Ikki o‘zbek filmi: «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) va "Sharqdan nur "(2005) Islam-Today internet nashri tomonidan musulmonlar haqida eng yaxshi 10ta filmlar qatoriga kiritildi. Bu haqda O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati xabar bermoqda.
“Imom Abu Iso Muhammad Termiziy” filmi O‘zbekistonda ko‘p yillar ichida birinchi marotaba suratga olingan diniy film ekani aytilgan.
“Rejissyor va ssenariy muallifi shoirlar haqidagi filmlarning sovet an'anasiga tayanadi. Kartinada sevgi-muhabbat hikoyasi ham bor (gap bir qizni sevib qolib, Abu Iso uylanish uchun ustozini sovchilikka yuborish uchun yuborgani, lekin Allohning irodasi bilan qiz allaqachon unashtirilgan bo‘lib chiqishi haqida bormoqda), lekin biz asosiy qahramon o‘zini butunlay ma'naviy hayotga bag‘ishlashini tushunamiz. Bu yerda asosiy qahramonga qarshilik ko‘rsatadigan yovuz kishi ham bor. Imom olijanob buyuk odamdek gavdalanadi va butunlay o‘zini da'vat qilishga bag‘ishlaydi. Raqibini esa hasad his-tuyg‘ulari boshqaradi. U nafaqat boshqalarning hayotini zaharlaydi, balki o‘zini yo‘q qiladi.
Bosh qahramon oqilona tarzda fikr yuritadi, filmda mo‘jizalar yo‘q: Abu Iso Muhammad Termiziy hech kimga shifo bermaydi, o‘zgartirmaydi. U faqat bilim to‘plash va saqlab qolish uchun xizmat qiladi. Imom yigirma yilni vatanidan tashqarida hadis to‘plash bilan o‘tkazdi. Yigirma yil ichida Termiziy Shayx Ishoq ibn Rohavayh Marvaziy va boshqa ko‘plab olimlardan tahsil oladi. Yigirma besh yoshida (boshqa versiyaga ko‘ra, yigirma olti yoshida) Iroqqa, Basra shahriga borib, o‘sha mintaqalarning ko‘zga ko‘ringan olimlaridan saboq ola boshladi, shundan so‘ng Shomga, u yerdan esa Hijozga boradi. Ana shu yigirma yillik sayohat va ta'lim olish chog‘larida Abu Iso Termiziy olimlardan eshitgan barcha hadislarini yod olar va yozib olar, har xil bahslarda ishtirok etgan”, — deyiladi maqolada.
Boshqa bir o‘zbek filmi bo‘lmish "Sharqdan nur" (2005) kartinasiga mana bunday ta'rif beriladi: "Tibbiyot" atamasi qayerdan kelib chiqqanini hech o‘ylab ko‘rganmisiz? Olim va tadqiqotchilar orasida bu so‘zning paydo bo‘lishi Ibn Sino (Avitsenna), Buyuk Sharq allomasi, tabibi, olimi – "madad Sino" nomi bilan bog‘liq degan fikr mavjud. Uning asarlarining aniq soni noma'lum, ammo tadqiqotchilar 160 va 450 raqamlari orasida deb faraz qilishadi. Uning kitoblari yoqib yuborildi, o‘g‘irlandi va yashirildi, ammo ularning oddiy sanab o‘tilishi ham ta'sirli eshitiladi: "Shifo kitobi", "Najot kitobi", "Ko‘rsatma va o‘gitlar kitobi", "Ilm kitobi". Filmda dunyoga mashhur olim-ensiklopedist Ibn Sinoning buyuk mutafakkir Abu Rayhon Beruniy bilan tanishuvi asos qilib olingan. Suratga olish ishlari bir qancha mamlakatlar – O‘zbekiston, Eron, Fransiya va Rossiya hududida bo‘lib o‘tgan bo‘lib, Sharq mutafakkiri rolini yosh iste'dodli aktyorlar Hasan va Husan Solihovlar ijro etishgan.
Film biografik, ma'rifiy xarakterga ega bo‘lib chiqdi. Rejissyorning so‘zlariga ko‘ra, avvaliga u ilmiy asarlari haqida ko‘proq ma'lumot bermoqchi bo‘lgan, ammo Avitsenna (Ibn Sinoni G‘arb tadqiqotchilari shunday deb atashadi) haqidagi mavjud filmlarni tahlil qilgach, Shuhrat Mahmudov o‘sha davrda mavjud bo‘lgan barcha bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtirib, ensiklopedistning yoshligidan ishlagan sharoitlarini imkon qadar to‘liq yetkazishga harakat qilish uchun ma'rifiy kartinani tayyorlashga qaror qildi. "Aytishlaricha, G‘arb - tana, Sharq esa - ruh deyishadi. Lekin o‘zida butun dunyoni birlashtirgan odam bor edi. Davrning eng universal boshi Abu Ali ibn Sino edi…"
Eng yaxshi filmlar o‘ntaligiga “Biz barchamiz” (2017), “1001 kashfiyot va sirlar kutubxonasi” (2010), “Meni Xon deb atashadi” (2010), “Noma xat” (1976), “Mulla” (2018), “Halima” (2017), “Bizning voizimiz” (2017), “Rabbingiz nomi bilan o‘qing”, “InshaAlloh” filmlari ham kiritilgan.
