08:13 / 10.03.2017
25884

Yo‘llardagi tirbandlikning yechimi topildi

Tasavvur qiling – kelajakda avtomobillar, avtobuslar va hattoki poyezdlar ham faqatgina sun'iy idrok boshqaruvida harakatlanadi. Ular insonga bildirmagan holda bir-biri bilan muloqot qiladi, yo‘lning turli qismlari haqidagi ma'lumotlarni bo‘lishadi – bu yo‘ldagi tirbandlik kabi holatni butunlay unutishga yordam beradi. Bularning bari 2030 yilga qadar ro‘y berishi mumkin. Har holda shvetsiyalik ekspert va Drive Sweden tashkiloti rahbari Katarina Yelmseter-Shverd shunday fikrda.

Katarina Yelmseter-Shverd o‘z mamlakatidagi transport tizimi amaldagi holatidan yaxshi xabardor. U 2010-2014 yillarda Shvetsiya infratuzilma vaziri lavozimida ishlagan. Yaqinda Katarina kelajakni qanday ko‘rishi haqidagi fikrlari bilan o‘rtoqlashdi. Uning so‘zlariga ishonsak, bu kelajak ancha ijobiydir. Uning fikricha, 2030 yilga kelib Shvetsiyaning ko‘pchilik aholisi shaxsiy avtomobillardan voz kechadi va haydovchisiz taksilarni buyurtma qila boshlaydi. Yangi negiz o‘ta samarali bo‘ladi – bunga yo‘nalishni yaxshilab hisob-kitob qilish hamda bir necha yo‘lovchining birga yurishi tufayli erishish mumkin. 

Bularning bari bizning transport haqidagi qarashlarimizni butunlay o‘zgartirib yuboradi. Jamoat avtobuslari yoki poyezdlar ham haydovchisiz bo‘ladi. Sun'iy idrok yo‘l tirbandligi kabi muammoni butunlay unutishga xizmat qiladi va inson omili kabi holatni minimal darajaga tushiradi. Bu esa avtohalokatlar ehtimolini pasaytiradi yoki umuman yo‘qqa chiqaradi. Bundan tashqari, kelajak transporti ekologik toza va kam energiya talab etadi. Katarinaning fikricha, avtoparklar o‘ziga xos “yashil hududlar” bo‘ladi, bu esa shahar havosini toza va insonlar sog‘lig‘i uchun xavfsiz qilish imkonini beradi.

Shuningdek Katarinaning taxminiga ko‘ra, barchamiz kelajakda yagona universal mobil ilovadan foydalanamiz, u biz uchun yo‘nalishni tanlab beradi hamda yaqin oradagi transport, barcha masofa va vaqtni hisoblab beradi. Transport butunlay avtomatlashtirilgan bo‘lishini inobatga olsak, bunday ilovaning aniqligi juda ham ideal bo‘ladi va siz hech qayerga kech qolmaysiz. Bu ilovadan haydovchisiz taksiga buyurtma berish yoki shahar velosipedini ijaraga olish uchun murojaat yuborishda maqsadida ham ishlatish mumkin (Shvetsiyada bugungi kunda velosipedda harakatlanishga faol targ‘ib qilinmoqda).

Ekspert fikricha, bunday ajoyib kelajak yo‘lidagi asosiy muammolardan biri insonlarning yangi texnologiyalardan qo‘rqishidir. Ba'zilar sun'iy idrok va avtopilotlarga ishonmaslikda davom etmoqda. Xakerlar bilan bog‘liq masala ham ochiq qolgan – kimdir avtopilotni buzib kirib, halokatni tashkillashtirsachi? Ko‘pchilik mobil ilovalar insonning aniq qayerda ekanini tegishli idoralarga yetkazishidan xavotirda, bu esa shaxsiy hayotga aralashishdir. Katarinaning ta'kidlashicha, siyosiy rahbarlar transport bir necha yildan keyin qanday holatda bo‘lishi haqida jiddiy bosh qotirishlari kerak. Avtomobillar soni juda ko‘payib bormoqda, hamda agarda hozir aralashilmasa, yaqin orada avtomobil yo‘lidan harakatlanish umuman imkonsiz bo‘ladi.

Top