Ишингер: Қоғоздаги кафолат эмас, ҳақиқий хавфсизлик керак

Мюнхен халқаро хавфсизлик конференцияси раиси Волфганг Ишингер Россиянинг тажовузкор ниятлари фонида Европанинг хавфсизлигини таъминлашда Украинанинг ролини юқори баҳолади. “Бу уруш (Россиянинг Украинага қарши уруши — таҳр.) бизнинг украин дўстларимиз томонидан қатъият билан ва жасорат билан олиб борилар экан, Европа хавфсиз”, — деди у жума куни, 12 декабрда DW медиакомпаниясига берган эксклюзив интервюсида.

“Европа хавфсиз, чунки украинлар кўп йиллар давомида жуда қийин ва ўта матонатли курашда ўз ватанини ҳимоя қилган ҳолда, қудратли Россия армиясини муваффақиятли равишда қайтариб келмоқда. Бу уруш тугайдиган, Донбасс ва Украинанинг бошқа ҳудудларида қуроллар сукутга чўмадиган пайтда, Россия яна тинчлик вақтини қўлга киритади. Россия — ўн ёки ўн бир вақт минтақасига чўзилган мамлакат, ва унда қайта жипслашиш (қайта гуруҳланиш) учун етарли вақт бўлади”, — дея тушунтирди у.

“Европани ҳимоя қила олишга қодир бўлишга қаратилган саъй-ҳаракатларимиз бу билан тугамайди. Аксинча, улар аслида эндигина ҳақиқатан бошланади. Ҳозиргача асосий оғирликни украинлар кўтармоқда. Уруш тугагандан кейин бу оғирликнинг анча катта қисмини биз кўтаришимизга тўғри келади”, — дея қўшимча қилди Ишингер. У НАТО бош котиби Марк Рюттенинг фикрига ҳам қўшилди: унинг айтишича, Украинадан кейин Путин учун навбатдаги мақсад — Шимолий Атлантика алянси.

Волфганг Ишингер ҳозирги жадал дипломатик саъй-ҳаракатлар туфайли Украина бўйича тинчлик келишувига эришиш имконияти ҳақида эҳтиёткорона оптимизм билдирди. “Биз жуда жадал дипломатик фаолликни кўряпмиз — бугун, кеча, яқин кунларда, дам олиш кунларида ҳам. Эҳтимол, бу жадал иш ҳақиқатан ҳам жуда муҳим асосий масала бўйича қандайдир ечимга олиб келар”, — деди у.

“Менимча, бундай асосий масалалар аслида иккита. Биринчиси — ҳудудий масала. Уруш ва тинчлик масалаларида у ҳамиша фундаментал: ҳудудлар билан нима қилиш керак, кимга нима тегишли. Иккинчи масала — албатта, хавфсизлик кафолатлари ҳақидаги ниҳоятда оғир масала. Ва биз биламиз, менимча, ҳақиқатан биламиз: қоғозга ёзиб қўйиладиган хавфсизлик кафолатлари, одатда, ўша қоғознинг қийматигагина тенг бўлади, ундан ҳам кўп эмас. Яъни савол шунда: бундай кафолатларни улар ҳимоя қилиши керак бўлганлар учун ҳақиқий мазмун, ҳақиқий қиймат билан қандай тўлдириш мумкин?” — дея қўшимча қилди Ишингер.

Мюнхен конференцияси раҳбари АҚШ ҳозирги пайтда Европа учун таҳдид деган фикрни рад этди — бу фикрлар Доналд Трамп маъмуриятининг айрим баёнотлари ва АҚШда янги миллий хавфсизлик стратегияси қабул қилингани ортидан пайдо бўлган.

“АҚШ томонидан биз дуч келаётган таҳдид аслида хавфсизлик таҳдиди эмас. Миллий хавфсизлик стратегияси ҳужжатида Европа АҚШ учун муҳим экани очиқ ва кўп маротаба таъкидланган, ва у ерда АҚШнинг НАТОдан чиқиб кетиши мумкинлиги ҳақида бир оғиз сўз ҳам, ҳатто ишора ҳам йўқ. Ҳолбуки, бу масалалар Трампнинг биринчи муддати пайтида жуда қизғин муҳокама қилинган эди!” — деди у.

“Ҳозирги кунда биз тўқнаш келаётган нарса — Трамп маъмуриятида намоён бўлган айрим кучлар томонидан келаётган кўпроқ мафкуравий чақириқдир. Улар Европа давлатлари гуруҳини пароканда, миллий манфаатларга кўпроқ ёпишган ва, айтиш мумкин бўлса, MAGA ( ‘Американи яна буюк қиламиз’ ҳаракати — таҳр.) мафкурасини бўлишадиган кўринишда кўришни истайди: миграцияни қаттиқ назорат қилиш, ‘анъанавий қадриятлар’ деб аталадиган тамойилларга таяниш”, — деб ҳисоблайди Волфганг Ишингер.