Фан-техника | 11:45 / 06.10.2017
15843
2 дақиқада ўқилади

Яраларни тезда битирувчи ноёб елим яратилди

Бугунги кунда қон оқишини тўхтатиш ва инсон танасидаги яраларни тезроқ битиришга кўмаклашадиган универсал елимни яратишга қаратилган бир неча лойиҳа мавжуд. Турли тадқиқотчи жамоалар масалани ечишга турли томондан ёндашишмоқда. Австралиянинг Сидней университети олимларини олайлик, улар елим яратишда ўта эластик оқсиллардан фойдаланишган. MeTro деб аталувчи елим билан ҳаттоки ўпкадаги яраларни ҳам елимласа бўлади, натижада яранинг битиши тезлашади.

Елимнинг таркибидаги оқсиллар ультрабинафша нур таъсирида жуда қайишқоқ, аъзолар тўқимасидан ҳам мустаҳкамроқ материалга айланади. MeTro ярага сепилгач, бир дақиқа ичида уни тўлиқ қамраб олади. Секин аста у сўрилади ва узилган тўқималарни тиклаб, улай бошлайди. Бу елим ёрдамида бугунги кунда тиббиётда кенг фойдаланилаётган чоклар ва металл симлардан воз кечиш мумкин. Елимдан фавқулодда ҳолатларда, масалан автоҳалокатлар ва ҳарбий ҳаракатлар зонасида муваффақиятли фойдаланиш мумкин.

«MeTro елими формуласининг қулайлиги шундан иборатки, ярага сепилгач ва тўқималар билан алоқага киришгач, у суюқлик фазасини четлаб ўтиб, дарҳол гель ҳосил қилади. У мутлақо зарарсиз, ишлатишда эса жуда қулай», — деган журналистларга профессор Насим Ан-Набий.

Елимнинг яна бир ўзига хос жиҳати шундан иборатки, организмга ярани битиришга имкон бериш учун унинг яра ичида сўрилишини олдиндан дастурлаштириш мумкин. Бу махсус энзимлар ёрдамида амалга оширилади. Елимдан ясалган тиқин бир неча соат ёки бир неча ой ичида сўрилиши мумкин. Олимлар елимни лаборатория тўнғизларининг жароҳатланган ўпкаси ва бошқа ички аъзоларида, шунингдек жароҳатланган артерияларда ҳам синаб кўришди. Барча ҳолатларда елим қўйилган вазифани аъло даражада бажарди.