ОАВ: Венгрия Украинани молиялаш бўйича ЕИнинг “Б режаси”ни тўсмоқда

Венгрия Украинага кўмаклашиш мақсадида еврооблигациялар чиқариш имкониятини расман инкор этди. Бу қадам Евроиттифоқни эҳтимолий “Б режа”дан маҳрум қилади: агар ЕИ Киевга 165 миллиард евро миқдорида кредит ажратиш учун музлатилган Россия давлат активларидан фойдаланишнинг ҳуқуқий усулини топа олмаса, айнан шу вариант захира йўл бўлиши мумкин эди. Бу ҳақда жума куни, 5 декабр куни, Politico нашри Европа дипломатлари орасидаги манбаларга таяниб хабар берди.

Нашр маълумотларига кўра, Будапештнинг етти йиллик ЕИ бюджети билан таъминланадиган, 90 миллиард евро миқдордаги қўшма еврооблигациялар чиқариш ғоясидан воз кечгани Германия канцлери Фридрих Мерц ва Белгия бош вазири Барт де Вевер ўртасида Брюсселда кечки овқатда бўлиб ўтган учрашувдан атиги бир неча соат олдин маълум бўлган. Ушбу учрашувда айнан кредит масаласини муҳокама қилиш режалаштирилган эди.

“Мен Белгия бош вазирининг хавотирлари ва эътирозларини жуда жиддий қабул қиламан, — деди Мерц кечки учрашув арафасида журналистларга. — Мен уни фикридан қайтаришни эмас, балки биз таклиф қилаётган йўлнинг тўғрилигига ишонтиришни хоҳлайман”. Канцлер шу мақсадда режалаштирилган Норвегия сафарини бекор қилди.

Дипломатик доиралардаги икки манбанинг Politico’га маълум қилишича, еврооблигациялар Украина учун молиялашнинг муқобил манбаига айланиши мумкин эди. Берлин таклифига кўра, Белгияни музлатилган Россия маблағларини Украинага ўтказишга кўндириш мақсадида ЕИ маблағларининг 25 фоизи миқдорида кафолат бериш назарда тутилмоқда. Бироқ нашр эслатишича, де Вевер Белгия бутун суммага ёки ундан ҳам кўпроқ миқдорга тўлиқ суғурталанишига оид ЕИнинг кенгроқ кафолатларини талаб қилмоқда.

3 декабр куни Еврокомиссия Украина бюджетига 2026 йил апрелигача қўшимча маблағ киритишни кафолатлаш учун активлар билан таъминланган вариантлардан бири сифатида еврооблигациялар чиқаришни таклиф этди. Россия тажовузига қарши курашаётган Украинани қўллаб-қувватлаш мақсадида ЕИ бюджети ҳисобидан қўшимча қарз олиш учун эса 27 та аъзо давлатнинг барчаси томонидан бир овоздан қабул қилинган қарор талаб этилади.

АҚШ расмийлари Еврокомиссиянинг музлатилган Россия активларининг бир қисмини Украинага репарацион кредит бериш учун фойдаланиш режасига қарши чиқишга бир қатор ЕИ давлатларини кўндиришга ҳаракат қилмоқда. Бу ҳақда 5 декабр куни Bloomberg агентлиги вазиятдан хабардор Европа дипломатларининг сўзларига таяниб хабар берди.

Агентлик маълумотларига кўра, АҚШ расмийлари бир қатор Европа мамлакатлари вакилларига ушбу активлар Москва ва Киев ўртасида эҳтимолий тинчлик келишувини тузиш учун зарур бўлишини, шунинг учун уларни урушни давом эттириш учун ишлатиб бўлмаслигини айтган. Ноябр ойи охирида худди шу аргументни Белгия бош вазири ҳам келтирган: унинг сўзларига кўра, Евроиттифоқ режаси потенциал тинчлик келишуви имкониятларини хавф остига қўйиши мумкин.

ОАВ маълумотларига кўра, АҚШ президенти Доналд Трамп илгари сурган Украина бўйича тинчлик музокаралари доирасида ЕИда музлатилган Россия активларини Қўшма Штатларга ўтказиш масаласи ҳам муҳокама қилинган. Канцлер Фридрих Мерц бу режага қарши чиқди: у буни “Европа ички масаласи” деб атади ва ушбу маблағларни АҚШга ўтказиш учун “ҳеч қандай иқтисодий имконият” мавжуд эмаслигини таъкидлади.