Jahon | 10:14 / 28.02.2024
5635
5 daqiqa o‘qiladi

Yevroparlament: YeI va Armaniston hech qachon bunchalik yaqin bo‘lmagan

Yevroparlament deputatlari YeI va Armaniston o‘rtasidagi yaqinlashish yo‘lidagi navbatdagi qadamlarni hamda Yerevan va Boku o‘rtasida barqaror tinchlikka erishish yo‘llarini muhokama qildi. 

Foto: Dwi Anoraganingrum/Panama Pictures/picture alliance

27 fevral, seshanba kuni Strasburgda Yevroparlament Yevropa Ittifoqi va Armaniston o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlash masalalarini muhokama qildi. «Biz Yevropa Ittifoqi va Armaniston o‘rtasidagi munosabatlarda tarixiy lahzaga guvoh bo‘lmoqdamiz: ular hech qachon bunchalik kuchli bo‘lmagan», — dedi munozarada ishtirok etgan xalqaro hamkorlik bo‘yicha Yevropa komissari Yutta Urpilaynen. Uning so‘zlariga ko‘ra, hozirda Bryusselning ustuvor vazifasi Armaniston barqarorligiga hissa qo‘shish, «u mustaqil ravishda o‘z tashqi siyosatini tanlashi mumkin». Shu maqsadda Yevropa Ittifoqi Armaniston bilan mudofaa va xavfsizlik sohasida hamkorlikni, jumladan, Yevropa tinchlik jamg‘armasi orqali ham rivojlantirmoqda, shuningdek, iqtisodiyotiga sarmoyalarni ko‘paytirmoqda. 

«Oldindagi yo‘l qiyin bo‘lishi mumkin», - deya ogohlantirdi Yevropa komissari. «Armanistonning siyosiy, iqtisodiy va xavfsizlikka qaramlikka olib kelgan o‘tmishdagi qarorlarini bir kechada yengib bo‘lmaydi». Shunga qaramay, Urpilaynen mamlakatdagi keyingi islohotlarga YeI bilan vizani liberallashtirish bo‘yicha muloqot turtki bo‘lishiga ishonch bildirdi: Yevropa komissiyasi hozirda uni boshlash yo‘llarini ko‘rib chiqmoqda. 

Armanlar uchun «vizasiz rejim» va Yevropa istiqbollari 

Bu muloqot arman xalqini qo‘llab-quvvatlashning kuchli signali bo‘lib xizmat qiladi, deydi yevropalik deputatlar. «Biz Armaniston aholisi uchun vizasiz rejimni joriy etish bo‘yicha birinchi qadamlardan, so‘ngra chuqurroq iqtisodiy integratsiya va shaxsiy va ijtimoiy aloqalarni rivojlantirishdan boshlashimiz mumkin, shunda armanlarning keyingi avlodi Yevropa imtiyozlaridan bahramand bo‘ladi», deb taklif qildi Germaniya vakili Viola fon Kramon-Taubadel.

Shu bilan birga, Yevroparlament Armanistonning Yevropa integratsiyasi istiqbollari Ozarboyjon bilan mojaro tufayli xiralashganini ta’kidladi: Yerevan va Boku o‘rtasidagi munosabatlar «Armanistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi va mintaqada barqarorlik yo‘lida jiddiy to‘siq bo‘lib qolmoqda», dedi Bolgariya deputati Andrey Kovachev. Uning litvalik hamkasbi Andrius Kubiliusga ko‘ra, mintaqada barqaror tinchlikka erishish yagona yo‘li - Armanistonning Yevropa Ittifoqiga qo‘shilish istiqboli.

Yerevanga harbiy yordam va Boku bilan ishonchli muloqot 

Parlament a’zolari Yerevanning tinchlik kelishuviga erishish uchun Boku bilan ikki tomonlama va ko‘p tomonlama muhokamalarni davom ettirish sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlamoqda hamda Ozarboyjon hukumatini tinchlik jarayonini yakunlashga chaqirmoqda. Biroq, shunchaki muzokara qilishning o‘zi yetarli emas, deydi mudofaa bo‘yicha parlament quyi qo‘mitasi rahbari Natali Loizeau. «Ular davom etmoqda, lekin tobora kechikmoqda. Biz Boku va Moskvani demokratiya hamda arman xalqini hurmat qilish kerakligiga ishontirishimiz kerak», - dedi deputat. Uning fikricha, Yevropa Ittifoqi davlatlari arman askarlarini tayyorlaydigan va Yerevani harbiy texnika bilan ta’minlovchi vatani - Fransiyadan o‘rnak olishi kerak. 

«Boku bilishi kerakki, biz Armaniston suverenitetining har qanday buzilishiga toqat qilmaymiz va agar biror narsa yuz bersa, bunga qattiq javob beramiz», dedi italiyalik deputat Fabio Massimo Kastaldo. Buning uchun Yevropa Ittifoqi Ozarboyjon gazi va nefti importidan ozod bo‘lib, erkinlikka ega bo‘lishi kerak, dedi chexiyalik Marketa Gregorova. U Yevropa komissiyasi vakilini Bryusseldagi hamkasblarini bunga ishontirishga chaqirdi. Shu nuqtayi nazardan boshqa deputatlar Yevropa Ittifoqini Boku bilan yanada qat’iyroq muloqotga, unga nisbatan izchil siyosat olib borishga va «qo‘sh standartlar»ni qo‘llamaslikka chaqirdi. 

Yevroparlament navbatdagi sessiyasida Yevropa Ittifoqining Armaniston bilan munosabatlari va Janubiy Kavkazdagi tinchlik jarayoni bo‘yicha rezolyutsiya bo‘yicha ovoz berish bo‘lib o‘tadi. 13 fevral kuni Bryusselda Bryussel va Yerevan vakillari yangi kengaytirilgan hamkorlik dasturi ustida ish boshlashga kelishib oldi. 

Mavzuga oid