Populizm cho‘qqiga chiqmoqda. Ko‘z-ko‘z qilinadigan soxta “mehribonchilik”dan maqsad nima?

Keyingi vaqtlarda ijtimoiy tarmoqlar ehtiyojmandlarga oziq-ovqat tutib turgan amaldorlarning foto va videolari bilan to‘lib-toshmoqda.Bunday ko‘zbo‘yamachilikka qo‘l urayotganlar orasida hokimni ham, prokurorni ham, IIB xodimi-yu, ijtimoiy sohalar mas’ullarini ham uchratish mumkin. Yo‘qsilga 2 ta non berib, shuni ham tarmoqlarda aylantirgan partiya vakilining “himmati” esa hammasidan oshib tushdi.

O‘ng qo‘ling berganini chap qo‘ling bilmasin, degan gap bor. Ammo sallani keltir desa kallani ham qo‘shib olib keladiganlar muhtojga qilingan ehsonni butun olamga doston qilish bilan ovora. Ikkita non evaziga surati oshkora tarzda ommaga tarqatilayotgan insonlar esa populizm qurboniga aylanayotganini sezishmayapti.

Quyidagi suratlarga e’tibor qarating.

Navoiy viloyati Navbahor tumani xalq ta’limi bo‘limi mudiri Xurshid Rahmatov ehtiyojmand oilaga oziq-ovqat mahsulotlari bermoqda. Go‘yoki bu ishiga birov ishonmaydigandek xabarda ehtiyojmand oila a’zolarining ismi, manziligacha to‘liq yozilgan.

Xatirchi tuman prokurori vazifasini bajaruvchi J.Madrahimov ham “galochka” uchun ishlashda qo‘shni tumanning “RayONO” mudiridan qolishmaydi.

MIB tizimida yuzlab ijro hujjatlari bajarilmay yotgan bir vaziyatda MIB xodimlari ehtiyojmandga tuxum berganini “ko‘z-ko‘z” qilib yuribdi. Suratda MIB Xatirchi tumani bo‘limi boshlig‘i Anvar G‘afforov.

Bir kunda “qahramon” bo‘lgan O‘zLiDep partiyasi vakili. Uning bu ishni ikkita non bilan “uddalagani” alohida “tahsinga” loyiq.

Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tuman hokimligi va “Mahalla” xayriya jamoat fondi tuman bo‘limi ehtiyojmand oilalarga ko‘mir yetkazib berganini “maqtangan”. Tekinga emas, arzonlashtirilgan narxda...

“O‘zagroinspeksiya” Navbahor tuman bo‘limi rahbariyati ham saxovat tadbirlaridan chetda emasliklarini ehtiyojmandlarning suratini tarqatish bilan “isbotlagan”.

Internetda birgina qidiruv buyrug‘ini berish orqali bu kabi suratlarni istagancha topish mumkin. Va ularning barchasida “mana shular ehtiyojmand” deya atayin ta’kidlab ko‘rsatilgandek insonlarning yuzi yashirilmagan.

Bu o‘sha fuqaroni farzandlari, mahalladoshlari oldida qanchalik noqulay ahvolga, uyatga solishini tasavvur qilish qiyin emas. Qolaversa, Fuqarolik kodeksining 99-moddasiga asosan shaxsning tasvirga bo‘lgan huquqi ajralmas va daxlsizdir.

Masalaning yana bir muhim jihati shundaki, “qo‘li ochiq” bu mas’ullar tarqatayotgan oziq-ovqat mahsulotlari uchun mablag‘ qayerdan sarflanayotgani mavhum. Agar maoshidan bo‘lsa, ularning o‘z oilasi, farzandlari yo‘qmi, degan savol o‘rtaga chiqadi. Qolaversa, “birni berib o‘nni olishga o‘rgangan” amaldor go‘yoki bu orqali yeng ichida ish qilishni “ma’nan” oqlab olayotgandek.

Ehtiyojmandlarga oziq-ovqat tarqatishda korrupsion sxemalar ham yo‘q emas. Navoiy shahri hokimligi mansabdorlarining“Ayollar daftari” jamg‘armasi mablag‘larini aynan shu yo‘l orqali talon-toroj qilgani holati ham buni tasdiqlaydi.

Yomon tomoni, vaqt o‘tgan sari bu populistlarga haqiqiy kasb majburiyatlarini bajarganligiga qarab emas, aynan ko‘zga ko‘ringan “mehribonchilik”lari uchun baho beriladigan bo‘lib qoldi. Buning jamiyat uchun xavfi shundaki, amaldorlar o‘z ishini qilmay qo‘yadi, kursisini yo‘qotishdan qo‘rqib, populizmga o‘tib oladi.

Bu kabi arzon piarning urchib borayotgani tizim yo‘qligi va qonunlarning ishlamasligi bilan bog‘liq. Ehtiyojmandlarga qilingan yordam parda ortida, yuqorida ta’kidlanganidek, o‘ng qo‘l berganini chap qo‘l bilmaydigan holatda bo‘lishi lozim. Boshqalarga o‘rnak sifatida ko‘rsatish, o‘zgalarni ham shunday hayrli ishga undash uchun esa suratni yashirib yoki birov tanimaydigan shaklda berish kifoya. Shundagina uning savobi ham butun bo‘ladi.

Ruslan Saburov, jurnalist