshlari ham qidirmoqda.
Avvalroq Medvedev «Vagner»ning harbiy harakatlar chog‘ida buyruqlarni bajarishdan bosh tortgan yollanma jangchilari safdoshlari tomonidan sudsiz qatl qilinganiga guvoh bo‘lgani haqida aytgandi.
U xalqaro sudda guvohlik ko‘rsatmasi berishga tayyorligini aytgan.
Medvedevning advokati so‘zlariga ko‘ra, uning mijozi xususiy harbiy kompaniya safini Ukrainadagi harbiy jinoyatlarga guvoh bo‘lganidan keyin tark etgan.
Uning qochishi - «Vagner» xususiy harbiy kompaniyasi jangchilaridan biri G‘arbga dezertirlik qilishi bilan bog‘liq OAVga ma’lum bo‘lgan ilk holatdir.
Gulagu.net asoschisi Vladimir Osechkin BBC bilan suhbatda Medvedev «Vagner» safiga 2022 yil iyulida qo‘shilib, to‘rt oylik shartnoma imzolagani, Ukrainadagi xizmat chog‘ida ko‘plab inson huquqlari buzilishi va harbiy jinoyatlarga guvoh bo‘lgach, dezertirlik qilgani haqida aytgan.
2022 yil dekabr oyida Andrey Medvedev va uning o‘rtog‘i «Gulagu.net» tahririyatiga murojaat qilib, suddan tashqari qatldan qochish uchun yordam so‘ragan.
Osechkinning xabar qilishicha, Medvedev avval Rossiya armiyasida xizmat qilgan, 2017-2018 yillarda qamoq jazosini o‘tagan.
Osechkinning so‘zlariga ko‘ra, Medvedev Ukrainada «Vagner» bo‘linmalaridan biriga komandir bo‘lgan. Uning qo‘mondonligidagi guruhga har kuni 30-40 nafar yollanma askar kelib qo‘shilgan.
Gulagu.net saytining ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarida joylashtirilgan videorolikda Medvedev Ukrainadan o‘tgan yil noyabrida, «Vagner» uning shartnomasini noma’lum muddatga uzaytirmoqchiligini eshitganidan keyin qochib ketgan.
U ikki oy mobaynida Rossiyada yashirinib yurgan, keyin esa Norvegiya bilan chegarani kesib o‘tishga muvaffaq bo‘lgan.
Medvedevning advokati Bryun’yulf Risnesning aytishicha, uning mijozi Ukrainadagi harbiy harakatlar chog‘ida ko‘plab harbiy jinoyatlarga, jumladan «Vagner» XHK ichki xavfsizlik xizmati xodimlari «dezertirlarni qatl etishi»ga guvoh bo‘lgan.
«U o‘zini sotilgan deb his qilgan va imkon qadar tezroq ketishni istagan», deydi Risnes.
U Medvedev Norvegiyaga harbiy jinoyatlar bo‘yicha dalillarni olib kelgani va yaqin vaqtlar ichida bu ma’lumotlarni harbiy jinoyatlarni tekshiruvchi guruh bilan bo‘lishmoqchi ekanini qo‘shimcha qilgan.
«Vagner» xususiy harbiy kompaniyasi asoschisi Yevgeniy Prigojin o‘z kompaniyalaridan birining press-relizi orqali istehzoli bayonot berdi va Medvedev skandinavlar tashkil etgan yollanma jangchilar bo‘linmasi a’zosi ekanini aytib, uni Norvegiya fuqarosi deb atadi.
Prigojin shuningdek Medvedevni mahbuslarga shafqatsiz munosabatda bo‘lishda ayblab, u «juda xavfli» shaxs ekanini ta’kidladi. O‘z navbatida, Risnes BBC nashriga Prigojinning so‘zlari haqiqatga to‘g‘ri kelmasligini bildirgan.
Buyuk Britaniya rasmiy shaxslari hisoblashicha, «Vagner» xususiy harbiy kompaniyasi yollanma jangchilari Rossiyaning Ukrainadagi kuchlarining 10 foizini tashkil etadi va o‘tgan haftalarda Soledar uchun kechgan janglarda muhim rol o‘ynagan.
Dushanba kuni Buyuk Britaniya mudofaa vaziri Ben Uolles parlamentda chiqish qilib, xususiy harbiy kompaniya a’zolari harbiy jinoyatlarda aybdor ekanini va hukumat ularning mojarodagi rolini qanday baholashini aytdi.
«Bizning hozirgi hisoblarimizga ko‘ra, ular o‘z kuchlarining uchdan ikki qismidan Baxmut hududida foydalanmoqda va bu yerdagi kuchlarning uchdan ikki qismini qamoqxonalarda yollangan mahbuslar tashkil etadi. Ular orasidagi talafot ko‘lami [yaradorlar ham, qurbonlar ham nazarda tutilmoqda] - taxminan uchdan ikki qismini tashkil etadi, bu esa «Vagner»ga yollanish mahbuslar uchun eng yaxshi variant emasligini ko‘rsatadi», degan Uolles.
«Vagner» XHK vakillari aynan ularning harakatlari Rossiya kuchlariga Soledarning katta qismini egallash va Baxmut hududida muayyan yutuqlarga erishishda yordam berganini ta’kidlashadi.
