Россия тактик ядро қуроли билан машғулотлар ўтказади

Россия Украина атрофидаги можаронинг янада кучайиши фонида Украина чегараси яқинида тактик ядро қуроллари билан машғулотлар ўтказишини маълум қилди. Россия Мудофаа вазирлиги Бош штаби президент Владимир Путин топшириғига биноан «стратегик бўлмаган ядровий кучларнинг жанговар топшириқларни бажаришга тайёрлигини ошириш» мақсадида ўқув машғулотларига тайёргарлик кўришни бошлади, деб хабар қилди душанба, 6 май куни Россия Мудофаа вазирлиги ўзининг Telegram-каналида.

Хабарда айтилишича, машғулотларда провокацион баёнотларга жавобан Россия давлатининг ҳудудий яхлитлиги ва суверенитетини сўзсиз таъминлаш, айрим ғарб расмийларининг Россияга қарши таҳдидларига жавоб қайтариш мақсадида «ностратегик ядро қуролларини тайёрлаш ва қўллаш» (тактик деб ҳам аталади) масалаларини ишлаб чиқиш режалаштирилган. 

Машқлар «яқин вақт ичида» ўтказилади. Уларда Жанубий ҳарбий округнинг ракета тузилмалари авиация, шунингдек, денгиз флоти кучлари билан биргаликда иштирок этади. Машқлар ўтказиладиган жой аниқлаштирилмаган. 

Тактик ядро қуроли 

Тактик ядро қуроли - ядровий ўқ-дорилар бўлиб, уларни етказиб бериш воситалари нисбатан қисқа масофали (стратегик қитъалараро ракеталар эмас) ва нисбатан паст қувватга эга (стратегик қуролларга нисбатан), масалан, тротил эквивалентида бир неча килотонналик ракеталардир. 

Стратегик бўлмаган ядро қуроллари, хусусан, яқинда Беларусда жойлаштирилган «Искандер» ракета тизимлари томонидан қўлланиши мумкин. Тахминларга кўра, Россия бундай қуролларнинг дунёдаги энг катта захирасига эга. Улар ҳеч қачон жанг майдонида ишлатилмаган. СССР тактик ядро қуролидан фойдаланган ҳолда машғулотлар ўтказган. Замонавий Россияда бундай машқлар ҳали кузатилмаган. Россиянинг Украинага қарши уруши бошланганидан бери ғарб давлатлари Россия агар фронтда муваффақиятсизликка учраса, тактик ядро қуролидан фойдаланиши мумкинлигидан хавотирда. 

Феврал ойи охирида Британиянинг The Financial Times газетаси Россиянинг тактик ядро қуролига оид махфий ҳужжатлар олингани ҳақида хабар берди. Улардан келиб чиқадики, Россия томонидан бундай қуролларни қўллаш чегараси Россия расмийлари расман эълон қилганидан пастроқ - ҳарбийлар улардан нафақат Хитой қўшинлари бостириб кирган тақдирда, балки «давлатларни тажовуздан ёки ҳарбий можароларнинг кучайишидан тийиб туриш» учун ҳам фойдаланиши мумкин. 

Россия таҳдидлари ва Ғарб танқиди

Ғарб давлатлари вакиллари Россия раҳбариятини ядровий таҳдидлар учун бир неча бор танқид қилган. Шу билан бирга, президент Владимир Путин Ғарб давлатларини Россия билан тўғридан тўғри қарама-қаршилик юзага келган тақдирда ядро уруши эҳтимоли ҳақида огоҳлантирган бўлса-да, Украина атрофидаги можарода ядровий зарба бериш билан очиқ таҳдид қилмади. 

Шу билан бирга, Россия Федерациясининг собиқ президенти, Россия Хавфсизлик кенгаши раиси ўринбосари Дмитрий Медведев буни бир неча бор амалга оширди. 6 май, душанба куни у Украина чегаралари яқинида тактик ядро қуроллари билан машғулотлар ўтказиш тўғрисидаги қарорни Ғарбда Украинага қуруқликдаги қўшинларни юборишга йўл қўйилиши ҳақидаги муҳокамалар билан боғлаб, яна бир шундай баёнот берди. 

Ғарб қўшинларининг Украинага киритилиши истиқболлари 

Сўнгги ойларда Франция президенти Эммануэл Макрон томонидан Украинага Ғарб қўшинларини юбориш имконияти ҳақида бошланган мунозаралар тинмаяпти. Аксарият бошқа Ғарб давлатлари бу фикрни қўллаб-қувватламади. Макроннинг сўзларига кўра, икки шарт бажарилган тақдирда – Россия қўшинлари Украинадаги фронт чизиғини ёриб ўтишса ва Ғарб Киевдан тегишли сўров олса, Украинага хорижий контингент юборилиши мумкин. Макрон Франция Россия армиясига қарши қуруқликда операция ўтказиши эҳтимолини истисно этмади.

Кремл Макроннинг сўзларини «жуда хавфли тенденция» деб атади. «Давлат раҳбари томонидан тақдим этилган баёнот жуда муҳим ва ўта хавфлидир», — деди Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков. Бундай «хавфли баёнотлар» қаторига у Британия Ташқи ишлар вазирлиги раҳбари Дэвид Кэмероннинг Украинанинг Россия ҳудудига ҳужум қилиш учун Британия қуролларидан фойдаланиш ҳуқуқи ҳақидаги сўзларини ҳам киритган. 

Украина расмийлари ҳозирча ғарб армияларига эҳтиёж йўқлигини таъкидлаб, Киевга фақат ғарб қуроллари етказиб бериш ҳажмини оширишни талаб қилмоқда. Шу билан бирга, улар контингент юбориш вақти келса, Киев бундан миннатдор бўлишини таъкидлади.