Davlat ham chegirma bera oladimi?

So‘nggi ma'lumotlarga ko‘ra, kommunal tizimda jiddiy muammolar yuzaga kelmoqda. Yo‘q, bu sohada xizmat ko‘rsatish oldingidek darajada saqlanib qolgan, lekin tanganing ikkinchi tomoni bo‘lgan yig‘imlar masalasida vaziyat murakkablashib borayotgani ma'lum bo‘lib ulgurgan.

Jumladan, karantin choralari e'lon qilinganidan buyon birgina ichimlik suvi iste'moli uchun to‘lovlar 2,6 barobarga tushib ketgan. Karantin boshlanguncha iste'molchilardan bir kunda o‘rtacha 4,5 mlrd so‘m to‘lovlar qilingan bo‘lsa, endi bu ko‘rsatkich 1,7 mlrd so‘mga tushib qolgani haqida Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi rasman ma'lumot bergan.

MIBning undiruv ko‘rsatkichlari ham havas qilarli emasligi aniq. Katta ehtimol bilan yaqin vaqt ichida vaziyat yanada og‘irlashishda davom etadi.

Shunday paytda bir taklifni o‘ylab ko‘rish fursati yetmadimikan.

Balki hukumat kommunal to‘lovlar bo‘yicha chegirmalar qilishi kerakdir. Masalan, 1 mln so‘m qarzdorlarga yumshoqlik bilan agar yaqin bir hafta yoki bir oy ichida qarz to‘lansa, 20 foiz, ya'ni 200 ming so‘m chegirma berilishi e'lon qilinsa, undiruvlar samaraliroq bo‘lmaydimi?

Katta ehtimol bilan o‘sha 1 mln so‘m qarzdor bo‘lgan iste'molchi bu imkoniyatdan foydalanishga harakat qiladi. Chunki bu sinab bo‘lingan – yo‘l qoidalari buzilishi uchun jarimalarni («GAI shtraflari»ni) bir eslaylik. Haydovchilarning mutlaq ko‘pchiligi chegirma muddatida jarimani to‘lash va tejab qolish payida bo‘ladi.

Qolaversa, kommunal soha va umuman iqtisodiyot uchun qachon unishi mavhum bo‘lgan 1 mln so‘mdan ko‘ra ayni paytdagi naqd 800 ming so‘m kattaroq foyda bo‘lishi mumkin. Eng muhimi, iste'molchi bundan hech narsa yutqazmaydi, faqat yutish imkoniyati beriladi xolos.

Abror Zohidov