Nima uchun IB - bu kelajak ta’limi: Invento UIS tajribasi

Bugungi kunda kasblar deyarli har kuni yo‘qolib, yangilari paydo bo‘layotgan, axborot biz o‘zlashtirishga ulgurganimizdan ham tezroq ko‘payib borayotgan bir paytda, ota-onalar tobora ko‘proq o‘yga tolmoqda: qanday ta’lim farzandimizni hayotga chindan ham tayyorlaydi? Qaysi tillar kerak bo‘ladi? 10–15 yildan keyin qaysi ko‘nikmalar hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi? Shunday sharoitda Xalqaro Bakalavriat — IB (International Baccalaureate) haqida tobora ko‘proq so‘z yuritilmoqda.

Ushbu maqolada Invento the Uzbek International School asoschisi va bosh direktori Zulfiya Obidova bilan birgalikda Xalqaro Bakalavriat nima ekanligi, uni nega dunyoning yetakchi universitetlari — Oksforddan Garvardgacha, Stenforddan — Sorbonnagacha tan olishi va nega uni tobora ko‘proq kelajak ta’limi deb atashayotgani haqida suhbatlashamiz.

IB nima o‘zi?

IB dasturi yarim asrdan ziyod vaqt oldin Shveytsariyada paydo bo‘lgan va bugungi kunda 125 mamlakatda faoliyat yuritmoqda. Uning o‘ziga xosligi shundaki, u milliy dastur emas, balki global va mahalliy jihatlarni uyg‘unlashtiruvchi universal tizimdir. IB maktabida o‘quvchi o‘z madaniyatini e’zozlashni va ayni paytda boshqalar madaniyatini tushunishni, o‘zini katta dunyoning bir bo‘lagi sifatida his qilishni o‘rganadi.

«IB’ning asosiy jihati — bu bolaning fikr erkinligidir, — deb ta’kidlaydi Zulfiya Obidova. — Bu yerda o‘quvchi savol berish, shubhalanish, o‘z yo‘lini izlash huquqiga ega. Bu shaxsni rivojlantiradigan ta’limdir».

IB’ning uch bosqichi: 2 yoshdan bitiruvchi sinfgacha

IB — bu bog‘chadan o‘rta maktabgacha bo‘lgan yaxlit tizimdir:

·    PYP (Primary Years Programme): 3–12 yosh. Asosiy yondashuv — tadqiqotchilik: bola paragraflarnigina ko‘chirib yozish o‘rniga savollar beradi, tajribalar o‘tkazadi, javoblar izlaydi.

·    MYP (Middle Years Programme): 11–16 yosh. Ta’lim jarayoni matematika, gumanitar va tabiiy fanlarni birlashtirgan fanlararo loyihalarga asoslanadi.

·    DP (Diploma Programme): 16–18 yosh. Yuqori sinf o‘quvchilari oltita fanni tanlaydilar, tadqiqot ishi yozadilar, bilish nazariyasini o‘rganadilar va CAS (ijodkorlik, sport, ijtimoiy faoliyat) kursini o‘tadilar. Natijada dunyoning eng nufuzli universitetlariga yo‘l ochadigan diplom oladilar.

O‘zbekiston tajribasi

Yurtimizda IB hali yangilik hisoblanadi. Xalqaro maqomga ega bo‘lgan dastlabki maktablardan biri Invento the Uzbek International School bo‘ldi. Bugun bu yerda 2 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan 500 dan ortiq bola ta’lim olmoqda.

Invento’da IB falsafasi hatto eng quyi sinflarda ham sezilib turadi: birinchi sinf o‘quvchisi o‘z tadqiqotini ishonch bilan taqdim etadi, yuqori sinf o‘quvchisi "barqaror shahar" loyihasini himoya qiladi, sakkizinchi sinf jamoasi suvni tejash bo‘yicha g‘oyalar taklif qiladi. Bularning barchasi mustaqil izlanish va tahlil natijasidir.

«Bola o‘zini xavfsiz his qilmasa, u to‘laqonli ta’lim ola olmaydi, — deydi Zulfiya. — Shu sababli men uchun barining asosi — xavfsizlik: jismoniy va ruhiy. Bolani hurmat qiladigan va tinglaydigan muhitdagina haqiqiy ta’lim shakllanadi».

Haqiqiy hayotga tayyorlaydigan ta’lim

IB yagona to‘g‘ri javob bo‘lmagan hayotga tayyorlaydi. Bitiruvchilar maktabni nafaqat akademik bilimlar, balki universitetlar va ish beruvchilar qadrlaydigan fazilatlar: savol bera olish, jamoada ishlash, boshqalar fikrini hurmat qilish va loyihalarni natijaga yetkaza olish qobiliyati bilan tugatadi.

Natijalar o‘z-o‘zidan ko‘rinib turibdi. Britaniyaning HESA agentligi tadqiqotiga ko‘ra, IB bitiruvchilari Buyuk Britaniyaning eng yaxshi 20 ta universitetiga an’anaviy A-Level tizimidagi tengdoshlariga qaraganda 57% ko‘proq kiradi. Ota-onalar uchun bu shuni anglatadiki, IB diplomi farzandlarining dunyoning eng yaxshi universitetlariga — Garvard va Oksforddan tortib Sorbonna va Osiyo universitetlarigacha kirish imkoniyatini sezilarli darajada oshiradi.

«Invento men uchun farzandlarimiz kelajagi yo‘lida yaratilgan muqaddas loyihadir, — deb e’tirof etadi Zulfiya. — Men bitiruvchilar bu yerdan o‘zlarini topganlaridan mamnun bo‘lib, dunyoni yaxshi tomonga o‘zgartirish istagi bilan ketishlarini xohlayman».

Yaqin vaqtgacha IB faqat Yevropada yoki Amerikada erishsa bo‘ladigan narsa deb tuyulardi. Bugun bu imkoniyat O‘zbekistonda ham bor.

Biz sizni IB dasturi qanday ishlashini o‘z ko‘zingiz bilan ko‘rish va bolalar quvonch bilan o‘qiydigan hamda muvaffaqiyatli kelajakka tayyorlanadigan maktab muhitini his qilish uchun Invento the Uzbek International School’ga taklif etamiz.

Telefon: (+998) 71-210-99-99

E-mail | Veb-sayt | Instagram | Facebook | Telegram:

Reklama huquqi asosida