Yosh va qudratli shahzoda AQShda: Muhammad ibn Salmonning istak va rejalari

19 mart kuni AQShga yetib kelgan Saudiya Arabistoni taxti valiahdi Muhammad ibn Salmonning tashrif varaqasida ko‘plab Amerika shaharlarida bo‘lish belgilangan.

Iqtisodiy qayta tiklanish va islohotlar boshlanishi kutilayotgan Saudiyada barcha amaldorlar shahzodani amaldagi qirol sifatida ko‘rishni boshlagan. Neft eksportiga qaram bo‘lib qolgan iqtisodiyotni kengaytirish va turli sohalarni rivojlantirish Saudiya uchun ayni paytda muhim va manfaatli vazifa.

Valiahdlik o‘rnini amakivachchasi bilan almashgan Muhammad ibn Salmon birinchi xorijiy tashrifni AQShdan boshladi. Uni prezident Donald Tramp poytaxt Vashingtonda qarshi oldi.

Shahzodaning tashrifi ortida ko‘plab masalalarga oydinlik kiritilishi kutilgan: o‘tgan yili noyabrda hibsga olingan saudiyalik shahzodalar, Yamandagi harbiy amaliyot va shialar bilan to‘qnashuvlar shular sirasidan. Shuningdek, ushbu tashrif yil oxirida Saudiya Arabiston qiroli Salmon ibn Abdulaziz AQShga kelishidan avval fundamental kelishuvlarni belgilab beradi.

Shahzoda Vashingtondan tashqari, Nyu-York, Boston, Hyuston, Los-Anjyeles, San-Frantsisko va Sietl shaharlariga tashrif buyurishi rejalashtirilgan. 

Oq uyda o‘tgan uchrashuvda ikki davlatning qudratli vakillari asosan mudofaa va iqtisodiy masalalarga urg‘u berdi. Ayni paytda Saudiya Arabistoni Mudofaa ishlari vaziri lavozimida ish olib borayotgan valiahd Qatar va Yaman masalasida AQSh bilan kelishib olishi shart. Bu muzokaralar yopiq eshiklar ortida kechdi.

Shahzoda amerikalik jurnalistlar qarshisida «Eron yadro quroliga ega bo‘lsa, Saudiya ham tezlik bilan unga (yadro - tahr.) erishishi» muqarrar ekanligini ta'kidladi. Donald Tramp «Amerika uchun qo‘shimcha ishchi o‘rni yaratishga imkon beruvchi bir necha 10 milliard dollarlik shartnomalar» tuzilganini bildirdi. Oq uy Matbuot kotibining aytishicha, bu kelishuvlar qurol-yarog‘ sotuviga oid shartnomalarda aks etgan.

Arab shahzodasi 24 mart kuni Bostonga tashrif buyurib, MIT oliygohida bo‘lishi kutilmoqda. Saudiya Arabistonida neft ishlab chiqarish loyihalari bo‘yicha Saudi Aramco va MIT hamkorlikni yo‘lga qo‘ygan bo‘lib, endilikda ta'lim sohasida ham yaqin munosabatlar o‘rnatilishi mumkin.

26 mart kuni esa Nyu-York shahrida shahzoda BMT Bosh kotibi Antoniu Guterresh va amerikalik ishbilarmonlar bilan uchrashuvi rejalashtirilgan. Korrupsiyaga qarshi ayovsiz kurash xorijiy sarmoyadorlarni bir muddat Saudiya siyosatidan uzoqroq turishga majbur qilgandi, endilikda Muhammad ibn Salmon amerikalik ishbilarmonlarni qaytadan mamlakat siyosatiga ishontirishi lozim.

30 mart kuniga qadar saudiyalik valiahd Apple va Google rahbariyati bilan muzokaralar olib borishi bildirilmoqda. Silikon vodiysida o‘tkazilishi kutilayotgan uchrashuvlarda shahzodaning takliflari oshkor etiladi. Saudi Aramco boshqaruvchisi Amin Nosirning aytishicha, valiahd Amazon va Alphabet rahbariyatiga Saudiyada data markazlarni tashkil qilish bo‘yicha taklifni bildirgan.