Turkiya prezidenti Ukraina va Rossiya o‘rtasida tinchlik muzokaralarini tashkil etishni taklif qildi. Volodimir Zelenskiy Rossiyaning tinchlik sammitidagi ishtirokiga qarshi chiqdi.
Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘an tomonidan Ukrainadagi urushni tinch yo‘l orqali hal qilish bo‘yicha sammitda Rossiyaning ishtirok etishiga qarshi chiqdi. Zelenskiy 8 mart, juma kuni Istanbulda Erdo‘g‘an bilan uchrashganidan so‘ng, qo‘shma matbuot anjumanida Ukraina ushbu sammitda Rossiya vakillarini ko‘rmayotganini aytdi.
«Biz hamma narsani to‘sib qo‘yadigan, yo‘q qiladigan va o‘ldiradigan odamlarni qanday taklif qilishingiz mumkinligini ko‘rmayapmiz. Biz natijaga erishmoqchimiz. Natija - Ukraina uchun adolatli dunyo. Shuning uchun, birinchi navbatda, sivilizatsiyalashgan davlatlar reja ishlab chiqadi, shundan keyingina ular buni amalga oshiradi. Rossiyaning adolatli tinchlikni xohlaydigan vakillarini jalb qiling», dedi Zelenskiy.
«Turkiyaning alohida roli» va «tinchlik formulasi»
Uning so‘zlariga ko‘ra, Erdo‘g‘an bilan uchrashuvda Ukraina «tinchlik formulasi» haqida ko‘p gapirilgan. U Turkiya prezidentiga yetakchilar darajasidagi tinchlik sammitiga tayyorgarlik ko‘rilayotgani haqida ma’lumot berdi. «Turkiya tinchlik formulasini to‘liq amalga oshirishda davlatingiz yetakchiligi o‘rni uchun tinchlik sammitida alohida namoyish etilishiga loyiq», - dedi Zelenskiy.
Zelenskiy muzokaralarni «samarali» deb atadi va Turkiyaga 2022 yilning yozida «don kelishuvi» va Rossiya bilan harbiy asirlarni almashishda vositachilik qilgani uchun minnatdorchilik bildirdi. Erdo‘g‘anning so‘zlariga ko‘ra, prezidentlar Qora dengizdagi kemalar va portlar xavfsizligini ta’minlash, mahbuslar almashinuvini davom ettirish, dunyoda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash masalalarini muhokama qilgan. Uning qo‘shimcha qilishicha, har ikki siyosatchi ham qator masalalarda bir xil fikrda.
Erdo‘g‘an tashabbusi
O‘z navbatida, Rajab Toyyib Erdo‘g‘an Turkiya Ukrainadagi urushni hal etish bo‘yicha sammitga mezbonlik qilishga tayyorligini, unga Moskvadan ham vakillar taklif etilishini aytdi. U Turkiyaning Ukrainada muzokaralar asosida vaziyatni tinch yo‘l bilan hal qilinishiga boshidanoq o‘z hissasini qo‘shganini va qo‘shishda davom etayotganini eslatdi.
«Biz Rossiyani o‘z ichiga olgan tinchlik sammitiga mezbonlik qilishga tayyormiz. Ukraina bilan birdamligimizni davom ettirar ekanmiz, urushni muzokaralar yo‘li bilan tugatish uchun harakat qilishni davom ettiramiz», - dedi Erdo‘g‘an.
Turkiya prezidentining so‘zlariga ko‘ra, agar Moskva va Kiyev «don bitimi»ni qayta tiklash bo‘yicha kelishib olsa, Anqara zarur yordamni ko‘rsatadi. «Qora dengiz g‘alla tashabbusi global oziq-ovqat inqirozining oldini oldi. Shartnoma shu zalda tuzildi. Biz avvalgidek yangi kelishuvga ko‘maklashishga tayyormiz», deb ta’kidladi Erdo‘g‘an.
Rossiyaning pozitsiyasi
Rossiya rasmiylari o‘z manfaatlarini hisobga olgan holda muloqotga tayyor ekanini bildirdi. Shu bilan birga, Rossiya TIV Ukraina tomonining o‘z «tinchlik formulasi»dagi shartlarini qabul qilib bo‘lmas, deb atadi.
